Door onze correspondent HANS BUDDINGH'
GONESSE, 26 JULI. In Gonesse hangt ook uren na de ramp met de Concorde nog de penetrante lucht van brand. De wrakstukken van het supersonische passagiersvliegtuig liggen aan de rand van het dorp, volledig aan het oog onttrokken door de wijde afzetting van de Franse gendarmerie.

Volgens inwoners van Gonesse die eerder ter plaatse waren, liggen de resten van de Concorde verspreid over een oppervlak dat nauwelijks een voetbalveld groot is. Ooggetuigen bevestigen dan ook dat het toestel nauwelijks hoogte had, toen het kort na de start van vliegveld Charles de Gaulle met een brandende motor neerstortte.

,,Ik hoorde eerste een enorm lawaai, waardoor ik dacht dat een vliegtuig op het depot van ons bedrijf ging vallen'', zegt Faouzi Chater. De Fransman van Tunesische afkomst, die al jaren in Gonesse woont, werkt bij het internationale luchtvrachtbedrijf Jet Services. ,,Het duurde maar een paar seconden. Op het kantoor was iedereen ineens opgestaan. We renden naar buiten. Het toestel vloog over het depot heen. We waren allemaal bang en in paniek. Ik zag nog brand aan het vliegtuig, ik denk dat het de linker motor was.''

Andere getuigen, waarvan sommigen spraken van ,,de explosie van een mini-atoombom'', hebben ongeveer hetzelfde gezien als Faouzi Chater. Ook zijn 17-jarige zoon Hassein, die als vakantiewerker bij Jet Services wat bijverdient, dacht dat het vliegtuig bovenop het bedrijf viel. Het gebouw van Jet Services ligt letterlijk op een steenworp van de plek waar de Concorde met 109 inzittenden uiteindelijk kort voor vijf uur 's middags tegen een hotel-restaurant in stukken uiteen viel.

Burgemeester Jean-Pierre Blazy, die tegen middernacht in het stadhuis van de Parijse voorstad aan de massaal verzamelde pers uitleg geeft, maakt uit de diverse getuigenverklaringen op dat de piloot van de Concorde door op het laatste moment een bocht te maken nog met succes heeft gepoogd het vliegtuig niet midden in Gonesse te laten neerkomen. ,,Hij heeft het ergste kunnen voorkomen,'' zegt de burgemeester, die wegens de ramp direct van vakantie terugkeerde.

De 34-jarige computerdeskundige Abass Basma was ruim twintig minuten na de ramp met een videocamera ter plekke. ,,Ik hoorde het op de radio en ben er meteen heen gereden.'' Op de beelden die hij laat zien, zijn behalve rook vooral brandweerlieden en politie-agenten zichtbaar.

De socialistische burgemeester Blazy spreekt in het stadhuis intussen over de ,,woede'' van de inwoners van Gonesse, een voorstad met de typische allure van een Frans dorp. Juist de bevolking van Gonesse maakt zich al geruime tijd sterk voor een derde Parijse luchthaven, waarvoor plannen bestaan en waarover de Franse regering waarschijnlijk komende herfst een besluit neemt. Hiermee kan vliegveld Charles de Gaulle worden ontlast. Burgemeester Blazy vindt dat haast geboden is, ofschoon hij zegt ,,geen direct verband met de catastrofe'' te willen leggen. Hij wijst op het maximum van 55 miljoen passagiers dat de Franse regering voor Charles de Gaulle heeft vastgesteld.

,,Nu zijn er al 43,5 miljoen, terwijl het aantal jaarlijks met tien procent groeit'', zegt de burgemeester in vele microfoons. ,,Ik heb er ook voor deze ramp al vaker over gesproken, ook als afgevaardigde in het parlement.'' Ook bij premier en partijgenoot Lionel Jospin, die gisteren al kort na de ramp in Gonesse was, kaartte Blazy het onderwerp veelvuldig aan. De burgemeester is ook voorzitter van een pas zeer onlangs opgerichte vereniging van Franse steden, die een vliegveld in hun nabijheid hebben. ,,Wij vinden dat met de huidige moderne transportmiddelen zoals de hoge-snelheidstrein, die snelle verbindingen tussen steden en vliegvelden mogelijk maken, luchthavens niet meer dicht bij steden moeten liggen.'' Hiermee zijn volgens Blazy zowel economie, veiligheid als milieu gediend. ,,De statistieken laten zien dat vliegtuigongelukken vaak dicht bij luchthavens plaatsvinden.''

Alhoewel een groot deel van de bevolking van Gonesse zijn brood verdient met activiteiten op en rond Charles de Gaulle, is er door bewoners geregeld actie gevoerd tegen geluidsoverlast en de aanleg van de nieuwe vierde startbaan. ,,Charles de Gaulle heeft zijn verzadigingspunt bereikt. We kunnen niet accepteren dat nu ook het aantal vluchten met niet-lijnvliegtuigen verder groeit'', zegt de 50-jarige burgemeester, die zijn emoties goed verborgen weet te houden. Hij onderstreept nog eens dat de rampvlucht van de Concorde geen lijnvlucht, maar een chartervlucht was.

Voor veel Fransen is de ramp met de supersonische Concorde meer dan een ongeluk. Het is een nationale schok, omdat niet zomaar een vliegtuig is neergestort. Een Franse radioverslaggever had het vanmorgen over ,,het symbool van een menselijk en technologisch avontuur''. Een misschien wel symbolisch toeval was dat vlak achter de opstijgende Concorde het vliegtuig met de Franse president Chirac uit Japan was geland. Sommige van de passagiers zeiden een ,,dikke rookpluim'' uit de Concorde te hebben zien komen.

De Franse premier Jospin was gisteren al zeer kort na de ramp naar Gonesse gekomen, waar hij zijn medeleven betuigde. President Chirac, die vandaag naar de rampplaats zou komen, gaf via zijn woordvoerder uitdrukking aan zijn ,,intense emotie''.

Het dagblad L'Humanité had het vanmorgen over de volle paginabreedte over ‘Het ongelooflijke drama'. Een regionaal dagblad sprak van ‘De crash van een legende'. Le Figaro schreef over ‘Het einde van een mooie witte vogel'. Een commentator van de krant: ,,Wie had kunnen denken dat een Concorde op een dag zou neerstorten?'' Niemand in Frankrijk weet na de crash of er nog toekomst is voor de Concorde, waarvan Air France zes (inclusief het ramptoestel) en British Airways zeven exemplaren in bedrijf heeft.

In ruim twintigduizend inwoners tellende Gonesse was het gisteravond en ook vanmorgen merkwaardig rustig. Al kort na de ramp vliegen toestellen weer boven het dorp, recht over het karakteristieke stadhuis, in de richting van vliegveld Charles de Gaulle. ,,Dit dorp leeft al met de luchtvaart, sinds begin vorige eeuw het vliegveld Le Bourget werd geopend'', zegt computertechnicus Abass Basma, die zijn videocamera even terzijde heeft gelegd.

Terwijl tv-presentatoren van alle internationale stations op een paar honderd meter van de rampplek in Gonesse nog hun standups maken, laat de gendarmerie in de loop van de avond al weer grote trucks van vrachtbedrijf Jet Services door om bij het depot te laden en te lossen. Faouzi Chater van Jet Services zegt vanmiddag gewoon weer volgens rooster aan het werk te gaan. ,,Ik begin in de ploeg van 14.24 uur. We werken 24 op 24 uur. Als ik niet komen, nemen ze een ander. Ik moet wel, het is mijn brood.''

( a d v e r t e n t i e s )