NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Een nieuwe officiële Britse gids vertelt activisten hoe ze over marteling moeten rapporteren. Amnesty wacht belangstellend af of minister Cook die ook in China uitdeelt.

Door onze correspondent HANS STEKETEE

LONDEN, 30 MAART. Fout: José Torres, 23, zei dat hij op 23 januari 1999 werd gearresteerd, naar het politiebureau van Anytown werd gebracht en daar herhaaldelijk op zijn hoofd werd geslagen en een keer een elektrische schok kreeg toegediend tijdens een ondervraging.

Goed: José Torres, 23, zei dat hij op 23 januari 1999 om 5 uur 's morgens thuis werd gearresteerd en naar het politiebureau van Anytown werd gebracht, waar hij om 7 uur 's morgens aankwam en in een raamloze cel in de kelder werd opgesloten. Na ongeveer vier uur werd hij door twee officieren in burger opgehaald en naar de derde verdieping gebracht (). Bij zijn rechtertepel waren twee rode plekjes te zien, ongeveer 8 mm van elkaar, en gele en paarse plekken rond zijn polsen. () Hij maakte een nerveuze indruk terwijl hij de gebeurtenissen beschreef.

Beide voorbeelden komen uit een nieuwe officiële Brits gids die wereldwijd activisten wil adviseren hoe ze effectiever over martelingen door dictatoriale regimes kunnen rapporteren. Het gisteren gepubliceerde Torture Reporting Handbook moet ook opnieuw duidelijk maken dat minister van Buitenlandse Zaken Cook een 'ethische' buitenlandse politiek voorstaat.

"Een aanmerkelijk deel van de informatie door niet-gouvernementele organisaties over martelingen gaat helaas verloren, niet omdat de beschuldigingen niet waar zouden zijn, maar eenvoudig omdat belangrijke feiten ontbreken, omdat de beschuldiging te politiek is verwoord", denkt de auteur, Camille Giffard, die is verbonden aan de afdeling rechten van de mens van de Universiteit van Essex. Praktische aanwijzingen voor een verslag - zoals een antwoord op de vragen wie, wat, waar, wanneer en hoe? - moeten dat verhelpen. En niet alle geweld is zonder meer marteling. Zo moet een rapport aannemelijk maken dat het toebrengen van pijn of letsel opzettelijk is gebeurd, door of met goedkeuring van een regime en met een specifiek doel. Het boek vraagt ook om slachtoffers nadrukkelijk te vertellen dat het melden van hun verhaal een risico kan inhouden en het waarschuwt activisten zich niet door hun opwinding te laten meeslepen. Op plaatjes van een man en een vrouw kunnen ze aangeven waar letsel is toegebracht.

Organisaties voor de rechten van de mens hebben het handboek verwelkomd. Volgens de World Organisation Against Torture kan het boek "letterlijk levens redden". Een woordvoerder van Amnesty International noemde het vanochtend "een positieve ontwikkeling". Minister Cook zei gisteren het van "vitaal" belang te achten dat "we al het mogelijke doen om de misselijk makende praktijk van marteling aan te pakken". Het boek wordt daartoe wereldwijd gedistribueerd via Britse ambassades, beloofde Cook. De Amnesty-woordvoerder zei het "interessant" te vinden om te zien in welke landen het boek werkelijk wordt gedistribueerd. "Wij zouden het graag overal zien worden uitgedeeld, maar het kan zijn dat de Britse regering in landen als China of Saoedi-Arabië om politieke redenen terughoudend is."

Cook is eerder beschuldigd van "hypocrisie" bij het nastreven een 'ethische dimensie' in de buitenlandse politiek, onder meer omdat hij wapenleveranties aan regimes die rechten van de mens schenden liet doorgaan. Amnesty is juist deze week een campagne begonnen tegen zulke schendingen in Saoedi-Arabië, dat tevens een van de belangrijkste markten is voor Britse wapens. De Britse regering heeft ook gezegd in China principieel "niet de confrontatie te zoeken". Amnesty heeft een eigen gids voor intern gebruik. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken publiceerde in 1992 een Engelstalig Handboek Mensenrechten bedoeld voor Europese ministeries van Buitenlandse Zaken en op ambassades.

( a d v e r t e n t i e s )