NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

De gratis krant rukt op. Vooral jongeren lezen Sp!ts (250.000 stuks) en Metro (270.000) die op werkdagen in de ochtendspits in het openbaar vervoer worden verspreid. Tien maanden bestaan ze nu, en sindsdien lopen de oplages van de traditionele dagbladen terug. Een gesprek met Metro hoofdredacteur Jelle Leenes: "Kort en overzichtelijk. Dát is wat de nieuwe generatie wil."

JAPKE-D. BOUMA

Het afgelopen kwartaal verloor de Telegraaf 10.300 lezers, De Volkskrant 3.000 en het Algemeen Dagblad 7.800. Komt dat door Sp!ts en Metro? "Ik wil onze invloed niet groter maken dan ze is, maar dát die er is, lijdt geen twijfel. Zeker gezien het feit dat de betaalde kranten in oplage zijn gedaald sinds wij er zijn."

Bij uw concurrent Sp!ts blijven ze zeggen dat ze geen invloed hebben op de oplages van de dagbladen. "Ik weet ook niet waarom ze dat nog steeds volhouden."

Wat is volgens u het verband tussen de opkomst van Sp!ts en Metro en de neergang van de traditionele kranten? "Vier van de tien mensen uit onze doelgroep bevinden zich in de leeftijdscategorie 15-35 jaar. Velen van hen hebben geen krantenabonnement, maar kopen er wel af en toe een, omdat ze geïnteresseerd zijn in nieuws. Nu wij gratis voorhanden zijn kan ik me voorstellen dat ze zeggen, dat is wel een keer makkelijk."

Uw relatie met de traditionele kranten zal er niet beter op geworden zijn. "Vlak voor we begonnen is de Raad van Bestuur van De Telegraaf naar onze moedermaatschappij Modern Times Group in Stockholm afgereisd. Om duidelijk te maken dat als wij zouden beginnen, zij ons het leven zuur zouden maken. Verder heeft PcM (uitgever van oa Volkskrant en NRC Handelsblad, red.) geprobeerd een aandeel te nemen in Metro Nederland, maar dat wilde MTG niet. Maar daarna hebben we alleen maar positieve reacties gekregen."

Positief? De gevestigde kranten vinden jullie geen volwaardige krant. Slechts een verzameling ingekorte persberichtjes. "Natuurlijk zijn we geen volwaardige krant in de traditionele zin. Maar als je minder te bieden hebt, wil dat niet zeggen dat je slechtere kwaliteit levert. We zijn een goed product dat de lezer waardeert. Hij komt er elke dag weer voor terug."

De lezer verveelt zich in de trein en pakt Metro of Sp!ts die bij stapels op de bankjes liggen. Dat kun je toch nauwelijks klantentrouw noemen." "Natuurlijk is verveling ook een motief om Sp!ts of Metro te lezen, maar ik bestrijd absoluut dat je dan maar een slechte krant kan maken. Als we dat zouden doen zou de reiziger ons misschien een week pakken, maar niet maand in maand uit, zoals ze nu doen."

Metro en Sp!ts brengen louter korte nieuwsberichten. Geen achtergronden, geen commentaren en nauwelijks reportages. Moeten de traditionele kranten dat nu ook gaan doen om hun positie te behouden? "Nee, beslist niet. Anders stoten ze hun huidige lezers af. Wat ze wél zouden kunnen doen, is zich meer specialiseren, een duidelijker doelgroep kiezen. Je ziet dat dat werkt bij de Telegraaf, het Financieel Dagblad, Trouw en NRC Handelsblad. Die hebben een duidelijk profiel en zijn het afgelopen jaar in oplage gestegen. Je moet als krant niet heel Nederland willen plezieren. Daarmee red je het niet meer."

Welke kranten zijn verkeerd bezig? "De Volkskrant is de laatste jaren populairder van toon geworden, het Algemeen Dagblad doet moeite juist meer diepgang te vinden, ik denk dat beide op de foute toer zijn. De AD-lezer apprecieert die kwaliteit en die diepgang helemaal niet; voor de Volkskrant-lezer geldt precies het tegenovergestelde."

Zijn Metro en Sp!ts de kranten van de toekomst? "In zekere zin wel omdat we op het juiste moment en de juiste plaats datgene bieden waaraan de lezer behoefte heeft. En omdat we het verlengde doen van de nieuwe media internet en teletekst, dus: kort en overzichtelijk. Dat is wat de nieuwe generatie wil. Men zoekt nog wel naar verdieping, maar veel gerichter en individualistischer."

Wat de betaalde kranten op jullie voor hebben, is een vaste inkomensstroom uit de abonnementen - Metro is volledig afhankelijk van advertenties. Hebben jullie een alternatief plan klaarliggen als de markt inzakt? "Nee, dat hebben we niet. Maar als je kijkt naar de groep die wij bedienen, denk ik dat wij wel een dip kunnen hebben. Adverteerders willen die groep blijven bereiken, goede of slechte tijden."

Wanneer gaan jullie voor het eerst winst maken? "Hopelijk in de loop van volgend jaar. Van onze moedermaatschappij hebben we vijf jaar de tijd gekregen ons te bewijzen."

Verwacht u nog nieuwe gratis kranten op de markt? "Nee."

Een gratis avondkrant misschien? "Op zich een goed idee, want in de avondspits heb je weer een nieuwe reizigersstroom te pakken. Maar de vraag is wat je in de loop van de dag nog aan de ochtendkrant kunt toevoegen. Ik denk dat er te weinig nieuws is."

Hoe ziet u de toekomst van uw krant? Is Metro uiteindelijk niet net zo'n oud medium als de traditionele papieren krant waarvan pessimisten beweren dat hij vroeg of laat overbodig wordt. "Voorlopig gaat onze formule nog jaren mee - zeker nog een hele generatie. Of dat de generatie daarna ook nog zo zal zijn, weet ik niet."

Wie zal eerder verdwijnen: gratis of betaalde krant? "Ik denk dat voor de oude krant altijd draagvlak zal blijven bestaan. De vraag is alleen of het percentage van de bevolking dat de krant thuis wil ontvangen groot genoeg blijft om een rendabele exploitatie mogelijk te maken."

Wat denkt u? "Dat weet ik dus niet."