NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Belgische koning Albert is op staatsbezoek in Nederland. Ondanks hartelijke betrekkingen wederzijds, blijven oude economische rivaliteiten tussen Nederland en België opspelen.

Door onze redacteuren HANS BUDDINGH' en
FLORIS VAN STRAATEN

BRUSSEL/DEN HAAG, 5 APRIL. De eendrachtige wijze waarop Nederland en België samen het Europese Kampioenschap Voetbal van deze zomer organiseren is tekenend voor de hartelijke betrekkingen tussen beide landen van het moment.

Directeur-generaal Monique de Knop, die op het Belgische ministerie van Binnenlandse Zaken verantwoordelijk is voor alle veiligheidskwesties rond Euro 2000, spreekt van een "zeer goede samenwerking". Zo hebben beide landen zelfs afgesproken dat gewapende Belgische en Nederlandse politiemensen tijdens de EK op elkaars grondgebied mogen optreden, mits daarom door de bevoegde autoriteiten is gevraagd.

Ook van Nederlandse kant bestaat veel waardering voor de samenwerking, al stak het een beetje dat er hier wel gratis openbaar vervoer wordt aangeboden aan de voetbalsupporters en in België niet. Dat laatste had te maken met de moeizame afstemming tussen de drie regeringen (federaal, Vlaams, Waals) in België.

Ondanks de hartelijke samenwerking op veel terreinen blijft er met name van Belgische kant enig wantrouwen bestaan over de manier waarop de Nederlanders omgaan met de toegangswegen tot de haven van Antwerpen, een slagader van de Belgische economie. Daarbij staan twee kwesties centraal: de verdieping van de Westerschelde, die de Antwerpse haven voor nog grotere containerschepen toegankelijk moet maken, en de heropening van de IJzeren Rijn, een spoorweg naar het Duitse Ruhrgebied via Nederlands Limburg.

De Antwerpse schepen van havenzaken, Leo Delwaide, ziet in de 'Scheldekwestie' zelfs het belangrijkste potentiële conflictpunt tussen beide landen. Onlangs nog uitte hij in de Vlaamse pers het verwijt dat Nederland slechts de belangen van de Rotterdamse haven wil beschermen met een beroep op milieubelangen. "Het is inderdaad mijn vrees dat Nederland onder het mom van het milieu bezig is met een heel ouderwetse politiek van protectionisme", bevestigt hij tegenover deze krant.

Een woordvoerder van Rijkswaterstaat in Zeeland wijst er echter op dat er op dit moment al een verdieping van de Westerschelde wordt uitgevoerd. Delwaide kijkt echter vooruit en mikt op een volgende verdieping. De Nederlanders hebben echter niet alleen oog voor de Belgische handelsbelangen maar ook voor de veiligheid van de eigen bewoners en voor het milieu, aldus de woordvoerder. "Die belangen staan natuurlijk wel eens op gespannen voet met elkaar", zegt hij.

Het probleem voor de Belgen is al sinds eeuwen dat de entree tot de Antwerpse haven via de monding van de Westerschelde loopt, die nu eenmaal op Nederlands grondgebied ligt. Hetzelfde geldt, zij het in mindere mate, voor de IJzeren Rijn. De Belgen zijn daarom afhankelijk van de Nederlandse medewerking, die niet altijd even vlot is geweest.

Een enkele keer liggen de verhoudingen overigens andersom, zoals bij de keuze voor het tracé van de hogesnelheidslijn zuid (HSL-Zuid) van Amsterdam naar Brussel. Nederland zag liever een tracé dat met zich meebracht dat er langer over Belgisch grondgebied zou worden gereisd. De Belgen waren bereid hieraan mee te werken, al lieten ze de extra kosten voor rekening van de Nederlanders. Delwaide is de eerste om de Nederlanders aan die gunst te herinneren. Hij vindt dat de positieve opstelling van Vlaanderen bij de tracékeuze voor de HSL-Zuid door "onze Nederlandse vrienden" moet worden beantwoord met tegemoetkomendheid in de Scheldekwestie. Wat de IJzeren Rijn betreft, lijkt de kou sinds enkele weken uit de lucht. Minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) heeft in principe ingestemd met de Belgische wens de historische spoorlijn, die al sinds begin jaren negentig buiten gebruik was gesteld, te heropenen voor zo'n 15 goederentreinen per dag.

Voorwaarde is wel dat een milieu-effectrapportage uitwijst dat dit kan gebeuren zonder onherstelbare schade aan het natuurgebied 'De Meinweg', ten oosten van Roermond. Mocht dat niet kunnen, dan moet er een andere oplossing worden gevonden. Bovendien heeft Netelenbos al laten weten dat er geen sprake van kan zijn dat het Meinweg-tracé permanent in gebruik blijft. Op den duur zal er hoe dan ook een alternatief tracé moeten komen, dat naar alle waarschijnlijkheid iets langer zal zijn dan het huidige.

Delwaide hoopt dat uiteindelijk voor het oude tracé van de IJzeren Rijn wordt gekozen. Maar dat is volgens hem een kwestie van de "soevereiniteit" van Nederland. De Antwerpse schepen denkt wel dat de Nederlandse regering met het besluit over de IJzeren Rijn "aangeeft dat de wil bestaat om tot oplossingen te komen" en dat zij oog heeft voor de Belgische belangen. Volgens Delwaide, die geregeld contact heeft met minister Netelenbos, is er de laatste maanden een "constructievere samenspraak". Delwaide onderstreept dat België in het uiterste geval "wel verplicht is te procederen" met enkele historische verdragen in de hand.

Volgens Delwaide zou het veel beter zijn, indien België en Nederland voor de Westerschelde een gezamenlijk waterwegbeheer zouden invoeren. De beide landen zouden hiervoor een verdrag moeten sluiten. "Dan zijn we van het eeuwige gekissebis af", zegt de schepen. Volgens hem zou een 'supranationale commissie' bevoegdheden voor dit waterwegbeheer moeten krijgen. Deze zou dan alle aspecten in ogenschouw moeten nemen: verdieping van de Westerschelde, eventuele verhoging van de dijken en ook milieu-aspecten.

Volgens Delwaide zouden de havens van Antwerpen en Rotterdam door Nederland veel minder als concurrenten moeten worden gezien. "Het transport neemt alleen maar toe. En ik heb nog nooit gezien dat de ene haven vooruit gaat, omdat de andere achteruit gaat." Ook het Nederlandse Tweede-Kamerlid Leers (CDA) heeft er al meerdere keren voor gepleit dat de Belgische en Nederlandse havens niet langer met de rug naar elkaar toe staan. Ook het Nederlandse bedrijfsleven denkt in die richting getuige zijn vorige week gepresenteerde plan voor een 'doorstroomroute' op de weg van Amsterdam naar Antwerpen.

( a d v e r t e n t i e s )