Detailhandelsconcern Vendex KBB wil voor buitenlandse expansie graag praten met Europese concurrenten. In de thuismarkt schuift het concern mee met de consument, van mode naar mobieltjes.

Door onze redacteur REMMELT OTTEN

AMSTERDAM, 6 SEPT. Er komt geen Bijenkorf in Berlijn, geen V&D in Parijs. Maar Vendex KBB, met zo'n 10 miljard gulden omzet Nederlands grootste detailhandelsconcern, wil met zijn warenhuizen wel Europa in. "De nationale consolidaties zijn vrijwel overal afgerond", zei P.E. Hamming, die dit jaar J.M. Hessels opvolgde als voorzitter. "Grensoverschrijdende fusies zijn nu het gespreksonderwerp in de bestuurskamers van de grote concerns."

Hamming, een Vendex-veteraan die onder meer de reorganisatie van de V&D- warenhuizen leidde, greep gisteren de presentatie van halfjaarcijfers aan voor wat 'statements' over waar hij hoopt dat Vendex KBB over vijf jaar staat. Het werd een uitnodiging aan de Europese concurrentie om eens serieus te komen praten. Want Hamming wil stevig groeien met twee van de drie divisies - warenhuizen en doe-het-zelf - en selectief met de speciaalzaken.

Met zijn warenhuisketens V&D, Hema en Bijenkorf is Vendex KBB alleenheerser in Nederland, maar de formules exporteren is lastig - de Hema in België is de uitzondering die de regel bevestigt. Nationale smaken verschillen immers sterk en gevestigde namen als El Corte Inglés in Spanje of Galerie Lafayette in Frankrijk laten zich niet verjagen van hun fraaie locaties in Madrid en Parijs. Het aantal succesvolle, internationale winkelketens is op de vingers van één hand te tellen, zei Hamming, en daar zijn geen warenhuizen bij. De problemen bij de Europese expansie van het Britse Marks & Spencer bevestigen dat.

Grensoverschrijdende samenwerking van warenhuizen zal daarom achter de schermen moeten gebeuren. Zo heeft Vendex de inkoop in het Verre Oosten gebundeld met het Duitse Karstadt en de ontwikkeling van de 'schoolcampus' met een Zwitserse concurrent.

Hamming wil in de "Europese competitie" die hij ziet aankomen wel een "actieve rol" spelen. Vendex is klein, maar aantrekkelijk, zei hij. Zo zijn de marges van het concern hoger dan bij de meeste collega's. "We kunnen zelf veel leren van onze concurrenten over het aanbieden van financiële producten. Zij kunnen van ons wat leren over welke productgroepen het meest opleveren en hoe je daarmee schuift in je warenhuis."

Een echte fusie of overname lijkt nog ver weg. De meeste concurrenten zijn vele maten groter en vaak actief in zowel food (supermarkten) als non-food, het domein van Vendex KBB. Zo beschikt het niet- beursgenoteerde Spaanse El Corte Inglés zowel over hypermarkten als over warenhuizen. Zijn omzet is zo'n 30 miljard gulden, drie keer zo hoog als die van Vendex KBB.

Analisten zien op korte termijn meer in expansie van de doe-het-zelf- zaken, een sector waar al twee jaar over een Europese fusiegolf wordt gesproken. Vendex KBB is in Nederland marktleider met Praxis en Formido. "We gaan geen miljard gulden uitgeven voor een marktaandeel van 3 procent in Duitsland", zo stelde Hamming gisteren de beleggers gerust. "Dan worden we weggevaagd." Maar een fusie met een leidende partij in een kleiner land zou best kunnen, zegt analist Fernand den Boer van ING Barings. "Vendex is wel vaker creatief geweest."

In de thuismarkt wil Vendex KBB zijn sterke positie vooral consolideren. Maar omdat het bestedingspatroon van de consument verandert, beweegt het concern mee. Wie is de grootste concurrent van Nike, vroeg Hamming onlangs aan een zaal vol leveranciers. Adidas, mompelde de een. Reebok, zei een ander. "Mobiele telefoontjes", was het juiste antwoord. "Studenten geven 120 gulden per maand uit aan telefonie. Twintig jaar geleden was kleding het belangrijkste product waar mensen geld aan wilden besteden. Nu staat kleding op de zevende plek en is het bijvoorbeeld ingehaald door 'vrije tijd' en telecom."

Het belang van mode bij Vendex KBB, nu zo'n 35 procent van de omzet, zal kleiner worden. Wel geeft Vendex ruimte aan drie formules die hun succes hebben bewezen en die meer dan de helft van hun omzet halen uit Duitsland, Frankrijk en België. Hunkemöller (ondergoed), M&S Mode (relatief goedkope damesmode) en Claudia Strter (relatief duur) mogen uitbreiden, ook in de moeilijke Duitse markt. Maar Amici krijgt niet veel tijd meer om uit de verliezen te komen. "We zullen niet zo lang wachten met ingrijpen als bij Kreymborg", waarschuwde Hamming.

( a d v e r t e n t i e s )