NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
ZEIST, 3 MEI. Het betaald voetbal in Nederland is diep in de rode cijfers terecht gekomen. Het gezamenlijke bedrijfsresultaat van alle 36 profclubs leverde vorig seizoen een negatief saldo op van 28,9 miljoen gulden. Dat is een daling in vier jaar tijd van 22 procent.

Het resultaat van de gewone bedrijfsuitoefening, het verschil tussen baten en lasten, was nog aanzienlijk slechter: een negatief saldo van 113 miljoen gulden. Maar doordat de clubs per saldo voor ruim 84 miljoen aan afkoopsommen incasseerden voor verkochte spelers, bleef het werkelijke tekort beperkt tot 29 miljoen gulden. In het seizoen 1995/1996 was er nog een positief resultaat van 35,4 miljoen.

De cijfers zijn gistermiddag door bestuurslid betaald voetbal Gerard Bouwer voorgelegd aan de penningmeesters van de clubs. Ze zijn opgemaakt uit de door registeraccountants gecontroleerde jaarrekeningen van alle 36 Betaald Voetbal Organisaties.

Als belangrijkste oorzaak voor de neergaande spiraal noemt de KNVB de stijging van de spelerssalarissen. Dat is een gevolg van het Bosman- arrest dat in december 1995 van kracht werd. De profvoetballers in Nederland gingen in vier jaar tijd anderhalf keer meer verdienen. De salarissen van de trainers gingen met de helft omhoog. De totale post personeelskosten werd anderhalf keer hoger.

In het seizoen 1998/1999 leden alle eredivisieclubs samen een verlies van 22 miljoen gulden. De vier clubs met de hoogste exploitatieomvang (Ajax, PSV, Feyenoord en Vitesse) staan 11,4 miljoen gulden in de min. Zij zagen hun resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening in vier jaar teruglopen van plus 42,6 miljoen naar minus 67,1 miljoen. Bij de topvier stegen de baten toen met veertig procent, terwijl de lasten met 160 procent toenamen. Aan kortlopende verplichtingen heeft het betaald voetbal een schuld van 34,6 miljoen gulden.

Het Nederlandse voetbal glijdt financieel verder af als er een internationale beperking komt op afkoopsommen voor spelerscontracten. Onder druk van de Europese Commissie werken de wereldvoetbalbond FIFA en de internationale spelersvakbond FIFPro momenteel aan een alternatief transfersysteem. De restwaarde van de bestaande verbintenis en een compensatie voor de vergoeding die eerder voor de speler is betaald gaan straks het bedrag bepalen waarmee doorlopende contracten kunnen worden afgekocht. Met de nieuwe regeling, die mogelijk al 1 januari 2001 van kracht wordt, zou Van Nistelrooij geen 65 miljoen maar 14,4 miljoen gulden waard zijn geweest.

De FIFA heeft de KNVB een maand geleden nog laten weten dat er niets zal veranderen. Volgens Theo van Seggelen, voorzitter van de spelersvakbond VVCS die namens de FIFPro aan tafel zit in het overleg, is de invoering van het nieuwe systeem onafwendbaar. Bouwer: "Dat zou desastreuze financiële gevolgen hebben voor het betaald voetbal in Nederland en andere kleine landen. Dat blijkt wel uit onze cijfers. Die hebben we dan ook voorgelegd aan de Europese Commissie. Nederland is met betrekking tot spelers een exporterend voetballand. De baten uit de afkoopsommen voor de spelers die naar buitenland vertrekken worden door de clubs herbesteed binnen Nederland. Als die inkomsten sterk verminderen hebben we een geweldig probleem. Dat zou de tweede ramp zijn na het Bosman-arrest."

