NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Het wordt vandaag een zwarte dag voor Jaap de Hoop Scheffer en andere zedenmeesters van het CDA die seksuele taferelen op de televisie achter de decoder willen verbannen. Want als RTL 5 begint met de documentaireserie Pornography: A Secret History Of Civilisation schuiven er in een uur tijd meer penissen, al of niet in toestand van erectie, over de buis dan in jaren Nederlandse televisiegeschiedenis.

Die penissen van aflevering 1 dateren uit de Oudheid en zijn dan ook voornamelijk van steen of marmer. Maar dit culturele alibi kan de geprangde CDA'ers nauwelijks tot troost strekken. Want de antieke voorwerpen worden gebruikt voor een verhandeling over verbodspolitiek waar De Hoop Scheffer en de zijnen een puntje aan kunnen zuigen: pornografie bestaat bij gratie van de betekenis die een beschouwer van erotische afbeeldingen eraan hecht; wie erotische beelden wil wegstoppen, heeft het eigenlijk gemunt op seksuele gedragingen van zijn medemens.

Maar omdat de wetgever in de praktijk nu eenmaal machteloos staat tegenover andermans lustbeleving, richt de zedenmeester zijn verbodswerk in arren moede maar op de afbeeldingen waardoor de ongewenste belevingen en gedachten volgens zijn grondige studie worden opgewekt. Die moeten worden verstopt, overgeverfd, onder de toonbank gelegd, achter de decoder geplaatst, of eventueel zelfs in de papierversnipperaar gestopt.

Dit is een voortreffelijke serie, en niet alleen vanwege zijn strekking. Goed onderbouwd, controversieel, mooi gefilmd. Deze productie van het Britse Channel Four, geregisseerd door Kate Williams, telt zeven delen.

Alles begint met een uiteenzetting over de negentiende-eeuwse opgravingen in Pompeï. De archeologen troffen een rijkdom aan erotische fresco's en sculpturen aan in deze intact gebleven Romeinse stad. En dan niet discreet verstopt in herenvertrekken of bordeel, maar in voor eenieder toegankelijke ruimten: alle denkbare standjes, fellatio, cunnilingus, anaal geslachtsverkeer en groepsseks. Menige huisdeur bleek voorzien van een beeldje van de god Priapos, het lid fier geheven. En er was een marmeren sculptuur dat ongetwijfeld zou gelden als een hoogtepunt in de antieke beeldhouwkunst, als het niet de god Pan weergaf, bezig een geit te naaien.

Deze archeologische vondsten werden na ontdekking meteen veilig achter slot en grendel opgeborgen, zowel in Napels als Londen. Niet omdat de Victorianen zo preuts waren, maar de Victoriaanse maatschappij was wel geobsedeerd door controle over de seksualiteit. Lagere standen, vrouwen en kinderen mochten niet met erotische voorstellingen worden geconfronteerd. Die zouden, o gruwel, immers tot masturbatie kunnen leiden. En masturbatie - het was algemeen bekend - deed de vitale krachten des volks wegvloeien, vér weg van de opbouw van economie en verantwoorde samenleving.

Het aanschouwen en bestuderen van de afbeeldingen in kwestie bleef voorbehouden aan heren van betere stand en moreel gewicht, die geacht werden boven de prikkeling te staan die van het materiaal uitging. De uitvinding van de 'pornografie' in de negentiende eeuw was een zaak van maatschappelijke controle.

Eigenlijk is de inzet nu geen andere. Ieder kind in Nederland weet dat als je niet tegen blote dames en heren kunt, je beter na elven niet naar SBS6, Veronica of Fox 8 kunt zappen. Argeloosheid kan dus nauwelijks de reden zijn, dat al die CDA-kopstukken zich iedere avond weer zo ergeren aan al die seks op tv. Zijn zij wellicht op zoek naar eenhandig vermaak? Ach kom, daar staan zij vér boven. Nee, wat hun vinger telkenmale drijft naar dat fatale knopje van de afstandsbediening, is een gruwen over het effect van dit alles op minder oordeelkundige medeburgers. Op de achtergrond wrijven gewetenloze decoderfabrikanten zich kwijlend in de handen.

Pornography: A Secret History Of Civilisation, zaterdag, RTL5, 23.20-00.20u.