NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Europese uitgevers en mediabedrijven zitten in de lift als gevolg van het samengaan van America Online en Time Warner. Toch raakt de overname het Europese medialandschap nauwelijks.

Door JOCHEN VAN BARSCHOT en
MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 12 JAN. Hoe hoger de verliezen, hoe hoger de beurskoers, zo luidt overal ter wereld het credo bij startende Internetbedrijfjes op de beurs. Maar als investeringen in Internetdiensten bij een traditionele uitgever de resultaten onder druk zetten, oordelen beleggers anders. Dat ondervond De Telegraaf vanmorgen. De expansieve Internetstrategie met bijbehorende winstval die de uitgever gisteren aankondigde leidde vanmorgen op de Amsterdamse effectenbeurs tot een koersval. Het aandeel stond rond het middaguur 15 procent lager op 24,50 euro.

"Paradoxaal", noemt analist Wijnand Heineken van Bank Labouchere dat verschil in interpretatie bij beleggers. "Er is niet echt een reden om een investering van een Internetbedrijf in een ander perspectief te zien als dezelfde investering van een traditionele uitgever."

Net zo min is er een aantoonbaar fundament voor de forse koersstijging, gisteren, van Nederlandse uitgevers als Reed Elsevier, VNU en Wolters Kluwer, in reactie op het nieuws van de megafusie van internetaanbieder America Online (AOL) en uitgeefconcern Time Warner. "Die richten zich toch vooral op de zakelijke markt, met professionele informatie", aldus Heineken. AOL en Time Warner zitten juist op de consumentenmarkt. "Deze fusie geeft hooguit aan dat de traditionele uitgevers nog niet verloren zijn. In hun eentje komen al die Internetbedrijven niet zo ver, ze hebben toch de inhoud nodig die de uitgevers bieden."

Met de koersval van De Telegraaf en enkele andere uitgevers vanmorgen lijkt de eerste schokgolf die de megafusie in Europa teweeg heeft gebracht op de beurs alweer weggeëbd. Toch voorzien de betrokken bedrijven grote gevolgen. Voor een overname door een Internetbedrijf hoeven ze niet zo bang te zijn - er is geen 'Europa Online' die de schaalgrootte van AOL ook maar in de verte benadert - maar dat de opmars van Internetdiensten het uitgeversvak in de kern raakt, daar zijn ze inmiddels wel van overtuigd.

De fusie van AOL en Time Warner raakt de gezamenlijke onderneming van America Online en het Duitse concern Bertelsmann - een rechtstreekse concurrent van Time Warner - nu al. In een verklaring gaf bestuursvoorzitter Thomas Middelhoff van het Duitse Bertelsmann gisteren nadrukkelijk aan dat de in 1995 opgerichte alliantie zal worden voortgezet en uitgebouwd, maar in de praktijk lijkt die onhoudbaar.

AOL Time Warner kan de samenwerking van AOL met Bertelsmann in negen Europese landen onder druk zetten. Zo verkoopt de Nederlandse AOL- dochter Compuserve (dat 100.000 klanten claimt) onder meer boeken via een alliantie met Bertelsmann, dat zelf ook Internetboekhandel BOL heeft. ,,Daarnaast voeren we gesprekken over samenwerking met BMG, de muziektak van Bertelsmann", aldus een woordvoerder vanmorgen. Maar ook Time Warner heeft een platenlabel met een sterke positie in Europa en is een grote boekenuitgever.

"Het wordt een moeilijk verhaal", zegt ABN Amro-analist Jeff Meys. Topman Middelhoff van Bertelsmann maakte gisteren al bekend dat hij zijn commissariaat bij America Online opgeeft. De Duitser meent dat het weinig zinvol is commissaris te zijn bij een concurrent. Een oplossing voor de belangenconflicten zou kunnen liggen in een beursgang van AOL Bertelsmann. Daarvoor bestaan al langer plannen.

Meys verwacht niet dat de Amerikaanse megafusie in Europa direct navolging zal vinden. De Europese Commissie heeft tot op heden grensoverschrijdende mediafusies gefrustreerd. "Ik voorzie geen golf van fusies en overnames", aldus Meijs. "Wel dat er veel nieuwe allianties ontstaan. En dat de waardering van Internet- en mediabedrijven naar elkaar toe zullen kruipen." Mogelijk verleidt het Amerikaanse machtblok in Europa de Europese Commissie tot een soepeler houding jegens Europese mediabedrijven.

Wat AOL-bestuursvoorzitter Steve Case betreft zal de nieuwe combinatie zeker buiten de VS zijn invloed willen doen gelden. "AOL biedt buiten de VS lokale diensten aan in 15 landen", aldus Case. "Time Warner verkoopt meer dan 50 procent van zijn muziek buiten de VS."