NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

H.J.A. HOFLAND
"Kijk", zegt de wapenhandelaar tegen de klant. "Als zo'n rover dit projectiel in zijn lichaam krijgt, heeft hij spijt dat hij geen ander beroep heeft gekozen." Hij laat haar het dumdum-projectiel zien. Zij, een vriendelijke vrouw van een jaar of 35, lacht begrijpend mee. De koop wordt gesloten. Het is een scène uit de documentaire Guns don't kill, zo genoemd naar de leuze van de Amerikaanse National Rifle Association (NRA), die desnoods het recht van iedere 'law abiding citizen' op een kanon wil verdedigen.

Andere scène. Een bijeenkomst van vier keurige huismoeders. Eén is niet zo lang geleden belaagd. Gelukkig had ze haar hond bij zich. Niet veilig genoeg. Nu heeft ze een revolver in haar tasje. De anderen knikken begrijpend. Zij ook, al jaren. Zonder schiettuig zouden ze zich niet compleet voelen. De verhouding tussen Amerikanen en vuurwapens is de meeste Europeanen een raadsel. Het tweede amendement op de grondwet verleent iedere de wet respecterende staatsburger het recht een vuurwapen te dragen. Er zijn miljoenen legale en illegale vuurwapens in bezit en in omloop, niet alleen gewone revolvers en pistolen, maar ook kalasjnikovs, uzi's, preciesiegeweren met een recorddraagwijdte en een projectiel dat het staal van een tank kan doorboren. Ongelukken met vuurwapens maken slachtoffers als een besmettelijke ziekte. Van tijd tot tijd leegt een gestoorde scholier zijn wapen op de speelplaats of in de klas. Dat mag waar zijn, zeggen de NRA en verwante organisaties, maar niet de vuurwapens doden de mensen. Het zijn de mensen zelf. Ergo: de vrije verkoop mag niet worden gehinderd. De NRA is geen organisatie van dolzinnigen maar een machtige politieke lobby die ex-president Bush, vader van presidentskandidaat George jr., tot haar leden telt. De documentaire, vanavond door de VPRO uitgezonden, probeert het raadsel van de liefhebberij te analyseren. Daar is het oude, aan het anarchisme grenzend individualisme, historische erfenis uit de tijd dat Amerika zijn frontier had. Er is de liefde voor het wapen als een stuk goed gemaakt gereedschap. De lust tot schieten. De politieke paranoia van degenen die de VN ervan verdenken Amerika te willen onderwerpen. De afkeer van de centrale macht die in Washington huist. De valse logica waarmee men bewijst dat meer wapenbezit meer veiligheid betekent. Bij elkaar het complex van drogredenen waardoor in Amerika nog altijd veel en veel meer onschuldigen door wapengeweld aan hun eind komen dan waar ook in de westelijke beschaving. Dit complex wordt in deze film mooi in beeld gebracht, met aandacht voor de onmisbare coulissen. Van de wide open spaces en de rodeo's tot het klaslokaal voor de schietles en het interieur van de wapenwinkel. Guns don't kill is een documentaire over wapenbezit. Het groeiend verzet ertegen krijgt wel aandacht, maar het is sterker dan men uit dit verhaal zou kunnen opmaken.

Met enige regelmaat komt een filosoof van de particuliere bewapening aan het woord. Als de mensen het willen, redeneert hij ongeveer, kun je zoveel wetten maken als je wilt, maar het helpt niet. Kijk maar naar de mislukking van de prohibition. Willen ze heroïne, dan komt er heroïne, tot in de gevangenis. Daarom is het beter het wapenbezit te reguleren. Zo, kun je zeggen, krijgt de cannabislobby in Nederland onverwacht principiële steun uit Texas en Mississipi.

Tenslotte: het begin van Guns don't kill is zo aangrijpend, dat je er vegetariër van zou willen worden.

Guns don't kill, Ned.3, 20.52-22.00u.