Internet op elke straathoek

Weinig houdt Singaporezen meer bezig dan internet. Het lijkt wel een rage, maar dit is er eentje die moet beklijven. Want de stadsstaat wil niets minder dan de IT-hoofdstad van de wereld worden. "Er is al een Silicon Valley, wij zijn Silicon Island."

Door onze correspondent ROBERT GIEBELS

SINGAPORE, 1 JULI. Internet is overal in Singapore, zelfs op straat. In groepjes van vier staan hokjes op de trottoirs van Orchard Road, de Champs-Elysées van de stadstaat. Het zijn open internetcellen. Elk met een 'touchscreen' waarmee je gratis kunt surfen, e-mailen en kaartjes voor de film kunt reserveren. Er staan in Singapore een paar honderd van zulke internet-kiosken op plaatsen waar veel mensen langslopen. En ze werken allemaal - graffity en vandalisme zijn hier nog onbekend. Het bedrijf dat ze er neer heeft gezet, i-One.net, wil dé internetportal voor Singapore worden, eentje die de populairste site, Yahoo, voorbij moet streven. Om internetters kennis te laten maken met die nieuwe site, koos i-One.net voor een peperdure oplossing: de cellen kosten 200.000 gulden per stuk. Het is de enige manier om nog een beetje op te vallen in Singapore, waar het wel lijkt of niets anders er nog toe doet dan IT, internet en dot-coms.

Zoals Singapore een jaar of twintig geleden besloot de grootste haven ter wereld te worden, zo heeft het zich nu voorgenomen om over een jaar of tien het belangrijkste internetknooppunt van de wereld te zijn. Alleen dan, zo houdt premier Goh Chok Tong de Singaporezen scherp voor, kunnen we ons hoge welvaartsniveau vasthouden. Singapore moet en zal internationaal excelleren op het internet om te voorkomen dat het terugvalt naar de status van ontwikkelingsland. En dus gaan miljarden Singapore dollars op aan subsidie voor startende IT-bedrijfjes, het aan het net leggen van scholen en aan het winnen van land in zee om al die IT-bedrijvigheid een plaats te geven. En de regering zorgt voor een juridische basis van die electronische samenleving met een wet waardoor electronische documenten als bewijsmiddel worden geaccepteerd.

Van een debat over zoiets fundamenteels als de koers van het land is in de ambitieuze stadsstaat geen sprake; de overheid zet de lijnen uit die de burgers met grote inzet en zonder morren volgen. Het leidt tot succes: nog één containerhaven erbij en Singapore is inderdaad de grootste haven van de planeet. En nu al streeft het land met bijna vier miljoen inwoners gevestigde internetnaties als Amerika voorbij in computer- en internetpenetratie. Willen is kunnen in Singapore - het eiland ter grootte van de provincie Utrecht twijfelt er niet aan dat het ook de organisatie van de wereldkampioenschappen voetbal in 2010 zal weten binnen te slepen.

"Er is al een Silicon Valley in Californië, een Silicon Alley in New York en Singapore is Silicon Island", lacht Koh Buck Song van de Economic Development Board (EDB). De EDB moet buitenlandse investeerders naar Singapore lokken en dat lukt vooral goed met dot-coms, de ingeburgerde term voor internetbedrijven. "De nieuwe economie is het beste dat Singapore sinds tijden is overkomen", verklaart Koh. "We kampen met een enorm ruimtegebrek, maar juist dát is geen bezwaar als je het hebt over internet. Dat kent letterlijk en figuurlijk geen grenzen."

Het grootste deel van de investeringen komt uit het buitenland, maar gesteund door overheidsgeld komt er elke dag wel een Singaporese dot- com met een goed idee bij. Ze hebben de grootste moeite goede, maar steeds schaarser wordende werknemers te vinden. Daar staat tegenover dat ze vijf jaar geen winstbelasting hoeven te betalen, hoewel een beetje dot-com verlies maakt in de eerste jaren van zijn bestaan.

De beginnende internetbedrijfjes vestigen zich in honderd jaar oude, nu bontgekleurde Chinese winkelpanden aan de Telok Ayer Straat - Silicon Street. Neem een 'start-up' als IQmind.com dat een internetsite heeft bedacht voor leerlingen vanaf zes jaar, hun leraren en ouders. Het bedrijf heeft zich na een half jaar al onmisbaar gemaakt voor de helft van de 371 scholen op het eiland. IQmind heeft tientallen technici uit India moeten halen en om die een werkplek te geven, huurt het bedrijf het ene na het andere 'shophouse' aan Silicon Street.

"Onze site is bedoeld als aanvulling op het lesprogramma", legt bedenker Jansen Lim uit terwijl hij de bezoeker meeneemt op een tournee door zijn creatie. Die komt erop neer dat al het contact tussen leraren, ouders en leerlingen ook via internet kan lopen. "Leraren kunnen tijdens de vakantie gewoon vanuit huis, in hun pyjama bijles geven", zegt LimZoals meester Lee die een mailtje heeft gestuurd naar leerlingen die bezig zijn met een werkstuk over milieuvervuiling. "Jongens", schrijft de meester, "jullie zitten op het goede spoor, maar jullie vergeten de vervuiling van de zee." De ouders van Suppiah hebben even gekeken of hun zoon nog wel behoorlijke cijfers haalt, doet wat de meester hem opdraagt en überhaupt nog wel naar school gaat. Juf Wong is geschrokken van de resulttaten van de helft van haar leerlingen en wil snel een ouderavond beleggen. Ze heeft een berichtje getikt dat binnen een minuut op de mobiele telefoons van de ouders zal verschijnen. Tegelijkertijd zijn leerlingen Liane Chen, Shirley Tee en Rachel Ong met elkaar aan het chatten over homofilie, heeft de ijverige Zakaria Karthigasu zijn huiswerk naar de leraar gemaild en scoort Yeo How Yue een dikke onvoldoende ten opzichte van het door de computer vastgestelde gemiddelde op de dertig multiple choise vragen over Engelse grammatica die zijn leraar voor hem uit de vragenbank had gehaald.

Advertenties ontbreken; IQmind drijft op de aangesloten scholen die per leerling een bedrag tussen de één (1,35 gulden) en tien dollar betalen, afhankelijk van het gekozen pakket. Binnenkort hoopt het bedrijf ook het nodige aan e-commerce te verdienen - IQmind wil alles via zijn site verkopen dat iets te maken heeft met onderwijs.

Maar dat komt later, want hoewel in Singapore bijna tweederde van de huishoudens een computer heeft en bijna een kwart van de bevolking gemiddeld vijf uur per week aan het internetten is, komt het winkelen via internet nauwelijks van de grond. Er wordt vooral veel gemaild, maar slechts twee procent van de Singaporezen heeft ooit iets via het net gekocht, meestal boeken. Het ging het afgelopen half jaar gemiddeld om een bedrag van 150 gulden. Kenners van de Singaporese samenleving betwijfelen of e-commerce ooit post zal vatten bij consumenten. Winkelen is de liefhebberij van zeer velen. Vooral in de vele 'shopping-malls' aan Orchard Road waar de internetcellen van i-One.net staan. Ze zijn meestal vrij. Kennelijk internetten, e-mailen en chatten Singaporezen liever thuis en niet op straat.

Dit is de eerste aflevering van een serie over de inspanningen van overheden in de hele wereld om het gebruik van internet te bevorderen.

( a d v e r t e n t i e s )