Door onze correspondent DIRK VLASBLOM
JAKARTA, 9 AUG. President Wahid van Indonesië heeft gisteren tijdens de algemene beschouwingen in het Volkscongres zware politieke schade opgelopen. De meeste Congresfracties gaven hem na tien maanden in het hoogste ambt een onvoldoende, zonder daar overigens vergaande consequenties aan te verbinden. Alle 11 fracties in het Volkscongres, het 500 leden tellende parlement aangevuld met 200 afgevaardigden van de provincies en maatschappelijke organisaties, velden gisteren een oordeel over het 'voortgangsverslag' dat de president maandag presenteerde aan dit hoogste college van staat.

De drie islamitische fracties die samen de Centrale As vormen en die Wahid vorig jaar kandidaat stelden, gingen nu zover om de president op de man af te vragen of hij nog wel in staat is zijn ambt uit te oefenen. De woordvoerster van de Hervormingsfractie, waartoe de partij van Amien Rais, voorzitter van het Volkscongres, behoort, zei dat Wahids staat van dienst bleek afstak bij die van zijn voorganger, B.J. Habibie. Ze noemde de president "de oorzaak van alle problemen in het land". Haar uitgesponnen aanklacht tegen Wahid ontlokte een afgevaardigde de uitroep: "Dit is overkill!" De woordvoerder van Golkar, de partij die onder oud-president Soeharto het monopolie op ministersposten had maar bij de verkiezingen van 1999 genoegen moest nemen met een tweede plaats, noemde de balans van Wahids eerste tien maanden "teleurstellend". Het voortgangsverslag was "te algemeen" en " schonk meer aandacht aan wat de regering nog te doen staat dan aan geboekte resultaten". De grootste partij in het Volkscongres, de nationalistische PDI-P van vice-president Megawati Soekarnoputri, had zowel oog voor de successen als voor de tekortkomingen van Wahid. De partij waardeerde de inspanningen van de president voor versterking van de democratie en decentralisering, zijn " gevoeligheid voor de complexiteit van deze natie" en "oprechte menselijkheid". Maar ze verweet hem zijn grillige stijl, zwak management van het kabinet en tegenstrijdige beslissingen.

Bij de aanpak van de economische crisis en van de "dreigende sociale en nationale desintegratie" is Wahid tekortgeschoten, aldus de nationalisten. De enige twee fracties die voornamelijk waardering uitspraken voor Wahids prestaties, waren zijn eigen Partij van het Nationale Ontwaken (PKB) en de kleine, overwegend christelijke Partij voor Democratie en Liefde voor de Natie (PDKB).

Ook Wahids scherpste critici lieten weten dat zij de president slechts wilden bewegen zijn leven te beteren en diens regering in het rechte spoor helpen. Deze eerste jaarlijkse zitting van het Volkscongres - onder Soeharto vergaderde het college slechts eenmaal in de vijf jaar - zal dan ook geen stappen ondernemen om hem af te zetten.

Vertegenwoordigers van de zes grootste fracties werken achter de schermen evenwel aan een aanbeveling van het Volkscongres. Die behelst dat de taken van staatshoofd en regeringsleider worden gescheiden. De president zou de dagelijkse regeertaken moeten overlaten aan vice- president Megawati en zich als staatshoofd vooral moeten toeleggen op politiek-strategische en buitenlandse zaken.

Wahids aankondiging dat hij de samenstelling van zijn kabinet ingrijpend zal wijzigen, werd algemeen met instemming begroet. Enkele woordvoerders pleitten voor een 'zakenkabinet' (zij gebruikten de Nederlandse term) en vroegen de president daarbij veeleer te letten op professionaliteit dan op partijpolitieke loyaliteit. Vanavond geeft president Wahid de voltallige zitting van het Volkscongres antwoord op de politieke commentaren. Een speciale werkgroep boog zich vandaag in het Jakartaanse Hilton Hotel over de tekst van Wahids repliek.

( a d v e r t e n t i e s )