NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het zit toch niet helemaal goed met Amerikaanse professionele vrouwen. De Amerikaanse hersenkundige prof. M. Farah zag ik gisteren bij Noorderlicht krampachtig proberen een lagere stem op te zetten dan ze zelf heeft. Wat ze zei over het harde werk dat hersenen moeten verrichten om gezichten te herkennen was interessant en levendig verwoord - goede uitzending - maar haar stem die tevergeefs de monotone diepte in probeerde te duiken leidde af.

Het lijkt me onprettig bij colleges en het deed me denken aan mijn eigen pogingen tot een mannenstem voor de puberteit was aangebroken. Aan het einde van haar betoog kwam de commentaarstem van Tessel Blok eroverheen en vergeleken bij die van Farah had die een melodieuze en sprankelende helderheid. Vrouwenstemmen zijn in het voordeel omdat hoge geluiden verstaanbaarder zijn dan lage, maar in Amerika doen veel vrouwen hun best om de minder duidelijke mannenstem te imiteren, misschien omdat ze in een boekje hebben gelezen dat het meer gezag afdwingt. Wie zo extreem haar best doet, heeft veel moeten overwinnen.

De geforceerd lage spreektoon heeft ook de links-liberale specialiste in de klassieke filosofie Martha Nussbaum die vaak op de Nederlande televisie te zien is geweest, bij Geel en Kayzers Van de Schoonheid en de Troost. Vooral die laatste uitzending was bizar omdat ze de hoofdrol speelde in haar eigen voorstelling, die begon met haar gezweet op een hardloopmachine thuis. Ze is inmiddels zo'n 52 jaar, maar werkt aan een jong uiterlijk. Ze vertelde haar persoonlijke verhaal. Een moeder die alcoholist was, haar antisemitische vader die niet wilde komen op haar huwelijk met een joodse man. Uiteindelijk verweet ze het allemaal uiteindelijk zichzelf. Wat eigenlijk, vroeg ik me af. Ze was dol geweest op haar vader, had een bijna erotische band met hem - kwam met minirok en netkousen kijken naar zijn lezingen. Haar moeder was al overleden toen ze hals over kop was teruggekomen uit Ierland. Vooral over de verhouding met haar vader en haar eerste man had Freud het een en ander te zeggen. Wat mij nog het meest is bijgebleven van deze uitzending van weken geleden, is het torenhoge schuldgevoel dat ze met zich meetorst, hyper-calvinistisch, de oudste dochter die alles moest rechtbreien. Toch spreekt er ook ijdelheid uit de gedachte dat alles van jezelf afhangt. Zo nu en dan zag ik haar een traan wegpinken maar dan kwam de oog-make-up weer te voorschijn en dat herstel van het masker kregen we ook gedetailleerd te zien. Een Griekse tragedie.

Ik kon me voorstellen hoe ze ooit voor het eerst een vraag stelde in de collegezaal. Ze had het allemaal beter door dan haar medestudenten maar voelde zich een beetje belachelijk toen ze zichzelf hoorde, dus daalde haar stem. Van zichzelf moet ze een mooi geluid hebben. Gisteravond heb ik nog eens opgelet en geen van de Nederlandse vrouwen die ik hoorde, had deze neiging tot toonloze diepte. Staatssecretaris M. de Vries die in geval van nood even een paar honderd huizen onder water wil zetten, geen enkel probleem, zwierig ging haar stem omhoog. De ontslagen gemeentesecretaris van Haarlem in Zembla, heel natuurlijk klonk ze toen ze vertelde over de politieke weerstanden tegen haar ambtelijke reorganisatie. Zichzelf verweet ze het niet. Jacobine Geel? Heldere predikantenklank. Haar gast Anne Armstrong sprak met vuur en enthousiasme over het boek dat ze had geschreven over fundamentalisme als modern verschijnsel. Ze was Brits en had geen stemproblemen. Als Geel een gast uit het buitenland heeft die een boek heeft geschreven en extra aandacht krijgt, wordt het interessanter. De Nederlandse discussies zijn vaak doelloos en ontoegankelijk. Het enthousiasme van Armstrong was aanstekelijk. Filosoof Herman Philipse trad op als kritisch coreferent. Hij had het boek goed gelezen, zodat zich een levendig debat ontspon zonder stemverheffing of -verlaging.