NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

STEVEN ADOLF
Vorige week begon Gran Hermano, de Spaanse variant van Big Brother. De kandidaten gaan zo voortvarend van start met travestie, vrijscènes en emotionele huilbuien dat de programmamakers van manipulatie worden beticht.

Alle records gebroken. Gran Hermano, de Spaanse variant van Endemols Big Brother werd afgelopen woensdag - de dag waarop de eerste kandidaat werd weggestemd - door 8,6 miljoen Spanjaarden bekeken. Een kijkdichtheid van 48 procent, meer dan de voetbalwedstrijd Madrid-Bayern-München. Meer kijkers dan bij een belangrijke voetbalwedstrijd! Een ongekende prestatie van Endemols succesformule, daar waren vriend en vijand het wel over eens.

Voor het overige heerst ook in Spanje de polemiek. Het succes bij het grote publiek is daarbij net als in het noorden omgekeerd evenredig met de wijze waarop het weldenkend deel der natie het programma besprak. Eensgezind maakten pers, kijkersorganisaties, politieke partijen, sociologen en psychologen gehakt van de uitzendingen. De commerciële zendgematigde Telecinco, bij het grotere publiek beter bekend onder de naam Teletetas (Tietentelevisie) is er uitstekend in geslaagd de grenzen van de gebruikelijke televisiepulp verder op te rekken, aldus het dagblad El Mundo. Pornografie, concludeerde een schrijver in El País kortweg. Presentatrice Mercedes Milá, die ooit te boek stond als maker van serieus bedoelde discussieprogramma's, werd min of meer uitgemaakt voor televisiehoer, ingehuurd om het programma een schijn van waardigheid te geven. Koekjesfabrikant Cuétara trok zich na vier dagen uitzending terug als sponsor van het programma. Er waren verontruste telefoontjes binnengekomen van de cliëntèle, zo verklaarde de directeur- generaal.

De Spaanse opzet is in grote lijnen gelijk aan het origineel. Tien kandidaten 90 dagen in een prefab-woning met Ikea-meubels op een industrieterrein even buiten Madrid. Het publiek kiest welke kandidaten afvallen. De winnaar ontvangt 20 miljoen peseta's (ruim een kwart miljoen gulden). Wat opvalt is de betrekkelijke homogeniteit van de groep, die bestaat uit jongeren tussen de negentien en de dertig jaar oud. Uiterst opmerkelijk was de voortvarende wijze waarop de Spaanse kandidaten de zaken bleken aan te pakken. Nog geen dag in de lucht - via het satelliet-kanaal Via Digital zelfs 24 uur per dag - of de eerste kandidaat, Israel uit Ourense, trok al zijn kleren uit voor een verschoninkje, terwijl hij zijn vader en moeder om vergeving verzocht. Twee dagen later ontstond een vrijage tussen Jorge uit Zaragoza en María José uit Sevilla, kort daarna de tweede: veel langdurige tongzoenen en gerommel in de slaapkamer. Goed, ook in Madrid heerst de verveling: gehang in de tuin rond het zwembad, flauwe grappen in de woonkamer, een ruzietje op zijn tijd, kussengevechten. Maar ook travestie van de jongens en blote billen in een douche. En rebellie. Met algehele stemmen werd aanvaard dat de hoofdprijs hoe dan ook gaat naar María José, die een geestelijk gehandicapt dochtertje heeft. Tevens werd besloten de wrede preselectie van de afvallers af te schaffen: de televisiekijkers moesten zelf maar uitmaken wie het veld moest ruimen.

De snelle manier waarop de gebeurtenissen zich ontwikkelden gaf aanleiding tot gepaste trots bij de televisiemakers. Hier in Spanje gebeurde in twee dagen meer dan in twee maanden bij die Hollanders. Dat beloofde nog wat.

Afgelopen woensdag was het spannende moment aangebroken dat de eerste afvaller het huis moest verlaten. Het werd voor de oplettende kijker een merkwaardige vertoning. Anders dan het noordelijke vooroordeel wil, weet men in Spanje publiekelijk vaak aardig de emoties in bedwang te houden als er een camera in de buurt is. Een kwestie van Castiliaanse trots waarschijnlijk.Zo niet bij het vertrek van María José. Met ruime meerderheid werd ze door het publiek de laan uitgestuurd. Was het haar frivole gedrag? Of haar sikkeneurige voorkomen? Hoe dan ook, de boodschap leidde tot een vertoon dat met recht een precedent op de Spaanse buis mag heten. Maria-José barstte in een huilbui uit die tot ver in de Madrileense Telecinco- studio aanhield. De dikkige Jorge deed zijn nieuw verworven vriendin vloekend uitgeleide. Waarom, verdomme, nu uitgerekend zijn nieuwe vriendin? Niet langer zou hij teder de benen van María José kunnen ontharen, een van de meer gedenkwaardige scènes in de voorgaande dagen. Woede en verdriet - of iets dat daar op leek - voerde de boventoon bij deze voormalige soldaat bij de Spaanse troepen in Bosnië. Terwijl het slachtoffer dreinend haar rolkoffertje door het tuingrind sleepte, verscheen in het scherm de tekst: 'Het begin van het leven na María José'. "Huil niet", beval Jorge onderwijl zijn huisgenoten. "Ik ga met haar trouwen!"

Die mededeling zorgde zichtbaar tot onrust in de studio, waar de verzamelde families van de tien Big Brother-deelnemers de komst van María José afwachtte. Haar moeder en die van Jorge vonden het maar niks, die publiek vertoonde verhouding. Twee uur lang werd er onder leiding van journaliste Mercedes Milá doorgeboomd over al dat spannends dat had plaatsgehad in de vrijwillige gevangenis van Gran Hermano.

Buiten de studio heerst de argwaan. Inderdaad, het gaat er opvallend snel aan toe in het Big Brother-huis. Wat te denken van de vage mededeling die Jorge zich in een onbewaakt moment liet ontvallen dat hij reeds menige auditie voor een televisierol heeft gedaan? En dat in combinatie met het afscheid van María José, dat alle trekjes van een amateur-opvoering droeg? Makers ontkennen de aantijgingen op hoge toon. Het was gewoon een veelbelovende aftrap de afgelopen dagen en nu maar zien of de vaart er in kan blijven. Al met al kan de echte Gran Hermano, in de persoon van Telefónica-president Juan Villalonga, tevreden zijn. De aankoop van Endemol bewijst zijn waarde. Nu nog KPN en de meimaand kan niet meer stuk.