Door onze correspondent Renée Postma
BOEDAPEST / WARSCHAU, 24 AUG. Alle bureaus zijn uitgemest, alle laden omgekeerd, alle archieven uitgeplozen, maar de akkoorden van Gdansk blijven zoek. Lech Walesa heeft ze niet, andere ondertekenaars hebben ze niet en zelfs de staat kan geen spoor meer vinden van de historische documenten die op 31 augustus 1980 werden getekend in de Poolse havenstad.

Hoofdpunt in het akkoord was de legalisering van de vrije vakbond Solidariteit. Het was de ontknoping van een dramatische krachtmeting tussen het Poolse communistische gezag en de democratische oppositie op de Lenin-scheepswerf, en de eerste zege van de democratie op het staatssocialisme in Oost-Europa. Stakingsleider Lech Walesa zette als eerste zijn handtekening, met een mega-ballpoint van plastic met een afbeelding van de paus. Daarna volgden de vertegenwoordigers van het communistische gezag en de andere leden van de oppositie. Het akkoord dat de toekomst van Polen definitief zou veranderen werd in tweevoud opgemaakt. Een exemplaar was voor de oppositie, het tweede voor de regering.

Bij de voorbereiding van een expositie over Gdansk 1980 bleken beide exemplaren echter zoek. Volgens het dagblad Gazeta Wyborcza is het exemplaar van de regering zoekgeraakt in het staatsarchief. Wat er met het exemplaar van de oppositie is gebeurd, weet ook niemand. Na de ondertekening zijn er kopieën gemaakt op carbonpapier. De kopieën bleven bij de verdere uitwerking op tafel liggen, het origineel werd volgens de betrokkenen mee naar huis genomen door Walesa. Maar Walesa kan niets meer vinden. Mogelijk is het origineel door de geheime politie meegenomen toen in de nacht op 13 december 1981 de staat van beleg werd afgekondigd en de vrije vakbond werd verboden.

De consternatie is groot. "De doorbraak in de geschiedenis van Polen en Europa begon met dit document", zei gisteren de woordvoerder van Solidariteit. "Het is een van de belangrijkste documenten van het moderne Polen."

( a d v e r t e n t i e s )