DE ADMINISTRATIEVE lasten voor bedrijven en instellingen zijn sinds 1994 met 5,5 procent gedaald, waarvan een half procent in 1999. Zo bericht het onderzoeksinstituut EIM in het jaarlijks rapport over de kosten van verplichte informatie- overdracht aan de overheid. Het Kamerlid Hindriks (PvdA) heeft daarover vragen gesteld. De geboekte resultaten wringen namelijk nogal met de ambities van het kabinet. Dit heeft zich tot doel gesteld dat de administratieve lasten in 2002 met een kwart zijn teruggedrongen, vergeleken met 1994.

Geen overbodige luxe, want een officiële Commissie administratieve lasten ( CAL) rekende het kabinet voor dat deze kostenpost voor het bedrijfsleven tussen 1992 en 1998 is toegenomen van 13 naar 16,5 miljard gulden. De inzet van informatie- en telecommunicatietechnologie ( ICT) moet vol gens het EIM uitkomst bieden. Dat is ook de lijn van de minis ters Jorritsma (Economische zaken) en Van Boxtel (Overheidsinformatiebeleid). Beter gezegd zijn er twee hoofdlijnen voor de inzet van ICT: de aanlevering van gegevens door bedrijven aan overheidsinstellingen moet verder worden geautomatiseerd en gegevens die reeds aanwezig zijn in de publieke sfeer moeten beter worden gebruikt zodat bedrijven minder hoeven te worden 'bevraagd'.

Er zijn echter complicaties. Meervoudig gebruik van gegevens roept al gauw privacyproblemen op. Daar is een nieuwe toverformule voor: koppelen op afstand. Dat staat voor een methode waarbij verschillende administraties hun gegevens niet en bloc uitwisselen maar elkaar slechts op de hoogte stellen of gevraagde informatie in hun bestanden is te vinden. Dat schuift echter het knelpunt alleen maar op; de moeilijkheid blijft vast te stellen óf, en zo ja onder welke re stricties, de gewenste informatie moet worden verschaft.

HET BEDRIJFSLEVEN zelf staat trouwens niet altijd te po pelen om 'eigen' gegevens weg te geven. Er moet verder nog wel wat worden gedaan aan harmonisatie van de gebruikte begrippen. Want anders blijven de verschillende computers langs elkaar heen praten.

Verdere automatisering van het gegevensverkeer veronderstelt verdere automatisering en vooral standaardisering van bedrijfsadministraties. Ook dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Omdat niet alle bedrijven even ver geautomatiseerd zijn en uiteenlopend kunnen denken over aspecten als privacy, adviseerde de CAL om voorlopig verschillende aan leveringsmodaliteiten naast elkaar te laten bestaan.

Hoe denkt het kabinet zijn ambitieuze doelstelling te verwezenlijken? In het voetspoor van de CAL mikt het op instel ling van een website die alle formulieren waarmee het bedrijfsleven te maken heeft beschikbaar stelt. Dat zou al een hele doorbraak kunnen opleveren. Maar er is meer nodig voor het proces van 'verinnerlijking' bij de departementen en uitvoeringsorganisaties, een proces dat volgens commissie en kabinet van essentieel belang is om de lasten werkelijk terug te dringen. Voor dat proces moet een nieuw in te stellen orgaan zorgen dat toezicht houdt op de administratieve lastenverlichting. Om te voorkomen dat dit orgaan wordt meegesleept in allerlei politieke discussies dient het op afstand te staan van het politieke en ambtelijke bedrijf en zich te concentreren op de lastenproblematiek. In enkele Scandinavische landen zijn daarmee goede ervaringen opgedaan.

Minister Jorritsma ziet volgens haar antwoord aan Hindriks al een "bemoedigende kentering" zich aftekenen. De moeilijkheid blijft dat administratieve lasten een verzameling "grotere en kleinere kiezelstenen zijn in de rugzak van de ondernemer". Zo drukte de vorige staatssecretaris Van Dok-Van Weele (Economische Zaken) het drie jaar geleden uit in een notitie over de voortgang van de vermindering van administratieve lasten. Toen al werden er heel wat steentjes uit de rugzak gehaald. Maar, zei de bewindsvrouw er eerlijk bij: "Onvermijdelijk komen er ook enkele bij."

DAT DIT NIET te veel is gezegd blijkt wel uit het EIM-rapport. De daling van een half procent blijkt eigenlijk een minder sterke stijging. De totale lasten zijn vorig jaar wel degelijk toegenomen. De stijging was begroot op 8 procent maar viel door een aantal maatregelen van het kabinet per saldo een half procent minder hoog uit. Het is maar wat men bemoedigend noemt.

( a d v e r t e n t i e s )