F I L M V O O R A F :
American Heart
ELLEN DE BRUIN
American Heart is het
soort film waarbij je je na afloop realiseert dat het licht in de kamer
nog uit is. En eigenlijk kan je je dan niet zo goed meer voorstellen dat
er überhaupt nog ergens licht bestaat. Zelfs de verfmengmachine van
de klusgigant krijgt het niet zwarter dan dit.
Jack (Jeff Bridges) komt net uit de gevangenis en begint een nieuw
leven. Dat wil hij graag alleen doen, maar hij blijkt voor zijn 15-
jarige zoontje te moeten zorgen, dat verder nergens terecht kan. Nick
mag uiteindelijk op een matras op de grond slapen aan het voeteneind van
zijn vaders bed, in de slordige kamer die Jack gehuurd heeft. Maar dat
is aanvankelijk dan ook alles. "Ik ga naar mijn werk, jij gaat naar
school", zegt vader na de eerste nacht. "Welke school?" vraagt Nick.
"Zoek er maar een", zegt vader en fietst weg.
Die school wordt niks en Nick wordt al gauw opgenomen in een groepje
kinderen dat altijd maar op straat rondhangt, als ze tenminste niet naar
hun moeder gaan kijken die in een roodverlichte bar danst in haar
ondergoed. Jack vindt het niet zo heel erg als zijn zoontje een avond
niet thuis is; dan kan hij zelf tenminste rustig een dame uit de kroeg
mee naar huis nemen zonder dat hij Nick met wat geld op de gang hoeft te
zetten.
Het is opvallend hoe braaf Nick ook als straatjongetje blijft - een
engeltje met een engelengezichtje en engelengeduld. Hij gaat zijn vader
een broek brengen als die 's nachts dronken in zijn ondergoed ukelele
staat te spelen in een telefooncel. En als hij een verrekijker van zijn
vader krijgt, maakt hij zich meteen zorgen om de huur. De manier waarop
hij alle gedrag van zijn vader tolereert, is zo gruwelijk om te zien,
dat je hoopt dat hij eens een keertje ontzettend kwaad wordt. Maar als
dat dan eindelijk gebeurt, is dat weer zo erg, dat je wenst dat je het
nooit gehoopt had.
Als je er achteraf over nadenkt, is er best wat kritiek te geven op
American Heart. Het einde is nogal gedramatiseerd. Het is
trouwens helemaal wel erg veel ellende bij elkaar. Maar aan de andere
kant: regisseur Martin Bell maakte eerder de documentaire Streetwise
over straatjongeren in Seattle, dus we kunnen ervan uitgaan dat hij
weet waar hij over filmt. In het echt gebeuren er waarschijnlijk nog wel
ergere dingen. Bovendien: American Heart is helemaal geen film om
achteraf kritisch over na te denken. Het is een film om te verdrinken in
Tom Waits-muziek en whisky, om daarna naar bed te gaan zonder dat je
eerst het licht nog hebt aangedaan.
American Heart (Martin Bell, 1993, VS), VRT, 22.05-0.05u.