NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

KASPER JANSEN
Zoals men een goede opera steeds weer kan zien en horen, zo kan men ook steeds weer opnieuw kijken naar tv-programma's over Maria Callas, een sopraan, zoals Diana een prinses was.

Vanavond herhaalt de NPS een Franse documentaire die ook al in december 1997 werd uitgezonden. Toen was het een wat verlate herdenking van haar dood, twintig jaar eerder in Parijs. Nu is deze uitzending een ver vooruitlopen op haar 25ste sterfdag (16 september 2002) of nog verder op haar 80ste geboortedag op 2 december 2003.

Verbazingwekkend blijft dat Callas slechts 53 werd. Haar vroege dood was de finale tragiek in een flitsend leven waarin alles zo kort duurde: haar onbezorgde jeugd (zestien jaar), haar grote succes (tien gouden jaren), haar moeizame liefdesrelatie met Onassis (negen jaar) en de eenzaamheid na haar laatste optreden (vier jaar).

Het leven van Callas is tragisch als de opera's, waarin ze glorieerde: Tosca, La Traviata, Norma, Medea. Haar privé-leven en haar professionele bestaan op het podium en buiten het theater waren niet alleen voor de buitenwacht, maar ook voor haarzelf niet meer te scheiden. En zo werd deze niet-sentimentele documentaire van regisseur Gérald Caillat en scriptschrijfster Claire Alby, een fascinerend 'levensechte' opera van de beeldcomponist Caillat en uit de realiteit puttende librettiste Alby, met een cast waarin Callas opnieuw als zichzelf in de hoofdrol schittert, vervoert en sterft.

Deze opera-documentaire doet aan als een overvol knipsel- en fotoboek en bereikt wat vorm betreft een top wanneer de fotograaf van de Scala in Milaan de door hem gemaakte foto's van Callas bekijkt. Hij leeft nog, Callas is dood en wat lijkt het alles nog kort geleden.

Al bestaan er helaas te weinig beelden van Callas aan het werk op het opera- en concertpodium, toch lijkt het of bijna heel haar leven is gedocumenteerd. Even talloos als de geluidsopnamen van voorstellingen zijn de beelden van Callas die aankomt op vliegvelden, reist per trein of boot, met auto's wordt afgehaald, de pers te woord staat of eraan probeert te ontkomen, in het theater wordt gezoend en gecomplimenteerd of zich voor de zoveelste keer teweer moet stellen tegen verhalen dat ze een onprofessionele capricieuze diva is, de uitvindster van de grillen van de prima donna. "Idolen worden snel kapot gemaakt", constateert ze, waarbij men achter de gelatenheid de wanhoop voelt.

Alles komt weer aan de orde, vanaf haar lessen bij Elvira de Hidalgo, en alleen al haar gedecideerde lof over haar voorbeeldige leerlinge is het bekijken van deze documentaire waard. Dan ziet men regisseur Luchino Visconti, haar echtgenoot Meneghini, haar minnaar Onassis, haar optreden in Tosca met Tito Gobbi als de Scarpia die zij beveelt te sterven, de scène in de opera van Dallas, waarin Callas met de pers een telegram van Met-intendant Rudolf Bing sarcastisch doorneemt, de opnamen van het recital in Hamburg die tonen dat haar houding, haar gebaar en haar blik dramatisch even effectief waren als haar zingen.

The Callas Passion, Ned.3, 21.25-22.40u.

( a d v e r t e n t i e s )