NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Hoe het gen van een vlieg mensen zou kunnen genezen. Dat legde Noorderlicht uit in een wervelend beeldverhaal over een vreselijke ziekte die spieren verandert in botten, zodat de patiënt uiteindelijk helemaal verstijft. We kregen praktijkvoorbeelden te zien, röntgenfoto's van verbotte lichamen, een opname van de bewuste vlieg die weer eens lekker zijn voorpootjes tegen elkaar stond af te wrijven en een reeks wetenschappers die in groeiend enthousiasme naar de conclusie praatten.

De stof die de groei van het pantsertje van die vlieg op tijd afremt, kan ook tegen de verstijving van die patienten worden gebruikt. Ik was licht teleurgesteld toen ik BBC in de aftiteling zag staan. Niet dat ik bezwaar heb tegen goede aankopen, integendeel, maar Nederlandse docu's zijn zelden zo spannend. Er is een grote voorliefde voor pratende hoofden. Nederlandse docu's zijn vaak talkshows op locatie. Iedereen mag uitgebreid en eindeloos voortbabbelen en de naam van de spreker wordt vaak slechts één keer of in een paar seconden getoond, zodat zappers als ik genadeloos worden afgestraft. De goede naam in documentaires heeft Nederland vooral te danken aan de grote boom vol pruimen, waar zo nu en dan wel eens een goeie af valt. Wie veel tijd wil besteden aan het maken van een documentaire doet dat vaak op eigen kosten, want de omroepen zijn zuinig.

Per Saldo over de verbouwing van de nieuwe binnenstad van Utrecht die niet doorgaat, bestond uit ellenlange gesprekken met architecten en ontwerpers. Terwijl de permanente kermis van de moderne binnenstad goed valt te filmen. Een Amerikaanse architect die iedere kijker vast van gezicht kent behalve ik, liet zijn eigen kantoor zien. Gewoon kantoor, niets opmerkelijks aan en het verband met Utrecht begreep ik al helemaal niet. Zo nu en dan werd de camera vagelijk gericht op een soort Rohrschach-test aan de muur. Het waren de tekeningen van stadscentra en shopping malls die hij had ontworpen. Daar was ik nu wél benieuwd naar maar ik kreeg er slechts één in het echt te zien, waarschijnlijk in de buurt van het oninteressante kantoor. Jammer, want de nieuwe shopping mall is een onderwerp dat zich bij uitstek leent voor een beeldende film met vaart over een nieuwe trend. Je moet wel heel wat kilometers afleggen om met de camera die verschillende entertainment centers te bezoeken en te vergelijken. Dan was het ook minder rampzalig geweest voor de docu dat de verbouwing niet doorgaat. Dat de documentaire nauwelijks is aangepast aan dat nieuws getuigt van een zeldzame starheid.

Beter vond ik de daaropvolgende docu over de toenemende rol van water in het Nederlandse landschap. Het is de maand van het water, onze kroonprins is ermee bezig. Ik zag veel waterrijke nieuwbouwwijken. De bedoeling is dat regenwater niet door de riolering verdwijnt maar in het land afvloeit, zodat het niet verder verdroogt. De ontwerper laat hier en daar grote plassen staan, wadi's, en hij graaft grachten langs huizen. Bij beelden van glinsterend water las actrice Tamar van den Dop gedichten voor. Ze had in één moeite door de achtergrondtekst van de docu kunnen voorlezen. Het is nu mode bij documentairemakers om begeleidende teksten tussen de scènes door te projecteren, alsof we nog in het tijdperk van de stomme film leven. De waterdocumentairemaker was wel erg enthousiast en ik miste de kritische weging. Is al dat nieuwe moeras wel zo gezond? Komt de malaria niet terug en de ziekte van Weil? Op een maquette lieten architekten een huis zien waarvan de onderste twee verdiepingen onder water kunnen staan. Bij hoogwater op de rivier konden de bewoners hun meubels met een hijsinstallatie naar boven halen. Het balkon werd dan een steiger voor de bevoorradingsboot. Lijkt me niet echt aantrekkelijk wonen. Maar de waterspiegel stijgt en het land daalt zodat steeds meer land zal moeten worden prijsgegeven. Komen de terpen weer terug? En wonen er niet teveel mensen in die steeds dieper zakkende polder? Dat is de vraag over volheid en die mag nog niet worden gesteld.