M A K E R S :
Leren van de vaders
MARISKA GRAVELAND
"Ik hou van mensen met al hun
zwaktes en onhebbelijkheden", zegt regisseur en scenarioschrijver Jean
van de Velde (1957) over de amateurvoetballers uit de tv-serie All
Stars, die onlangs de Zilveren Roos en de persprijs in Montreux
heeft gewonnen. "Ik ga uit van karakters en niet van kunsttheoretische
modellen. Ik leun sterk op realistische dialogen, zoals het geouwehoer
van die voetballertjes onder de douche; zeven jongens die in hun eigen
denktrant blijven hangen, dat vind ik leuk om te schrijven."
In 1978 richtte Van de Velde samen met Leon de Winter en René Seegers de
Eerste Amsterdamse Film Associatie op, die zich profileerde met
kunstzinnige films als De Verwording van Herman Dürer.
Tegenwoordig wil de regisseur van De Kleine Blonde Dood, All
Stars (de film) en Lek vooral een groot publiek bereiken met
kwaliteit. "Toen waren we een soort pubers die zich wilden afzetten
tegen de oude garde - Verhoeven, Rademakers, Haanstra - maar op een
gegeven moment kom je erachter dat er van die vaders toch wel wat te
leren valt. Omslagpunt was voor mij Parfait Amour uit 1985, dat
bedoeld was voor een klein publiek, en ook door dat kleine publiek
gezien werd. Het was prediken voor eigen parochie. Ik belandde op een
dood spoor en besloot om toegankelijker films met meer humor te maken.
Het heeft geen zin je anders voor te doen dan je bent, want het publiek
voelt dat feilloos aan." In elke aflevering van All Stars, ook in
de winnende waarin de Swift Boys tegen een Duits elftal speelt, wordt
er wel een vooroordeel, dilemma of levensles opgeworpen. Zo ook in de
nieuwe reeks, die vanaf 6 december wordt uitgezonden. "Ik probeer bij
wijze van spreke altijd een wandtegeltje in beeld te houden. Ik ben gek
op spreekwoorden: in al hun eenvoud kun je er allerlei psychologische
mechanismen mee blootleggen. De jeugdnostalgie van All Stars kun
je samenvatten met 'You don't know what you've got 'till it's gone', en
de lading van Lek wordt gedekt met 'wie met pek omgaat, wordt
ermee besmet'. Ja, god, het is een open deur, maar het leven is een
aaneenschakeling van deuren waar je doorheen moet. Voor een ander staan
die misschien al open, maar je moet er toch eerst zelf achter komen."
Van de Velde is de nieuwe intendant van het Filmfonds en heeft 1,8
miljoen gulden tot zijn beschikking om filmprojecten te initiëren.
"Ik ben niet enkel op zoek naar nieuw talent maar ook naar mensen die
in het verleden hebben bewezen over vakmanschap te beschikken. En naar
commerciële Europese films die voor de Nederlandse markt
herschreven kunnen worden." Van de Velde zal ook ingezonden scenario's
beoordelen. "Mijn manier van kritiek leveren bestaat uit het
benadrukken wat er juist goed is aan het script. Met zeiken kom je niet
verder."