NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Hubert Smeets
Een chef waarschuwde me ooit voor te veel eigendunk. "Belangrijk. Maar je moet niet denken dat het er ook echt toe doet", zei hij toen we overspannen onze kopij aanboden. De tekst ging over het polderfascisme exact zestien jaar geleden. Het clubje waarover we schreven, spatte kort daarna in drie fragmentatiebommetjes uiteen. De onderliggende gedachte stierf echter geen stille dood. Integendeel, realiseerde ik me toen ik gisteren op Arte de documentaire Skin or die van de Zwitser Daniel Schweizer zag, een film over de kaalkoppen aller landen die zich nadrukkelijk aan het verenigen zijn. Schweizer is niet over één nacht ijs gegaan. Hij heeft skinheads uit Polen, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Denemarken en Amerika ontmoet. Hij heeft hun, merendeels illegale, concerten gefilmd.

Het resultaat is verbijsterend monotoon. Bijna permanent gaan de rechterarmen gestrekt omhoog. De commentaarstem spreekt ondertussen pathetisch: "Zij zijn uit op de ondermijning van de grondwettelijke orde. We mogen onze blik niet afwenden. De geschiedenis herhaalt zich nooit, maar er zijn parallelle verschijningsvormen waarneembaar." De beelden en teksten van de hoofdpersonen zijn daarentegen realistischer. Een Pools skinhead-bandje zingt: "Vandaag is het zondag, we gaan niet naar de kerk. Vandaag is het zondag, het voetbal roept ons." Het publiek antwoordt uitzinnig: "Sieg heil, Sieg heil".

Ruim twintig jaar geleden borg de eerste skinhead Jimmy Pursey van Sham '69 zijn gitaar op, omdat hij erachter kwam dat zijn publiek rechtsradicaal was en niet op andere gedachten te brengen. Zelf sympathiseerde Pursey met de punk-achtige beweging Rock Against Racism. Ongeveer tien jaar geleden begon Tipper Gore haar kruistocht tegen expliciete teksten in popsongs van welke band dan ook. Ze dachten beiden dat ze ertoe zouden doen.

Een misverstand. Precies dertig jaar nadat de nu 64-jarige Duitse advocaat Horst Mahler (tandartszoon uit Silezië) via de DDR naar Beiroet vloog voor een eerste militaire training onder Palestijnse auspiciën, dromen zijn potentiële kleinkinderen weer van revolutionair geweld. Toen was hun leuze 'oorlog in de periferie, oorlog in het centrum van het imperialisme'. Nu is hun leuze 'Juden Raus. White Power'.

Het lijkt een omkering van de fronten. Het is het niet. Want dertig jaar na dato laten de skins zich opnieuw leiden door het adagium van de toenmalige Berlijnse kraker Frits Teufel: 'maak kapot wat jullie kapot maakt'. Horst Mahler begrijpt dat en schaamt zich er niet voor, zo bleek eergisteren in het programma Fakt op de eerste Duitse zender ARD. Het is vooral de "vastberadenheid" van de Rote Armee Fraktion die de skins inspireert, zei hij. Een gewone jongen beaamde dat in Fakt: "Politiek is voor dikke oude grijze mannen met veel geld."

Indertijd was Mahler een van de ideologen van de RAF. Nu is hij een der aartsvaders van de skinheads. Toen reageerde de politieke elite met een Berufsverbot voor communisten en andere vijanden van de grondwettelijke orde. Nu overweegt de ondernemerselite met een beroepsverbod voor neonazi's en andere grondwettelijke vijanden. Toen voelden de langharige activisten zich gesterkt in hun overtuiging en overschreden ze monter de grens tussen verbaal radicalisme en terrorisme. Thans kondigen de kaalhoofdige activisten aan dat ze "hun leven voor de beweging" zullen geven. "Ik heb alles op een rijtje gezet", aldus een skinhead. Terreur is "de volgende stap".

Bijna tegelijkertijd met Skin or die ontving Chazia Mourali bij de Amsterdamse omroep AT5 voor haar programma De zwoele stad de house-dj Micha Klein, die wekelijks in de Escape zijn Chemistry draait. "Een kunstenaar is ook ondernemer", zei Klein. "Hij moet de werkelijkheid ballen geven, visible maken". Deze eigendunk klopt. Ik zwijg, indachtig mijn chef van weleer. Een skin heeft me gisteravond uitgelegd waarom. "Politiek is saai, muziek niet."

( a d v e r t e n t i e s )