NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Het christelijke paasfeest is direct afgeleid van het joodse Pascha. Dit jaar vallen ze samen.

Door onze redacteur STEVEN DERIX

LEIDEN, 22 APRIL. Voorwaar, ik zeg u, dat een van u mij verraden zal, zegt Jezus terwijl hij met zijn discipelen aan het paasmaal zit. Een die met mij eet (Marcus 14:18). Nog diezelfde nacht wordt Jezus opgepakt. De volgende dag wordt hij terechtgesteld. Op de derde dag verrijst hij. Op welke dag van het jaar Jezus daadwerkelijk is gekruisigd, staat niet vast. Maar volgens Marcus, Lucas en Mattheus gebeurde het de dag na Pesach, het feestmaal waaraan de joden de exodus, de uittocht uit Egypte herdenken. Toevallig is dat niet, vertelt Henk Jan de Jonge, hoogleraar Nieuwe Testament en vroegchristelijke literatuur in Leiden. Het christelijke paasfeest is direct van Pesach - of, in het Aramees dat Jezus sprak Pascha - afgeleid. "Voor Pesach slachtten de joden een lam. De christenen hadden hun eigen paaslam, Jezus."

De eerste christenen - joden als ze waren - vierden nog gewoon het joodse paasfeest, op de 14e dag van de maand Nisan. In de tweede eeuw na Christus begonnen sommige christenen Pasen te vieren op de zondag ná Pascha, omdat die dag beter overeenkwam met de overlevering over Jezus verrijzenis bij de evangelisten. Met het verschuiven van de datum veranderde ook de inhoud van het paasfeest. "Men had behoefte aan een andere invulling van Pascha, omdat men zich wilde onderscheiden van de joden die geen christenen waren geworden", vertelt De Jonge. Niet de uittocht uit Egypte, maar de dood en herrijzenis van Jezus, het paaslam dat geofferd was, kwam centraal te staan. "Het woord Pascha leek volgens de Grieks sprekende christenen op het Griekse werkwoord paschein, dat 'lijden' betekent. Via een dergelijke volksetymologische verklaring lag het vieren van de dood en herrijzenis tijdens Pascha voor de hand."

Overigens bleven veel christenen Pasen vieren op de veertiende Nisan. Pas tijdens het concilie van Nicea in 325 werd de precieze paasdatum vastgelegd op de manier die nu nog steeds geldt: de eerste zondag ná de volle maan die volgde op de lente-equinox, wanneer dag en nacht precies even lang zijn. "Door de koppeling met de maan werd de band met Pesach, dat valt op de dag dat de maan precies vol is, bewaard."

( a d v e r t e n t i e s )