NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

HENDRIK SPIERING
"Crazy! Crazy! I like this crazy game! I want to be crazy!" De enthousiast scanderende Chinese uitvinder van de cursussen Crazy English, Li Yang (31), komt direct aan het begin van de documentaire treffend in beeld.

Omringd door journalisten en andere mensen loopt hij door de sneeuw, en iedereen om hem heen roept enthousiast mee. "Crazy, crazy, crazy!" Een geluidsman van een tv-ploeg roept zelfs zo gedreven mee, dat hij met microfoonhengel en al achterover valt in de sneeuw. Het 'gekke' van Li Yang zit hem niet eens in zijn gedrevenheid om, zoals hij ergens zegt, 300 miljoen Chinezen Engels te leren. Hij heeft al dertig miljoen Chinezen bij zijn massameetings gehad, dus dat schiet al lekker op. Het 'gekke' zit hem vooral in zijn methode en zijn filosofie. "Crazy betekent 100 procent toewijding", aldus Li. In de fascinerende commentaarloze Chinese documentaire Crazy English zien we veel massameetings waarin Li als een showmaster Engelse zinnen scandeert die de duizenden aanwezige jonge Chinezen nazeggen, of liever: naschrééuwen. Harder, harder, roept Li Yang met aanstekelijke energie. Li's methode kent drie extreme kanten, zoals hij niet nalaat te benadrukken: het Engels moet zo hard, zo snel én zo duidelijk mogelijk worden gesproken. Het harde schreeuwen valt het meest op, en het is volkomen duidelijk dat het een psychologische functie heeft: het overwinnen van verlegenheid en bescheidenheid. "Chinezen missen zelfvertrouwen", roept Li. "Maar China heeft juist zelfverzekerde mensen nodig." Tijdens een sessie op een plein in de Verboden Stad in Peking houdt Li zijn publiek voor dat ze trots mogen zijn op hun eigen taal, de oudste ter wereld. Maar China kampt nu met een Westerse culturele invasie, door de 'economische bezetting'. Li's idee is dat China terug moet slaan: "Wij hebben topzakenlui nodig, wij moeten Amerika, Japan en Europa gaan veroveren met Chinese producten. En de Chinese cultuur en tradities verspreiden. 300 miljoen buitenlanders moeten Chinees gaan leren!" Maar voor het zover is, moeten de Chinezen dus eerst Engels leren, en zich de internationale cultuur eigen maken. Op scholen brengt hij vaak de Japanse inval in 1937 ter sprake, zegt hij, "zo zwak mag China nooit meer zijn!" De conversatiezinnetjes ('I have been looking forward to meeting you', 'I hope you are enjoying your stay') en de peptalk om de schroom te overwinnen ( 'I enjoy pain!', 'I enjoy loosing face!', 'I will succeed!') die Li de massa's laat scanderen, maken een potsierlijke indruk. Maar in een paar opmerkingen in de documentaire wordt wel de indruk gewekt dat Li's organisatie ook meer traditioneel georganiseerde lessen verzorgt. Een nadeel van de verder prachtige film van de Zhang Yuan uit 1999 (indertijd genomineerd voor de VPRO Joris Ivens Award) is dan ook dat we van het effect van Li's peptalk vrijwel niets vernemen: leren al die schreeuwende mensen in de massa nu echt Engels? En hoe? Li's psychologische accent op motivatie en zijn taalkundige nadruk op uitspraak lijken me niet eens zo gek. Ironisch is wel te zien hoe hij in een interview met Time Magazine een fraaie fout in zijn Engels maakt ("I don't think I am a crazy people"). Maar zijn uitspraak is vlekkeloos.

Crazy People (Zhang Yuan, China, 1999), Ned.1, 22.41-23.31

( a d v e r t e n t i e s )