NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

MARISKA GRAVELAND
Een 'erotisch wonderbeest' werd Melina Mercouri in 1965 door een Trouw-recensent genoemd vanwege haar rol in Topkapi, en dat bedoelde hij niet als compliment. Mercouri gedraagt zich inderdaad onbeschaamd wellustig, maar dat maakt deze exotische misdaadkomedie nu juist zo leuk.

Mercouri speelt een iets oudere vamp die lichtelijk lispelt en zichtbaar opgewonden raakt bij de aanblik van mannen, maakt niet uit wie, en edelstenen, het liefst zo groot mogelijk. Regisseur Jules Dassin, toen kersvers echtgenoot van Mercouri, kan niet genoeg van haar krijgen en filmt haar langdurig als ze lonkt naar Turkse worstelaars die zich met vet insmeren, of als ze zich vergaapt aan de met edelstenen versierde sultansdolk in de Topkapi in Istanbul.

Deze uiterst kostbare en zwaarbeveiligde dolk moet en zal in het bezit komen van Mercouri. Hulp komt van een knappe meesterdief (Maximilian Schell), een acrobaat van de kermis en een sjoemelaar met kreukelig jasje (Oscar-winnende rol van Peter Ustinov). Het grootste deel van de film bestaat uit de zorgvuldige voorbereidingen van deze onmogelijke opgave. Pistolen zullen er niet aan te pas komen, want, zo zegt de meesterdief, "I never liked guns, it obstructs the artist in me".

De beroemdste scène van Topkapi zit aan het eind, als de drie mannen in een zenuwslopende scène via het dak het gebouw binnendringen. De vloer is bezaaid met geluidssensoren, dus laat de acrobaat zich via een touw boven de glazen kist met de dolk zakken. De tweede helft van de film had al weinig dialogen en leunde vooral op lichaamstaal en omgevingsgeluiden, maar deze scène is helemaal tergend muisstil. Via een hele gemene montage wordt ons nog wel even de schrik op het lijf gejaagd. Vele malen is deze kraakscène geïmiteerd, recentelijk nog door Tom Cruise in Mission: Impossible.

Geheel in de geest van de sixties zit Topkapi vol met 'psychedelische' effecten, kleurexperimenten en kaleidoscopische vervormingen. Het maakt de film nog vreemder en mooier dan hij al was door de aanwezigheid van Mercouri, dat aaibare luipaard met de waanzinnige blik in haar ogen.

Topkapi (Jules Dessin, 1964, VS), zaterdag, Ned.1, 23.53-1.47u.

( a d v e r t e n t i e s )