De huidige financiële situatie laat geen verdere tegenslagen toe. De KNVB beschikt uiteraard nog niet over de cijfers van het lopende seizoen, maar uit de gegevens van de licentie-aanvragen voor het volgende voetbaljaargang kan de bond opmaken dat de situatie aanhoudend verontrustend is. De patiënt wordt steeds zieker. Bouwer: "In de vijftien jaar dat ik mij met licentiezaken bezighoud is het nog niet zo slecht geweest." De clubs die niet aan de voorwaarden voldoen hebben nog enige tijd om hun huishoudboekje op orde te brengen. Daarom doet Bouwer geen uitspraken over mogelijke afwijzingen van licentieaanvragen. De afgelopen twee jaar bleken Vitesse, Feyenoord, RKC, Cambuur, MVV, ADO Den Haag en Volendam over grote structurele tekorten te beschikken. Bij vier clubs, waaronder Volendam, heeft de KNVB dit seizoen een toezichthouder aangesteld die meewerkt aan het opstellen van plannen ter verbetering van de financiële situatie. Bouwer: "De oplopende verliezen worden steeds gefinancierd met bijdragen van derden (zoals sponsors en gemeenten, red.) waardoor de kortlopende schulden van de clubs toenemen. Hoe lang dit kan voortduren moet nog blijken, maar niets is in dit leven oneindig. Hoewel in 46 jaar betaald voetbal slechts drie clubs failliet zijn gegaan: SC Amersfoort, Wageningen en Vlissingen."

De 36 clubs hebben gisteren met de KNVB van gedachten gewisseld over hoe de stijgende lasten kunnen worden beteugeld. Bouwer: "Ook als het systeem van afkoopsommen onaangetast blijft, komen er problemen. Het is noodzakelijk dat er op meerdere niveaus in Nederland en Europa afspraken worden gemaakt over een verdeling van baten en een beheersing van lasten. Het bestuur betaald voetbal wil daartoe een plan ontwikkelen om die doelstelling te bereiken. Er moet in dit geval grensoverschrijdend gedacht worden. Het heeft geen zin als Nederland eenzijdig de spelerssalarissen terugdringt. Dit verslechtert de concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland nog meer en dan raken we nog verder achterop. We moeten met andere kleine voetballanden die soortgelijke problematiek kennen actie ondernemen en steun zoeken bij de UEFA. Overigens laat het onverlet dat clubs die niet rechtstreeks met Europa te maken hebben wel tot onderlinge afspraken kunnen komen." De KNVB concludeert dat de 'inflatie' in het betaald voetbal ook kan worden terug gedrongen door de macht van de agenten/spelersmakelaars te beperken. Daartoe zouden de Nederlandse clubs wél maatregelen kunnen nemen, vindt Bouwer. "Al vereist dat een grote solidariteit en discipline omdat het altijd weer gaat om die ene speler die de club graag wil hebben. De uiteindelijke schuldige is degene die de centen betaalt aan de makelaar of agent." De bond maakt op uit gesprekken met clubbestuurders dat er grote sommen geld in de zakken van de makelaars glijden. Van Seggelen schatte het totaalbedrag aan commissie al eens op minimaal 25 miljoen gulden per jaar. Bouwer: "Het is vaak zo dat niet alleen de wil van de voetballer tot hogere salariseisen leidt. We zouden met elkaar tot een transparante regulering van makelaarskosten moeten komen."

De budgetten van de clubs in het betaalde voetbal zijn in vier jaar explosief gegroeid. In het laatst gemeten boekjaar 1998/1999 hadden de 36 BVO's gezamenlijk bijna zeshonderd miljoen gulden te besteden. Ajax liet het hoogste budget noteren: 117,4 miljoen, meer dan een verdubbeling ten opzichte van vier jaar eerder.

Desondanks raakten verschillende eredivisieclubs de afgelopen twee jaar in de problemen. Bij Vitesse kwam dit seizoen een tekort van ruim dertig miljoen gulden aan het licht. Een jaar eerder werd de schuldenlast van Feyenoord in dezelfde orde van grootte geschat. Cambuur kampte met een gat van 2 miljoen nadat een sponsorcontract niets waard bleek. De gemeente leende de club uit Leeuwarden 750.000 renteloos. Ook ADO Den Haag en Volendam werden door de gemeente gered. RKC verkocht dit seizoen zijn stadion en grond aan de gemeente Waalwijk voor acht miljoen gulden om uit de problemen te raken. MVV had in 1998 een schuld van vier tot vijf miljoen gulden. De gemeente Maastricht gaf eenmalig twee miljoen.

( a d v e r t e n t i e s )