NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Het leger verving president Jamil Mahuad door vice- president Gustavo Noboa. Zo kwam de Ecuadoraanse staatsgreep van vrijdag en zaterdag toch nog in democratische banen terecht.

Door onze correspondent MARJON VAN ROYEN

QUITO, 24 JAN. 'Mahuad is weg. En nu?' heeft iemand op de muur bij het presidentiële paleis gekalkt. Eronder zit een Indiaanse vrouw. De koopwaar op haar kleurige kleedje bestaat uit twee stelen prei en een aubergine. Met de opbrengst doet zij het hele weekeind. Wat denkt zij van de staatsgreep? Is er iets veranderd? De vrouw schudt haar hoofd. "Het is nog hetzelfde als eerst", zegt ze vanonder haar vilten indianenhoed. "De ene president ingeruild voor de andere."

Even verderop staat legerkapitein Oviedo achter een hoge rol prikkeldraad. De afzettingen rond het paleis zijn het enige dat nog aan de staatsgreep herinnert. Dezelfde militairen die het land een etmaal lang aan de rand van een burgeroorlog brachten, zorgen nu weer voor 'constitutionele rust en orde'. Na een nacht van twee junta's is Ecuador terug bij af.

Anders dan in de rest van Latijns Amerika blijken Ecuadoraanse militairen vriendelijke en babbelgrage jongens. "Een toestand, man", beaamt kapitein Oviedo vanachter zijn prikkeldraad. Hij zal de dag van de staatsgreep nooit vergeten. Eerst was er de bestorming van het parlement door de indianen. Oviedo geeft ruiterlijk toe dat het militairen waren die dat mogelijk maakten. "Het leger baande de weg", vertelt Oviedo. "Wij treden nooit hard op tegen het volk. Wij zijn ons bewust van de mensenrechten."

Toen was er opeens kolonel Lucio Gutiérrez. Samen met indianenleider Antonio Vargas riep deze officier in het bezette parlement een 'volksregering' uit. Kapitein Oviedo volgde het vanaf zijn post bij het presidentiële paleis, een paar blokken verderop. Daar zag hij enkele uren later de legertop het paleis binnengaan om met president Mahuad te praten en een uur later weer met gierende banden wegrijden.

Toen legerleider Carlos Mendoza zichzelf even later uitriep tot 'regering van nationale redding' samen met de indianen, besefte kapitein Oviedo dat er echt een staatsgreep was. Via een transistorradio hoorde hij zijn generaal het aftreden eisen van Mahuad. "Ik dacht, mijn generaal zal weten wat hij doet", vertelt Oviedo. "Ik volg zijn orders. Want hij probeert bloedvergieten te voorkomen."

Het werden verwarrende uren. Bij zijn prikkeldraad maakte kapitein Oviedo mee hoe president Mahuad in een ambulance werd weggevoerd uit het presidentiële paleis. De president had vierkant geweigerd af te treden. "Alleen met een staatsgreep kunnen ze me aan de kant zetten", zei hij voor de televisie. "Uit mezelf stap ik niet op." En dat gebeurde dus. Militairen brachten Mahuad naar de luchtmachtbasis van Quito, waar ze de president wilden dwingen per vliegtuig het land te verlaten. Later vertelde Mahuad hoe hij dat weigerde en aan zijn bewakers wist te ontkomen.

Een 'clowneske vertoning', noemde de verslagen Mahuad de operatie. Het buitenland reageerde razendsnel. De Organisatie van Amerikaanse Staten veroordeelde de coup, de Verenigde Staten beloofde een isolement " vergelijkbaar met Cuba". Nog geen drie uur nadat legercommandant Mendoza de teugels had gegrepen, gaf hij de macht weer uit handen. Zaterdagochtend vroeg vond het leger vice-president Noboa bereid om het presidentschap van Ecuador op zich te nemen. President Mahuad legde zich erbij neer. Het gezicht van de democratie was voorlopig gered.

"Mijn generaal is nog slimmer dan koning Salomon uit de bijbel', zegt een stralende kapitein Oviedo vanachter zijn prikkeldraad. "Door aan de kant van de indianen te gaan staan heeft Mendoza een burgeroorlog voorkomen. En door Noboa te benoemen heeft hij de democratie gered. Subliem, toch?"

Professor Bertha García weet het zo net nog niet. De ruiten van haar huis in Quito zijn afgeplakt met tape. Niet tegen een staatsgreep, maar vanwege een vulkaanuitbarsting die Quito bedreigt. Al twintig jaar bestudeert Bertha Carcía het Ecuadoraanse leger. Toch had ze de staatsgreep van vrijdag niet verwacht. "We zullen nooit precies weten hoe het gegaan is", zegt de professor. "Feit is dat generaal Mendoza een uitermate dubieuze rol speelde. "

( a d v e r t e n t i e s )