B E E L D :
Vechtsport
Maarten Huygen
Zaterdagavond zag ik een jonge
vrouw, het rossige haar in staartjes, met een tas vol papieren van het
centrale plein in Charleroi panisch wegrennen voor de gepantserde
politietruck, maar ze kwam middenin de harde straal van het waterkanon
terecht.
Ik heb de scène wel vier keer teruggedraaid. Onder het watergeweld maakte ze een dubbele buiteling, kwam tegen een paaltje tot
stilstand, haar papieren en spulletjes vlogen meters verder. Was ze van
de pers of liep ze boodschappen te doen op een zaterdagmiddag? Haar
enkele aanwezigheid had haar medeplichtig gemaakt. Zij was een van de
vele onschuldige slachtoffers van dit voetbal-evenement, waar ten bate
van amusement voor de massa's de grenzen van de rechtsstaat worden
opgezocht. Veel mensen moeten ten onrechte voor hooligan zijn
aangezien. "Om er twee te pakken, gingen ze achter iedereen aan",
klaagde een Britse supporter. Journaal-sterverslaggever Gerri
Eickhof legde het verschil met de politie-aanpak van Eindhoven uit. De
politie van Charleroi deed eerst helemaal niets en pas toen het helemaal
uit de hand liep, greep ze keihard in. Dat is de gallische manier. In
evenementenbierstad Eindhoven liep de politie van het begin massaal
tussen de supporters te praten en empathisch te gedogen en er gebeurde
bijna niets. Maar Duitsland-Engeland werd algemeen gezien als de
zwaarste risico-wedstrijd en een dergelijke voorspelling in de media
komt meestal uit, al was het alleen maar omdat de supporters de kijkers
niet willen teleurstellen. Door amok te maken bij het massaal bekeken
voetbal kunnen groepen losgeslagen mannen wereldwijd bekend worden.
Voetbalvandalen doen het voor de media-aandacht, dat is vaak onderzocht.
In een wereldwijd vertoond shot zag ik Britten de zondagochtend naast
een grote beker bier de tabloid-kranten lezen, die in dikke zwarte
koppen hoog opgaven van hun daden, en dat is typerend. Een flinke rel
verhoogt ook de oplagen en de kijkcijfers. En de vandalen kunnen
napraten en elkaar aanwijzen, waar op het slagveld zij zich bevonden. In
het Journaal-verslag was te zien dat het plein vergeven was van
de camera's die wachtten op de confrontatie. Al die internationale
aandacht verhit de gemoederen. Daar komt bij dat Britse criminele
extreem-rechtse organisaties aanhang hebben verworven onder supporters.
Eerder dit jaar werd dit in een Britse documentaire met verborgen
camera, MacIntyre Undercover, uit de doeken gedaan. Als een
generaal met mobiele telefoon dirigeerde de ultrarechtse leider Andy
Frain zijn troepen naar Britse stadions. Een rassenrel, zoals in Brussel
afgelopen weekeinde, komt goed uit. Om zoveel boze, Marokkaanse jongeren
met knuppels op de been te brengen moeten de Britten flink hebben
gejend. "De migrantenjongeren wilden hun vrouwen wreken die de vorige
dag gepest waren geweest", zei de burgemeester van Brussel zondag. De
voetbalkampioenschappen in Frankrijk waren door Duitse racistische
organisaties gebruikt om internationaal naam te maken.
Moet de camera afzijdig blijven van dit soort rellen om medeplichtigheid
te vermijden? Het lijkt me nuttig om uit te leggen wat de kijker ziet.
Afgelopen donderdag schakelde RTL Nieuws live over op een
relletje in Eindhoven, maar een even verstandige als ervaren
verslaggever wist al te zeggen dat het niet zoveel voorstelde. Ook de
toon van Eickhof stond me aan. Sensationele televisieverslaggeving kan
massa's mobiliseren, al werkt dat bij supporters anders omdat de meesten
in hun pensionnetje of tent geen televisie bij de hand hebben. Je kunt
de veldslag tussen politie en supporters ook zien als een sportief
evenement naast de voetbalwedstrijd. Eén nul voor de knuppelende
politie, maar elders scoren de supporters een tegendoelpunt door een
café helemaal te vernielen, één één.
Echter dan een Rambofilm en een goede Umfelt voor reclame voor
rolluiken en gewapend glas.