NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
Vaak lijkt het alsof Peter Sellers maar een handvol films heeft gemaakt: die over de struikelende inspecteur Clouseau, die met Stanley Kubrick en Being There. Natuurlijk is "de onbekende Peter Sellers" waar de NPS vanavond in een gelijknamige documentaire over spreekt, niet zó onbekend. Zijn andere films, voornamelijk Engelse komedies uit de jaren vijftig en zestig, worden nog wel eens uitgezonden op rare tijdstippen en in nagesynchroniseerde versies.

De anekdotes over zijn leven zijn vaak verteld, maar te goed om niet af en toe te herhalen. Zoals die over hoe Sellers, al van kinds af aan een begenadigd imitator, zijn doorbraak als radiokomiek forceerde door de producent van een radioshow op te bellen en net te doen alsof hij een andere producent was, die een fantastische humorist had ontdekt.

Sellers (1925-1980), die altijd van zichzelf zei dat hij eigenlijk niet zo bijster interessant was, gaf in die kleine maskerade meer van zichzelf bloot dan je op het eerste gezicht zou denken. Volgens mij is Peter Sellers zo'n groot komiek omdat hij ook zo heel erg graag een groot komiek wílde zijn. Hij is niet alleen grappig - want natuurlijk is hij is een meester van vermommingen, typeringen, karikaturen, transformaties - maar hij doet ook zo vreselijk zijn best om grappig te zijn dat hij ervan begint te stuntelen. Zijn geworstel met de materie in de Pink Panther-films is zo overtuigend omdat het echt is: tussen Sellers en de wereld zit een stortvloed van grappen. De helft ervan wordt niet eens uitgespeeld, die puilt gewoon naar buiten.

Later wilde Sellers ook dolgraag een groot karakteracteur zijn, en toen werd hij bijna een nog betere komiek. Vorige week was hij even te zien in een bijrol in The Ladykillers, de enige film die hij maakte met die andere vermommingstovenaar, Alec Guinness.

Guinness was Sellers grote idool. Net als hij perfectioneerde Sellers de kunst van de meervoudige dubbelrol. In The Naked Truth speelde hij er vijf, maar meestal had hij aan drie genoeg. In The Mouse That Roared bijvoorbeeld, de film die zijn Amerikaanse doorbraak betekende. En in de twee Kubrick-films, die hij toen kon gaan maken: Lolita en Dr. Strangelove. In die laatste film zou hij eigenlijk nog een vierde rol spelen, die van de cowboy-soldaat die aan het einde van de film begeleid door Vera Lynns zoetgevooisde We'll meet again op een atoombom wordt afgeschoten. Sellers oude maatje Spike Milligan, met wie hij aan het begin van zijn carrière de anarchistische humoristische Goon Show voor de BBC-radio maakte, had dit einde aan Sellers gesuggereerd, toen deze hem vertelde dat Kubrick nog onzeker was over de afloop van zijn film.

Being There was zijn laatste grote film. De rol van de wereldvreemde tuinman die na de dood van zijn baas terechtkomt in een wereld die hij alleen maar van de televisie kent en die hij weet te overbluffen met zijn seizoensparabelen, noemde Sellers hem op het lijf geschreven. Hij worstelt nog maar een heel klein beetje met de wereld. Alles wat hij niet begrijpt bekijkt hij maar gewoon zo'n beetje. Dat worden grappen waarom je zo stil moet lachen, dat intense melancholie op de loer ligt.

De onbekende Peter Sellers, Ned.3, 20.50-21.40u. Being There (Hal Ashby, 1979, VS), Ned.3, 22.55-1.06u.

( a d v e r t e n t i e s )