NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

MARJOLEINE DE VOS
Er zijn al heel wat mensen naar Alexandrië gereisd om daar in de Rue Lepsius naar de ingang van het huis van de grote Griekse dichter Konstaninos Kaváfis (1863- 1933) op nummer 10 te staren. Daar wordt dan altijd gememoreerd dat het niet zo'n goede buurt was en dat er een bordeel beneden zat.

De Franse televisieploeg die een documentaire over het leven van Kaváfis maakte, heeft het niet anders aangepakt. Maar ook deze keer begonnen, helaas, de stenen niet te spreken. Dus liet men Kaváfis zelf spreken door, terwijl er foto's van het oude Alexandrië worden vertoond, op gedragen toon één van zijn gedichten voor te lezen. In De Stad spreekt hij zichzelf toe (of een ander, het gedicht is in de jij-vorm) dat er geen uitweg is uit dit leven door naar een andere stad of een ander land te verhuizen: "Zoals je hier je leven, in dit klein gebied/ bedierf, heb je 't bedorven op de hele aard" (vertaling Hans Warren en Mario Molegraaf). Dat klinkt ernstig en veelbetekenend, maar men laat het bij de suggestie.

Het leven van Kaváfis wordt chronologisch langs gelopen. Helaas zijn er van dat leven maar weinig documenten en foto's over en ook de Franse ploeg heeft niet plotseling een ontdekking gedaan, een filmpje gevonden waarop Kaváfis beweegt of een bandje waarop hij spreekt - zoals er van Couperus ineens wel bleek te bestaan (een filmpje, héél kort maar, maar toch). Het blijft dus bij willekeurige oude foto's van Alexandrië waarbij in een voice-over het leven van de dichter zo'n beetje verteld wordt en af en toe die sonore mannenstem een gedicht voorleest. Er is maar één persoon gevonden die Kaváfis gekend heeft en die nog wat over hem kan vertellen, de kunstzinnige restauranthoudster Christina Konstantinou. Ze heeft haar verhalen duidelijk al vele keren verteld, zo vaak dat er geen herinneringen meer achter de woorden zitten. Ze zegt bijvoorbeeld: "Iedereen wist dat hij van jongens hield maar het werd hem vergeven omdat hij zo'n groot dichter was." Dat klinkt als mythologie achteraf, want zo'n wereldberoemde dichter was Kaváfis niet bij leven dat de mensen in de straten zouden denken: 'daar gaat de grote Kaváfis die wij alles vergeven'. Enfin, haar relaas geeft tenminste enige kleur aan de verder niet anders dan saai te noemen film. Degene die meer wil dan de gedichten kan beter het een en ander over Kaváfis lezen.

Alleen het einde is schitterend. De sonore mannenstem reciteert weer een gedicht, één van Kaváfis allermooiste: Antonius door zijn god verlaten. In dat gedicht wordt Antonius toegesproken, alweer in die jij-vorm die altijd doet denken dat de spreker zichzelf toespreekt, wat het eens zo aangrijpend maakt. Antonius dus, moet 'afscheid nemen van het Alexandrië dat je verliest'. Terwijl dat wordt gelezen zie je verschillende Alexandrijnse mannen grote hekken sluiten, het ene na het andere en steeds staan wij, de kijkers, buiten.

Konstaninos Kaváfis, zondag, Ned.3, 17.00-17.44u.

( a d v e r t e n t i e s )