NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Aanhangers van de nieuwe economie en van de 'nieuwe politiek' ontmoeten elkaar tijdens het jaarlijkse World Economic Forum. Samen streven zij naar globalisering met een menselijk gezicht.

Door onze redacteur ROEL JANSSEN

DAVOS, 29 JAN. De uitdagingen van de nieuwe economie en de politiek van de 'derde weg' hebben elkaar gevonden in Davos. Michael Dell, de 34- jarige Amerikaanse computertycoon en Tony Blair, de Britse premier, waren het roerend met elkaar eens: onder invloed van de informatie- en computerrevolutie veranderen samenlevingen met adembenemende snelheid. Overheden moeten zich daarom drastisch hervormen. Ze hebben, samen met het bedrijfsleven, tot taak om de maatschappelijke veranderingen in goede banen te leiden zodat deze aan zoveel mogelijk mensen ten goede komen. De 'derde weg', de ideologie die sociaal-democratische waarden van gemeenschapszin koppelt aan liberale waarden van individuele vrijheid, en de 'nieuwe economie' van de informatie- en communicatietechnologie sluiten op elkaar aan. Het resultaat is zoiets als globalisering met een menselijk gezicht.

Volgens de Amerikaanse econoom Paul Krugman bestaan de ingrediënten van de nieuwe consensus in het economische denken uit vertrouwen in marktwerking, de handhaving van een sociaal vangnet en de leidende rol van ondernemingen in de economie. Op het jaarlijkse World Economic Forum, een bijeenkomst van ondernemers, politici, vertegenwoordigers van internationale instituties en media in het Zwitserse skidorp Davos, komt deze consensus tot uitdrukking. Volgens een deelnemer is het WEF "de grootste focus-groep ter wereld" om nieuwe ideeën te lanceren. Klaus Schwab, de oprichter van het WEF, heeft een goed ontwikkeld gevoel voor de richting waarin het internationale politiek-economische debat zich beweegt. Het was daarom van meer dan symbolische betekenis dat dit jaar de Britse politieke leider de kans kreeg zijn opvattingen over 'nieuw links' uiteen te zetten voor een zaal tot de nok toe gevuld met zakenlieden. Waar vroeger het Rijnlandse model van Helmut Kohl alle aandacht kreeg, was het nu de Derde weg van Tony Blair.

Met zijn Shakespeariaanse taalgebruik en haast messianistische presentatie hield Blair een gepassioneerd betoog over de noodzaak van verandering. Geen onderwerp uit het Blair-repertoire bleef ongenoemd: de nadruk op onderwijs, de hervorming van de sociale zekerheid, de behoefte aan veiligheid en de zorgen van ouders over drugsgebruik door hun kinderen. "De kern van het overheidsbeleid in de nieuwe economie is dat mensen niet geholpen worden door bescherming, maar door ze weerbaarder te maken", betoogde Blair. Voor de Europese Unie bepleitte hij veranderingen van de sociale zekerheid en een grotere nadruk op onderwijs. "Moet Europa doorgaan met het oude sociale model dat is geworteld in de jaren zestig en zeventig, of moet het vaststellen dat de nieuwe economie een herziening van het Europese model vereist voor de toekomst?" vroeg hij zich retorisch af. De komende EU-top in Lissabon dient volgens hem besluiten te nemen over verregaande hervormingen van het Europese sociaal-economische model.

Blair beklemtoonde ook dat de libertaire agenda van de jaren zestig van sex, drugs en rock and roll vervangen moet worden door een nieuwe agenda die een vrije levensstijl combineert met zero tolerance ten aanzien van misdaad, een harde opstelling tegen drugs en nadruk op maatschappelijke waarden. "De mensen willen een samenleving die vrij is van vooroordelen en discriminatie, maar die niet is ontdaan van orde, regels en waarden."

In een breder verband hield Blair een pleidooi voor hervormingen van de internationale instituties en regels van het wereldwijde economische systeem. Hij riep op om nog dit jaar een nieuwe wereldhandelsronde te beginnen, na de mislukking van de handelsconferentie in Seattle eind vorig jaar. Ondertussen trekt het optimisme over de nieuwe economie de aandacht. De Amerikaanse econoom Paul Krugman, die tot voor kort de zegeningen van de nieuwe economie (lage inflatie en hoge groei) in twijfel trok, erkende dat hij zich heeft vergist. Tegelijkertijd verbaasde hij zich over de astronomische aandelenkoersen van internetbedrijven. "Je kunt overtuigd zijn van de nieuwe economie en toch van mening zijn dat er een luchtbel in de aandelenmarkt bestaat", stelde hij vast. Hij gaf volmondig toe dat veel van zijn voorspellingen fout waren. "Ik weet het niet", verzuchtte hij herhaaldelijk. Die bescheidenheid van een van de spraakmakendste economen van dit moment is ook een gevolg van de nieuwe economie.