NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

FREETOWN, 6 MEI. Het aantal gegijzelde VN-militairen in Sierra Leone is opgelopen tot ten minste 318. Volgens de Verenigde Naties hebben leden van de rebellengroep RUF gisteren 208 Zambiaanse vredeshandhavers gevangen genomen. De eenheid was op weg naar de stad Makeni, waar vredestroepen onder vuur liggen.

Volgens VN-woordvoerder Fred Eckhart zijn er aanwijzingen voor troepenbewegingen van het RUF, het Revolutionair Verenigde Front van Foday Sankoh. Een groep rebellen is aan de haal gegaan met dertien Zambiaanse militaire trucks. In het oosten van het land werden gisteren honderd Nigeriaanse militairen gevangen genomen. Ze mochten met achterlating van hun wapens weer vertrekken.

Na een gesprek tussen Foday Sankoh, leider van het RUF, en diens voormalige bondgenoot, president Charles Taylor van Liberia, werden als gebaar van goede wil zes gijzelaars vrijgelaten. Het gaat om een vierkoppig Russisch helikopterteam en twee VN-medewerkers. De helikopter arriveerde gisteren in Freetown, de hoofdstad van Sierra Leone. Sankoh ontkende gisteren iets te weten van de gijzelingen. "Mijn mensen nemen geen gijzelaars", aldus Sankoh. "Wat is gebeurd, is dat mensen verdwaald zijn omdat ze het gebied niet goed kenden. Ik heb mijn commandanten bevel gegeven naar ze op zoek te gaan."

De confrontatie tussen de rebellen van de RUF en de VN-vredesmacht UNAMSIL onstonden deze week in de steden Makeni en Magburaka. Keniaanse vredestroepen weigerde tien kindsoldaten van de RUF uit te leveren, die zich door de VN hadden laten ontwapenen om een herintegratieprogramma te volgen. Sindsdien omsingelen rebellen VN-kampen en gijzelen ze medewerkers. Vier Keniaanse soldaten werden bij gevechten gedood, acht anderen raakten gewond.

De VN-vredesmacht UNAMSIL moet in Sierra Leone toezien op uitvoering van een vredesakkoord dat vorig jaar in Lomé werd gesloten. Dat akkoord voorziet in ontwapening van de milities, die al acht jaar in een bloedige burgeroorlog zijn verwikkeld, en in verkiezingen in 2001. Foday Sankoh maakt deel uit van de voorlopige regering. De gegijzelde militairen en medewerkers zijn vooral afkomstig uit Zambia, Kenia, Nigeria en India. (AP, Reuters)

Sankoh speelt kat en muis met de VN

Rebellenleider Foday Sankoh tart de VN in Sierra Leone. Welke sinistere strategie heeft hij dit keer in het hoofd?

Door onze correspondent KOERT LINDIJER

NAIROBI, 6 MEI. De rebellenleider Foday Sankoh is een ongrijpbaar man. Hij is omschreven als dom en als briljant. Vermoedelijk is de man die de lagere school niet afmaakte beide. In interviews komt hij over als schizofreen. De regering van Sierra Leone, noch de Verenigde Naties begrijpen wat de nieuwe strategie van Sankoh is. Probeert hij door de confrontatie met de vredestroepen van de Verenigde Naties een militair conflict uit te lokken? Had hij verwacht tijdens het vredesproces heel geleidelijk de macht over te kunnen nemen van de zwakke president Kabbah? En nu dat is mislukt, zoekt hij een uitweg door een nieuwe oorlog? Of heeft hij zijn rebellen niet meer onder controle en zijn de ontvoeringen van VN-personeel het werk van losbandige rebellen in afgelegen gebieden?

