NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Z.C.A. LUYENDIJK
De man die geen enkel compromis sluit. Dat is Paul Cox, een in Venlo geboren Australische filmer, die bij het 'grote publiek' volstrekt onbekend is.

Dat kan Cox niets schelen. Hij maakt zijn films niet voor de massamensen die in zijn woorden "getraind zijn op hun billen te zitten en te consumeren wat ze voorgeschoteld krijgen en vooral niet mede-dromers te volgen". "Mensen verkopen niet, de werkelijkheid evenmin", zegt Cox in een documentaire over zijn persoon en werk, die vanavond laat door de TROS wordt uitgezonden. Films die voor commercie gemaakt worden zijn niks, hebben geen ziel. Ze zijn een reeks door elkaar gehusselde ideeën, de "stem van de middelmatigheid die zoals gewoonlijk overheerst".

Van die middelmatigheid keert Cox zich steevast af. Het resultaat zijn bijzondere films, zoals zijn bejubelde Man of Flowers (1982), het enigszins claustrofobe Cactus (1987) en het controversiële portret Vincent (1987) van Van Gogh. Op zoek naar acceptatie heeft Cox met Vincent een jaar lang festivals bezocht. Het succes kwam uiteindelijk in New York, waar de film met open armen werd ontvangen. "Als Vincent niet geaccepteerd was, hadden we met een financieel gat van een paar ton gezeten. Dat had mijn filmmaken ernstig in gevaar gebracht."

Cox is totaal verslingerd aan film, "de enige manier om uiting te geven aan mijn gevoelens en gedachten". Hij noemt het een gevaarlijk beroep. "Het lekt naar je botten, neemt het hele wezen over." Na elke film opnieuw valt hij in een depressie, waaruit hij pas kruipt als een nieuwe zich aandient. "Ik maak mijn films niet voor een bepaald publiek. Maar het is er wel, als je mensen tenminste ziet als individuen. Daar gaan mijn films ook over: individuen en de rechten van individuen. Ze zijn een zoektocht naar individualiteit."

Maar ook Cox begrijpt dat aan die zoektocht eisen gesteld moeten worden, willen zijn films gezien worden. En dat wil hij wel degelijk. "Het publiek is cynisch geworden. Ik vraag me af hoe anno nu de films van Bergman ontvangen zouden zijn. Ik denk dat typische Bergman-zinnen als 'Ik zit vol met angst' nu alleen maar op de lachspieren zouden werken." Het maakt Cox pessimistisch over de toekomst van film. "Maar ik ben geen pessimist, hoewel mensen dat wel van mij zeggen. Ik ben een realist. Anders zou ik mijn films niet kunnen maken. "

De reis van Paul Cox, zaterdag, TV2, 00.35-01.30u.