BIJNA ZES MILJARD gulden binnenhalen met de verkoop van lucht lijkt een spectaculaire prestatie. Toch is de openbare veiling van vijf UMTS-frequenties, de golven waarvan de zogenoemde derde generatie van mobiele telefonie zich gaat bedienen, geëindigd in een implosie.

Na ruim driehonderd biedingrondes tussen de betrokken partijen in het Scheveningse Hotel Kurhaus was het gistermiddag plotseling afgelopen. Versatel, de enige nieuwkomer in het gezelschap, haakte af en daarmee was de weg vrij voor de vijf overige partijen om de vijf frequentieblokken onderling te verdelen. K PN, Libertel, Telfort, Dutchtone en Ben - alle vijf eigen dom van internationale telecombedrijven - mogen zich de gelukkige eigenaars noemen van frequenties waarop ze de nieuwste snufjes van mobiel dataverkeer kunnen aanbieden.

Tevredenheid bij de grote vijf, die een buitenstaander buiten de markt hebben gehouden en een lager bedrag voor de frequenties hoefden te bieden dan ze hadden verwacht. Of dat in de toekomst zal leiden tot lagere tarieven voor de gebruikers, valt nog te bezien. Tevredenheid ook bij de verantwoordelijke staatssecretaris Monique de Vries ( VVD, Ver keer), die haar ingestudeerde standaardantwoord op alle vragen even kan vergeten.

MAAR NIEUWE VRAGEN blijven komen. Om te beginnen naar de woordenstrijd tussen Telfort en Versatel, waarvan de juridische gevolgen voor het verloop van de laatste dag van de biedingen nader zullen moeten worden uitgezocht. En ook naar de wijze waarop het ministerie van Verkeer en Waterstaat deze veiling heeft georganiseerd, de eerste in Nederland en de tweede in de Europese Unie. Het resultaat is namelijk dat de gevestigde bedrijven hebben gekregen waarop ze hun zinnen hadden gezet en dat buitenstaanders buiten de deur zijn gehouden. Vlak voor de veiling haakten al vier nieuwe bedrijven af, waardoor er slechts zes in de ring waren om te bieden op vijf UTMS-frequenties. In Groot-Brit tannië, waar de veiling het bedrag van tachtig miljard gulden opbracht, was het aantal bieders aanzienlijk groter. Met slechts één gegadigde meer dan het aantal aangeboden frequenties is het niet zo verrassend dat de Nederlandse opbrengst aanmerkelijk lager is uitgevallen.

Volgens staatssecretaris De Vries gaat het niet om de miljarden maar om de ordentelijke verdeling van de aangeboden frequenties. Maar als de bestaande marktpartijen de slag makkelijk winnen, terwijl nieuwe toetreders zouden moeten worden toegejuicht, schort er misschien iets aan het gehanteerde veilingsmechanisme. Bovendien had De Vries' partijgenoot minister Zalm (Financiën) terloops de verwachting gewekt dat de opbrengst, gezien de Britse resultaten, in de orde van grootte van twintig miljard gulden kon zijn. Met dat bedrag rekenden politici, fractievoorzitter Melkert van de PvdA voorop, zich onmiddellijk rijk, en ze hadden dat geld al vele keren uitgegeven voordat het binnen was. Maar er lag een afspraak in het regeerakkoord en bovendien spraken de Europese ministers van Financiën onlangs nog af dat de opbrengsten van etherfrequenties gebruikt zouden worden voor verlaging van de staatsschuld. Het is goed dat hieraan is vastgehouden en Zalm heeft met zijn losse opmerking over twintig miljard misschien valse verwachtingen gewekt, uiteindelijk heeft hij verstandig geopereerd.

DE STAATSSCHULD gaat minder omlaag dan gehoopt, de veilingprijzen zijn binnen de perken gebleven, de Europese telecomconcerns hebben de Nederlandse markt onderling netjes verdeeld, de consumenten kunnen zich voorbereiden op de komst van mobieltjes om mee te internetten, en beelden en muziek te versturen. De staatssecretaris kan met vakantie en alles blijft eigenlijk bij het oude. Toch jammer dat de introductie van een nieuwe technologie met zo weinig innovatie gepaard gaat.

( a d v e r t e n t i e s )