F I L M V O O R A F :
Congo
MARISKA GRAVELAND
Een pratende, Martini-drinkende
aap met een rugzakje steelt de show in de ouderwetse avonturenfilm
Congo (1995), een hoogst amusante miskleun die de liefhebber van
slechte films zeker zal bekoren. De apin Amy - zoals het hoort gespeeld
door een man in een gorillapak - is door een primatoloog opgevoed en
gezegend met de tranentrekkende mimiek van E.T. "Amy... Jungle...", zegt
ze larmoyant, want boven alles verlangt deze vermenselijkte aap terug
naar de moederschoot Afrika.
In de beste traditie van het B-avonturengenre ontspint zich een heerlijk
idioot verhaal rondom een expeditie naar Zaïre, waarbij Amy wordt
gebruikt om de mythische diamantmijnen van koning Salomon te vinden. In
een poging om commentaar te geven op de hebzuchtige aard van de mens
stelt regisseur Frank Marshall de zachtmoedige, met krullenbol getooide
primatoloog tegenover een gewetenloze, dikke wetenschapper en een
opportunistische Roemeense avonturier.
Marshall veroorlooft zich nogal wat vrijheden bij het portretteren van
Centraal-Afrika: de giraffen grazen om de hoek bij een drukke
douanepost, bijna alle Afrikanen zwaaien wild met geweren in het rond en
een bosvolk wordt voorgesteld als een stelletje met meel bestoven
primitievelingen.
Even onbedoeld hilarisch is de ongebruikelijke bagage die de expeditie
met zich meesjouwt: raketafweersystemen, airconditioners, computers en
satellieten. De wetenschappelijke apekool die vervolgens op serieuze
toon wordt opgedist - het heeft iets te maken met loepzuivere
laserstralen voor de wapenindustrie - komt uit de koker van
romanschrijver Michael Crichton, die later met Jurassic Park een
even grote voorliefde voor prietpraat aan de dag legde.
Films over megalomane wetenschappers bevatten bijna altijd een moraal
over de nederige houding die de zelfingenomen mensheid zou moeten
aannemen tegenover de oeroude natuurkrachten. Congo is daarop
geen uitzondering. Het is een wijze les, verpakt in een flitsend, net te
krap zittend jasje waar Johnny 'Tarzan' Weismuller jaloers op zou zijn
geweest.
Congo (Frank Marshall, VS, 1995), zaterdag, SBS6, 20.30-
22.30u.