NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het lukt nooit, onder cameralichten een foto ontwikkelen. Sommige dingen hoor je in het donker te doen. Gisteren was ik getuige van de vergeefse pogingen van een vader om via een televisieprogramma vijftien jaar na zijn echtscheiding zijn vier kinderen te bereiken.

Sinds zijn vertrek uit huis voor een oude jeugdliefde had hij hen niet meer gezien. En ook na aandringen van de EO waren de kinderen niet meer bereid om hun bezwaren op te geven, laat staan voor de camera te verschijnen. De ex-marine-officier moest het verzoeningsdiner alleen met zijn tweede vrouw en EO-presentatrice Margje Fikse gebruiken. Als troost liet hij het zich smaken.

Met het familiediner, over ruzies, scheidingen en erfenissen heeft de EO ook een postiljon-programma, waar de presentator als intermediair dient. Toch lijkt de omroep me ongeschikt voor tere familiekwesties. Televisie vergroot te sterk. Hoe lang zal een verzoening, indien bereikt, standhouden? Misschien voelen de deelnemers zich dan gedwongen omdat het verhaal ook zonder hen zou worden uitgezonden. De televisie werkt als een megafoon op het oor van vervreemde familieleden. Familieperikelen zijn neteliger dan de huwelijksaanzoeken of liefdesverklaringen die ik regelmatig zie passeren. Ook het Breekijzer waar Pieter Storms zo succesvol kantoordeuren mee opent, werkt niet op de huisdeur. Uit het verloop van het verhaal begreep ik dat de kinderen hun vader te weinig schuldbewust vonden. Hij zou zich alleen maar tegenover hen willen rechtvaardigen. Een door de EO aangeroepen beroepsbemiddelaar kwam hem dat vertellen. Het lijkt me erg, als je zoiets in het volle publieke licht overkomt. Waarschijnlijk dacht de man dat hij ten overstaan van iedereen zijn gelijk had bewezen en dat moet de kinderen weer hebben gekwetst. De EO had de kloof alleen maar verbreed en de hoge persoonlijke kosten van de echtscheiding dieper bij het publiek ingeprent. Bij marine-officieren denk ik aan maandenlange reizen op zee met de risico's van vervreemding thuis. Geen ideale manier om je vrouw en kinderen te leren kennen en het moet in marinestad Den Helder vaker misgaan. Net toen hij wat ouder werd en vaker aan wal zou komen, vertrok de man uit huis. Dan krijg je de alimentatiekwesties. Een echtscheiding veroorzaakt armoede twee huishoudens op een inkomen - maar wie zijn kinderen nooit mag zien, is ook niet zo gemotiveerd om wat extra's te betalen. Volgens de kinderen moest de rechter eraan te pas komen om de vader tot betaling te dwingen maar hij zou alles dan ook eerlijk tot de laatste cent hebben afgerekend. Het gezin had zonder hem leren leven. Hun studie moesten de kinderen grotendeels zelf bekostigen. Margje Fikse was nog zo discreet geweest. Ze belde zonder camera bij de familieleden aan en vertelde dan achteraf, aan het stuur van haar flitsende Ford cabriolet, wat ze hadden gezegd. De ex-vrouw was niet te zien maar wel even te horen door de lange-afstands-microfoon. Ze kreeg de paperassen van de vroegere echtscheidingszaak, die ze slechts deels onthulde. Geen van de kinderen wilde op de televisie komen. Het verbaast me hoeveel mensen dat wel willen. Ik heb alle rangen en standen gezien maar het gemakkelijkst dringt de camera door tot sociaal kwetsbare groepen met Jerry Springer als dieptepunt.

Gisteren sloot de VPRO de fantastische Britse documentaireserie Shanghai Vice af over criminaliteit, liefde en dood in Shanghai. De kijker zat ook bij politieverhoren met drugshandelaars, verdachten van moord, pooiers, iets wat je in het Westen niet gauw meemaakt. De Chinese politie neemt het minder nauw met de rechten van schuldbewuste verdachten die de camera misschien als straf ondergingen. Advocaten zag ik weinig en wat is onder zo'n dwangsituatie toestemming van de gefilmde waard? Als het even uit kwam, sloten de Britse makers zich graag aan bij Chinese normen. Persvrijheid ten koste van rechten. Alles binnenstebuiten in het belang van de kijker.

( a d v e r t e n t i e s )