NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De PvdA congresseerde zaterdag volgens een nieuwe opzet. Het uitroepen van 1 mei tot nationale feestdag was een van de weinige besluiten.

Door onze politieke redactie

DEN HAAG, 29 MEI. De PvdA "heeft niets te winnen" bij speculaties over een volgende coalitie. Een derde paars kabinet "zou tot de mogelijkheden behoren".

Met deze woorden heeft PvdA-fractieleider Melkert afgelopen zaterdag geprobeerd de discussie te bezweren over de koers en het leiderschap van zijn partij na deze regeerperiode.

In de afgelopen weken heeft Melkert enkele malen scherp uitgehaald naar coalitiepartner VVD, waarbij hij aangaf dat Paars-II "minder stabiel is dan het lijkt" en waarbij hij de VVD bestempelde als "vrije jongens die in hun stoel achterover leunen en naar de vrije markt kijken". Dit weekeinde, op het PvdA-congres in Rotterdam, zei Melkert met nadruk dat "de aandacht" zich niet mag richten "op vermeende belangen aan het Binnenhof". Speculaties over de volgende kabinetsperiode zijn recentelijk gevoed door premier Kok, die heeft aangegeven dat hij volgend jaar een besluit neemt over zijn beschikbaarheid als lijsttrekker en kandidaat-premier. Melkert heeft de ambitie Kok op te volgen als PvdA-leider, maar een langgerekte discussie hierover zou schadelijk kunnen zijn voor zijn kans dit leiderschap daadwerkelijk te verwerven.

Melkert heeft in de Tweede-Kamerfractie van de PvdA een koers uitgestippeld die zich richt op een forse verhoging van de overheidsinvesteringen in de periode 2000-2004. De PvdA streeft naar een structurele extra verhoging van de rijksbegroting met 9 miljard gulden en een eenmalig extra investering van 16 miljard. Als eerste wil Melkert de aandacht concentreren op meer geld voor het onderwijs. Een belangrijk deel van Melkerts congresrede was zaterdag dan ook gericht op "versterking van het onderwijs". Tot de andere prioriteiten van de PvdA behoren de zorgsector, infrastructuur en (de veiligheid in) achterstandswijken. Lovende woorden van Melkert aan het adres van minister Netelenbos (Verkeer) werden door het congres met applaus beloond: "Wie had ooit gedacht dat [zij] een brug zou slaan tussen de treinreiziger en de automobilist? Zij heeft toch maar mooi al die mannen van 'Nederland mobiel' in een charmante houdgreep gekregen."

Het PvdA-congres verliep zaterdag volgens een nieuwe opzet, waarbij besluiten 's morgens werden voorbereid in afzonderlijke workshops, waarna deze 's middags door het congres werden bekrachtigd. Mede hierdoor ontbrak scherpe discussie op de 'plenaire' zitting van het congres, wat bij veel congresgangers de indruk wekte van een matte bijeenkomst. Bij wijze van experiment hadden zestig afgevaardigden van de zogenoemde Kenniscentra ('thematische netwerken') op het congres stemrecht gekregen. Een 'commissie partijvernieuwing', onder leiding van de Utrechtse burgemeester Brouwer, presenteerde op het congres een website waarmee leden actief moeten worden betrokken bij voorstellen om de PvdA aantrekkelijker te maken voor (nieuwe) leden.

Het PvdA-congres stelde twee resoluties vast: over de multi-culturele samenleving en over vergrijzing. Een motie van de afdeling Rotterdam om "op termijn te streven naar 1 mei als nationale feestdag" kreeg de steun van het congres, nadat het partijbestuur dit voorstel eerder had afgewezen. Uiteindelijk ging ook het bestuur ermee akkoord op voorwaarde dat de PvdA-afdelingen in het land "zinvolle activiteiten organiseren", zo riep voorzitter Van Hees haar partijgenoten op.

Een motie van de afdeling Eindhoven om D66 te volgen in een afzonderlijke discussie over de monarchie werd met overgrote meerderheid afgewezen. Het congres nam het standpunt over van het partijbestuur dat meent dat een debat over de monarchie moet worden gevoerd als onderdeel van de discussie over een nieuw PvdA- beginselprogram. Ter voorbereiding hiervan circuleren in de PvdA enkele essays van een commissie-Witteveen, waarin onder meer wordt gesteld dat in een democratie "burgers worden geregeerd door gekozen burgers" en dat " er geen reden is om voor de functie van staatshoofd een uitzondering te maken". Het volgende PvdA-congres, in maart volgend jaar, moet hierover besluiten nemen.

Partijleider Kok stipte in zijn congresrede een reeks "trefwoorden" aan om " vooruit te kijken naar de toekomst waaraan onze sociaal- democratische beweging haar bijdragen levert". Tot de "belangrijkste uitdagingen" rekent de premier de uitbreiding van de Europese Unie met landen in Midden- en Oost-Europa en de ontwikkeling van de 'kenniseconomie'.

TOESPRAKEN via www.nrc.nl/DenHaag

( a d v e r t e n t i e s )