B E E L D :
Bier en cocaïne
Maarten Huygen
Twee keer zag ik gisteren de
Brusselse burgemeester F. De Donnéa op de televisie optreden met
tegenovergestelde conclusies over het voetbalgeweld in zijn stad.
Tegenover Netwerk relativeerde hij de rellen: "Ik heb veel meer
vrees voor een betoging van kwade boeren dan voor wat er nu gebeurd is.
Omdat men de tv-beelden heeft kunnen uitzenden, heeft men ons in de
kijker gesteld." In Brussel was hij nu eenmaal het een en ander gewend
en rellen van boze boeren vond hij erger. Maar in een op de Belgische
televisie uitgezonden Britse documentaire betitelde hij de hooligans met
ingehouden woede als 'beesten'.
Het verschil tussen beide uitzendingen geeft het dilemma voor de
autoriteiten en de televisie weer. Maakt de televisie het niet groter en
sensationeler dan het is? Stampij en publiciteit is het oogmerk van de
supporters. Anderzijds kunnen 921 arrestaties, 464 deportaties, een
hooliganjacht op allochtonen, kapotte ruiten, verwoestingen en een
traangasgranaat in een overvol café niet worden genegeerd. De
sprekers in Netwerk, onder wie ook een directeur van de Europese
Kampioenschappen vonden het meevallen. EK-directeur H. Been vond het
geweld iets van alle tijden. Hij sprak over de camera's die 2000 jaar
geleden al in de Romeinse arena stonden opgesteld zodat het publiek naar
het voetbalgeweld kon kijken. Ik moet Cicero en Tacitus er toch eens op
naslaan, want ik wist niet dat de oude Romeinen zo lang voor Nipkow al
over die technologie beschikten. Voetbalschrijver S. Kuper vond
voetbalgeweld "een vrij onbelangrijk probleem dat wij met zijn allen
flink hebben zitten op te kloppen".
De Britse documentaire England's Shame deed niet aan weging, maar
had de supporters overal gevolgd met een verborgen camera. De bewering
van de Britse regering dat er slechts enkele bekende hooligans bij
betrokken waren, werd meteen gelogenstraft. Politiemensen herkenden in
de opnamen veel zware, ultrarechtse jongens die na talloze
veroordelingen van de rechter een reisverbod hadden gekregen. Sommigen
pochten hoe ze over de grens naar binnen waren geglipt. Ik zag de
Engelsen racistische liederen brallen in een Amsterdams café.
Nederlandse Oranje-supporters ontdekten gauw dat met deze jongens niets
te vieren viel. In Eindhoven werden hun liederen overstemd door muziek
die volgens politie-instructies uit versterkers over het plein schalde.
In een Belgisch café gebruikten ze bier en cocaïne, een
gewelddadige combinatie. Ze maakten obscene gebaren naar Turken,
scholden hen uit, zongen "I would rather be a Paki than a Turk" op de
wijs van "singing yaya yippee yippee yay", en voeren uit tegen de IRA,
het populaire doelwit van ultrarechts Engeland. Of het verschil in
geweld in Eindhoven en in Brussel uitsluitend te wijten was aan een
verschil in politieoptreden vraag ik me af. Ik vermoed dat de Turken,
toch al geen grote drinkers, zich in Eindhoven hebben ingehouden. Overal
in Nederland toonden feestende Turkse supporters hun beschaafdheid.
Brussel is anders dan Eindhoven een echte immigratiestad en je zag hoe
de Engelsen hun best deden allochtonen te provoceren. Wereldstad Brussel
is moeilijker stil te leggen voor voetbal dan het kleine Eindhoven. Naar
voetbal taalden de echte hooligans niet, wel naar de extase van massaal
geweld. Een voetbalvandaal, ook bekend bij de Britse politie, sloeg een
Turk uit een stilstaande auto en achtervolgde hem door de menigte. De
arme man rende voor zijn leven. Na twee uur kat- en muisspel werden de
hooligans in een paar smalle stegen samengedreven. Gewone omstanders
stonden in kostuum of mantelpak te huilen van het traangas. De politie
gooide een traangasgranaat in een café en kotsend en halfblind
kwamen er meer dan honderd mensen naar buiten die allen werden
gearresteerd en afgevoerd. Waren dat allemaal hooligans? Het meest
effectief was het optreden van het Engelse voetbalteam dat verloor zodat
de Engelse hooligans op het continent niets meer te zoeken hebben.