In een gesprek eind vorig jaar sprak Sankoh met klem de suggestie tegen dat hij zijn troepen niet onder controle zou hebben. "Ik ben de grote leider van de revolutie en iedereen volgt mijn bevelen", verzekerde hij. Tien minuten later, in hetzelfde gesprek, vroeg hij om begrip voor het trage ontwapeningproces van zijn soldaten, "want het kost mij moeite hen er van te overtuigen dat ze hun wapens moeten neerleggen". In een radio- interview gisteren zei hij, om geruchten te ontkrachten als zou hij door de VN zijn gegijzeld, dat hij een rondrit door Freetown had gemaakt waar de bevolking hem enthousiast toejuichte. Inwoners van de hoofdstad daarentegen vertelden dat de meerderheid van de bevolking uit angst vroeg naar huis was gegaan en dat er zeker geen sprake was van een jubelstemming. De bevolking koestert een diepe haat voor de man wiens rebellen, in de woorden van een mensenrechtenorganisatie, de grofste misdaden waar dan ook in de wereld tegen burgers begaan. Sankoh is ervan overtuigd dat hij de populairste politicus van het land is en dat hij een goddelijke opdracht vervult.

Zijn ongeveer 45.000 strijders geloven hem en gaven hem de troetelnaam 'Pappie'. Ze spreken als papagaaien, geïndoctrineerd en gedrogeerd. Zij staan symbool voor de woede van de onderklasse van Sierra Leone. Zonder ideologie, maar met veel agressie eisen zij de welvaart van het aan diamant rijke land op - een rijkdom die in het verleden vooral ten goede kwam aan een kleine politieke elite. Nu is het de beurt aan de opstandelingen: zij exploiteren de diamantgebieden waarna de glinsterende steentjes via buurland Liberia Afrika verlaten. De opstandelingenleiders strijken de winsten op en de jonge strijders mogen als compensatie de bevolking bestelen, martelen en verkrachten. Die vrijheid moeten de rebellen en hun leiders opgeven onder een vredesakkoord en daarom zijn ze zo weigerachtig zich te ontwapenen.

De ontwapening van de strijders had volgens het vredesakkoord voltooid moeten zijn in december. Vermoedelijk nog niet de helft van hen leverde de wapens in en de opstandelingen controleren nog steeds de diamantgebieden. Na de gewapende confrontaties met de VN-troepen deze week is het hele vredesproces op losse schroeven komen te staan. Leden van de Kamajor, een aan de regering gelieerde militie, verlaten de ontwapeningskampen en bereiden zich voor op een veldslag met de mannen van Sankoh. Aan alle kanten in het conflict groeit het wantrouwen.

Sankoh heeft een extra reden voor wantrouwen over het vredesproces. Tot ergernis van menige mensenrechtenorganisatie voorziet het vorig jaar getekende vredesakkoord in een algehele amnestie. Maar de amnestie geldt alleen in Sierra Leone, in het buitenland kunnen de rebellenleiders wel degelijk in hun kraag worden gegrepen en onder internationaal recht worden veroordeeld voor hun misdaden. Wanneer Sankoh bij verkiezingen de strijd wint, kan hij dus als president nooit veilig reizen. Als rebellenleider met de controle over de diamantgebieden is hem vermoedelijk een florissanter leven beschoren dan als een wereldwijd gemeden president.

Tot voor kort werd aangenomen dat de strategie van Sankoh was om door chantage de verkiezingen te winnen. Net als zijn strijdmakker Charles Taylor in buurland Liberia lukte, verwacht hij dat de bevolking massaal op hem zal stemmen. Immers, zo luidt impliciet zijn dreigement, als er niet op hem wordt gestemd, dan begint de oorlog weer. De bevolking brengt dus straks bij 'democratische' verkiezingen met het pistool op haar voorhoofd een stem uit. De ontwikkelingen van de laatste dagen doen vermoeden dat Sankoh overweegt het plan om door verkiezingen aan de macht te komen, heeft laten varen en dat hij zich voorbereidt op een hervatting van de oorlog. Hij zal dan vervolgens met de wapens de macht grijpen. Zo zijn de bewoners van Sierra Leone hoe dan ook veroordeeld tot een gangsterregime.

( a d v e r t e n t i e s )