NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het ministerie van Economische Zaken weet al jaren niet meer waar ze met al dat geld naartoe moet, nu het zo goed gaat. In 1996 betaalden ze bijna 1,2 miljoen gulden om greep te krijgen op onder andere de verhaallijnen in de dramaserie Fort Alpha over de middelbare school. In de plot moest tot uiting komen dat meisjes kiezen voor technische vakken. Waar bemoeit het ministerie zich mee?

De Telegraaf heeft afgelopen zaterdag een gedetailleerd onderzoek gepubliceerd naar sponsoring van televisieprogramma's door de overheid en bedrijven en het blijkt dat we ook buiten Stertijd voortdurend naar reclameboodschappen zitten te kijken voor de overheid en voor allerlei producten. Een enkele keer wordt de sponsor in de aftiteling gemeld maar vaak weten we het niet. Via productie-BV's wordt het geld buiten medeweten van het Commissariaat voor de Media naar Hilversum gesluisd. Vooral de manipulatie door de overheid staat mij tegen omdat die het voorbeeld zou moeten geven in het onafhankelijk houden van de televisie. Een publieke rel ontstond toen toenmalig minister van Financiën Kok 65.000 gulden betaalde aan RTL4's Koffietijd om zelf zijn departement te propageren. Sindsdien is het alleen maar erger geworden. Wat de overheid met de ene hand wegneemt door middel van kortingen op het informatiebudget van omroepen, geeft ze met de andere hand weer terug via sponsoring aan programma's door departementen. Het past bij het oppositieloze regeringssysteem dat we nu kennen. Universitair onderzoek wordt steeds vaker gesponsord zodat eruit komt wat de overheid wenst. Via voorlichting versterkt de overheid haar greep nog verder.

Big Brother komt al heel lang op het scherm met propaganda. Een documentairemaker krijgt bijna niets van Hilversum en moet bij allerlei instanties en departementen om geld bedelen. Hij moet sterk in zijn schoenen staan, wil hij niet bezwijken voor de eisen van zo'n departement. Voor mij geldt als vuistregel: hoe langer de lijst departementale sponsoren, des te saaier en correcter de documentaire. Je krijgt een gefilmd commissierapport van de grootste gemene deler van al die verschillende belangen. Gisteren zag ik dat het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid had meebetaald aan een aardige documentaire (Dokument) over de eerste Bewust Ongehuwde (bijstands)moeder. Bij zulke aftitelingen vraag ik me af wat de boodschap was. Boontje komt om haar magere bijstandsloontje? Achteraf bezien waren er ook nadelen aan het ongehuwd kinderen krijgen? De dochter vond het toch wel egoïstisch van haar moeder dat ze buiten medeweten van de vader werd verwekt dus moet het voortaan niet meer zo? Postbus 51: "Als u Bomt, vertel de vader wat ervan komt!" Of wil Sociale Zaken ons juist vertellen dat dat Bom-moederschap een geslaagd sponsorproject is geweest van de afdeling bijstand? Waarschijnlijk bedoelde het departement er helemaal niets mee en moest er aan het einde van het jaar gewoon een geldpot worden opgemaakt. Maar om dit soort vragen te vermijden zouden departementen zich niet met gewone televisieprogramma's mogen bemoeien. Na Dokument kwam tegen middernacht Water-elke druppel telt, met Johan Cruijff en acteur Ted Danson, gesponsord door onder andere Ontwikkelingssamenwerking. Het zou wettelijk verboden moeten zijn. Wat zou Hilversum niet met dat geld aan onafhankelijke nieuwsgaring kunnen doen. Minister Jorritsma krijgt voor elke 100 miljoen gulden die ze uitdeelt een paar minuutjes Journaal. 100 miljoen bio-industrie, 100 miljoen scheepsbouw, gisteren was de olie-industrie aan de beurt voor boren in de Noorzee. Maar de verslaggever stelde voor het eerst een kritisch vraagje. Hem waren de hoge prijzen opgevallen bij het benzinetanken: "Waarom hebben ze dat geld nou nodig?" Ik zag Jorritsma schrikken. De economische voorlichtingsdienst moet eens dringend contact opnemen met de hoofdredactie van het Journaal.