U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
   O P I N I E
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 

  NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s
Nature

Earthobservatory NASA


Buitenaards geweld


VIJFENZESTIG MILJOEN jaar geleden viel er een asteroïde uit de ruimte op aarde die het definitieve einde voor de dinosauriërs betekende. Toen het opgewaaide stof weer uit de atmosfeer was neergedaald en de eindeloze winter ten einde was, hernamen de seizoenen hun loop en leverde de evolutie van het biologisch leven onder andere de mens op.

Wat hangt ons boven het hoofd? De mens wordt vooral bedreigd door zichzelf. Daar zijn we aan gewend en we proberen er iets tegen te doen door milieumaatregelen, kernwapenverdragen en veiligheidsmaatregelen die vliegtuigen in de lucht en kernreacties binnen het omhulsel van de kerncentrale moeten houden. Natuurgeweld is een minder controleerbare bedreiging. Tegen aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en orkanen is weinig te doen, behalve uit de buurt blijven. Een goede weersvoorspelling spaart mensenlevens. Ook de activiteit van vulkanen is goeddeels te voorspellen. Maar bij aardbevingen is het moment waarop spanningen in de aardkorst zich ontladen nog slecht te voorzien.

Buitenaards natuurgeweld - op aarde vallend ruimtepuin - is een zeldzame bedreiging waarmee de mens tot nu toe nauwelijks rekening hield. Het vergt denken op een tijdschaal van tientallen, zo niet duizenden jaren. Andere gevaren zijn acuter. Asteroïden (ook: planetoïden) zijn puinbrokken met diameters variërend van tientallen meters tot tientallen kilometers die overschoten bij de vorming van ons zonnestelsel. De meeste brokken kruisen de banen van de planeten niet en cirkelen rond de zon in een gordel tussen Mars en Jupiter. Maar de aantrekkingskracht van mastodont Jupiter verstoort soms de baan van enkele asteroïden waardoor ze een koers langs de planeten gaan volgen. Met de kans er een te raken.

De kans om aan kanker te sterven is 1 op 3 4. De kans door een asteroïde-inslag te overlijden is 1 op 20.000. Net zo groot - werd vorige week in het Britse natuurwetenschappelijke tijdschrift Nature samen met een telling van deze Near Earth Objects gepubliceerd - is de kans om bij een vliegtuigongeluk om het leven te komen. De asteroïdedood lijkt door zo'n kanscijfer een net zo reëel gevaar als een vliegtuigongeluk. Maar toch is er een verschil. Vergeleken met asteroïden vallen vliegtuigen met enige regelmaat uit de lucht. En daarbij zijn doden te betreuren. In de twintigste eeuw zijn echter vier generaties mensen gestorven zonder dat daar waarschijnlijk één asteroïdedode bij zat. De laatstbekende majeure asteroïde-inslag, een kleintje van 70 meter die op 30 juni 1908 in Irkoetsk, Centraal-Siberië neerkwam, blies door een schokgolf die al op kilometers hoogte ontstond 1.000 vierkante kilometer bos omver, maar zover bekend verbleven daar op dat moment geen mensen. Het betekent dat de kansberekening verscheidene generaties omvat. Maar als op een slecht moment een asteroïde de aarde treft zal het aantal slachtoffers zeer hoog zijn. Wanneer een asteroïde van 100 meter doorsnee op Amsterdam neerstort, vallen er snel een miljoen doden en sterft op dat moment 1 op de 6.000 wereldburgers.

DE KANS OP buitenaards geweld is dus klein, maar de ge volgen zijn groot. Daarom is het verstandig om te onderzoeken welke asteroïden wanneer tegen de aarde botsen en of dat onheil afwendbaar is. Gelukkig is de komende jaren geen grote inslag te verwachten, want over de beste aanpak zijn de defensiespecialisten het nog niet eens. Moet zo'n voortrazende halve berg van rots, ijzer of ijs met een brute kracht bestreden worden? In dat geval sturen we ons arsenaal omgebouwde kernraketten er op af om het gevaarte te verpulveren. Zonder te weten waar de brokstukken terecht komen. Of is het beter om enkele met stuwmotoren geladen ruimtevaartuigen een zachte landing op de zijkant van de asteroïden te laten maken en de motoren te laten werken om de voortrazende bol uit zijn ramkoers te duwen waarna hij de volgende 10.000 jaar zijn weg zonder gevaar voor de aarde kan vervolgen? In een wereld waarin de mens alle gevaren in ogenschouw neemt is onderzoek naar buitenaards natuurgeweld in elk geval niet meer weg te denken.

NRC Webpagina's
17 JANUARI 2000


( a d v e r t e n t i e s )

    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)