NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Vanochtend vond de Turkse politie weer de lijken van twee slachtoffers van de Turkse Hizbullah. In totaal zijn nu 31 lijken gevonden. Veel Turken vinden dat ook de regering bloed aan de handen heeft.

Door onze correspondent BERNARD BOUWMAN

ISTANBUL, 24 JAN. De waarschuwing van premier Ecevit werd in Turkije met enige scepsis ontvangen. "Dat kan er nu gebeuren als je godsdienst voor politieke doeleinden gaat manipuleren", aldus Ecevit zaterdag, nadat er weer een begraafplaats van de moslim-extremistische Hizbullah- beweging was gevonden. De Turkse politie heeft de afgelopen dagen in totaal 33 lijken gevonden van door Hizbullah vermoorde burgers. Veel Turken trokken een andere les uit de moordpartijen door de moslim- extremisten, en dat is dat ook de Turkse overheid bloed aan haar handen heeft. Tot het midden van de jaren negentig, zo luidt de kritiek, keek het Turkse leger immers de andere kant op, als de (Koerdische) moslim- extremisten aanvallen uitvoerden op de (eveneens Koerdische) marxistisch-leninistische PKK van Abdullah Öcalan. Pas nadat het leger zelf grote militaire successen tegen de PKK ging behalen en dus Hizbullah niet meer nodig had, begonnen de autoriteiten onderzoek te doen. Maar zelfs dat onderzoek was toch wel erg oppervlakkig, zo bleek de afgelopen dagen. Want uiteindelijk brachten pas de getuigenissen van Hizbullah-aanhangers die een week geleden na een schietpartij in Istanbul werden opgepakt, de autoriteiten op het idee dat er massagraven zouden kunnen liggen. Mensenrechtenorganisaties hadden veel eerder over die mogelijkheid gespeculeerd. Alleen al in het zuidoosten van Turkije zijn zo'n 350 moorden die aan moslim-extremisten worden toegeschreven, nog niet opgehelderd. En de laatste tijd verschenen er in de pers bezorgde artikelen over het toenemend aantal Koerdische zakenlieden met fundamentalistische sympathieën, dat zomaar van de aardbodem leek te zijn verdwenen. Het zijn waarschijnlijk (veel lijken zijn zo verminkt dat alleen gebitsgegevens uitkomst kunnen geven) deze zakenlieden die nu worden gevonden. Tot en met vanochtend zijn 33 stoffelijke resten ontdekt, maar volgens Turkse kranten kan dat aantal nog wel eens aanzienlijk oplopen. Alleen al in Konya, waar het Hizbullah-huis als ondervragings- cq martelcentrum gediend zou hebben, liggen 100 stoffelijke overschotten, aldus de krant Sabah, die zegt zich op bronnen bij de politie te baseren. Onder de slachtoffers bevindt zich de schrijfster Koca Küris. Volgens haar broer, Mehmet Genc, had de schrijfster vrienden bij Hizbullah, maar dat mocht niet baten. De onorthodoxe opvattingen van de schrijfster (zo suggereerde ze ooit dat vrouwen in het paradijs maagdelijke mannen zouden moeten krijgen, omdat de Koran schrijft dat mannen daar maagdelijke vrouwen krijgen) schoten de extremisten in het verkeerde keelgat. "Vergeef me, vergeef me", zou ze zeggen op de videoband, die de Hizbullah, aldus de Turkse pers, van haar verhoor maakte. Ook bij haar gaven alleen de gebitsgegevens uitsluitsel over haar identiteit.

Het is deze kille (de stoffelijke resten tonen sporen van marteling, een aantal slachtoffers werd levend begraven) en vooral ook methodische (van elk verhoor werd een videocassette gemaakt die vervolgens in het archief werd gestopt) aanpak die een groot deel van het Turkse publiek in de ban houdt. Maar tegelijkertijd was de werkwijze van de Hizbullah op een aantal punten toch redelijk primitief. Zo plunderden de moslim- extremisten steevast de bankrekeningen van de zakenlieden die ze ontvoerden. Daarbij gebruikten ze de creditcards van ontvoerde zakenlieden om in de supermarkt te betalen. Uiteindelijk stelde dat gebruik van creditcards de politie in staat de eerste arrestatie te verrichten.

Maar hadden die arrestaties niet veel eerder kunnen plaatshebben? HADEP, de partij die dicht bij de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) van Öcalan staat, heeft inmiddels aangedrongen op een parlementair onderzoek naar de banden tussen Hizbullah en met name het Turkse leger. Volgens president Demirel " pleegt de Turkse staat geen moorden en laat ze die ook niet verrichten. Als er al zulke misdaden worden gepleegd met de middelen van de staat, dan zullen degenen die daar verantwoordelijk voor zijn, hun straf niet ontlopen". Premier Ecevit leek wat minder zeker. Vrijdag werd een van de computerexperts van zijn bureau door de politie opgepakt, omdat de man banden zou hebben met Hizbullah. "Er is een grote mogelijkheid dat Hizbullah andere instellingen van de staat heeft geïnfiltreerd", aldus de premier. "Zolang dit onderzoek duurt, ben ik er zeker van dat er nog allerlei andere smerige dingen aan het licht zullen komen."

( a d v e r t e n t i e s )