NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Als winnaar van Wimbledon in 1996 kan zijn tenniscarrière al niet meer kapot. In mei verwacht zijn vrouw Daphne Deckers hun tweede kind. Een week voor de Australian Open heeft Richard Krajicek (28) niet veel meer te wensen. Maar de beste relatie met zijn vader Petr is vooralsnog geen relatie.

Door Robèrt Misset

Zo vervuld van twijfels was Richard Krajicek vorig jaar over zijn spel dat zelfs de beginselen van het zen-boeddhisme hem geen impulsen meer gaven. "Leef bij de dag, schrijft die filosofie voor, maar ik beleefde alleen maar slechte dagen", zegt hij ironisch. "Na mijn verschrikkelijke grandslams op Roland Garros en Wimbledon kreeg ik de grootste klap in Montreal, waar ik al in de eerste ronde verloor. Toen had mijn zen-insteek me even niets meer te bieden. Maar ik heb mijn negatieve gevoelens op de baan achter kunnen laten. Ik was buiten het tennis geen ongelukkig mens."

Felle kritiek moest Krajicek incasseren nadat hij zijn belofte had gebroken om met het Nederlandse Davis Cupteam tegen Ecuador te spelen. De 28-jarige tennisser heeft wel meer het gevoel gehad dat hij zich moest verantwoorden. Maar zijn verbroken relatie met vader Petr is geen taboe meer. Richard heeft de man die hem als kind met strenge hand naar de tennisbaan dirigeerde zorgvuldig uit zijn leven weggesneden zonder zijn jeugd te verloochenen. Eens komt Petr Krajicek weer in beeld, veronderstelt de zoon, maar niet zolang Richard nog tennist. Daarvoor zijn de beelden uit het verleden te confronterend. Maar het verdriet slaapt onder een deken van berusting. Bedachtzaam formulerend constateert Krajicek in het huis van zijn dromen in Muiderberg dat hij de pijn over de breuk met zijn vader heeft weten te onderdrukken. "Het is immers een proces van jaren geweest."

Voel je nog een band met Tsjechië, het geboorteland van je ouders? "Onlangs kwam ik de in Nederland wonende Tsjechische bondstrainer Marian Laudin tegen en spraken we automatisch Tsjechisch met elkaar. Het was voor ons beiden een vreemde gewaarwording, omdat we al zolang geen Tsjechisch meer hadden gesproken. Hoewel mijn ouders uit Tsjechië komen heb ik geen band meer met dat land. Ik ben in Nederland geboren, mijn wortels liggen hier."

Komt dat mede omdat je na de scheiding van je ouders de band met je vader hebt verbroken?

"Dat zou kunnen, mijn moeder is echt vernederlandst. Ik heb begrepen dat mijn vader weer in Tsjechië woont. Officieel heb ik nu een halfbroer en een halfzus uit het nieuwe huwelijk van mijn vader, ik heb ze gezien. Maar ik ben opgegroeid met mijn oudere zus, met haar heb ik een echte broer/zusrelatie."

Zeven jaar geleden ben je nog een keer teruggegaan naar je vader.

"Klopt, maar het bleek dat ik niet met hem overweg kon. Ik heb nu voorlopig afstand genomen van mijn vader. Ik wil niet mijn hele leven verbitterd zijn. Maar het is heel moeilijk voor mij contact te hebben met mijn vader zolang ik tennis. Hij loopt als een rode draad door mijn leven. Ik vind het te gecompliceerd om het leven en het tennis te combineren."

Zit het nog zo diep dat Petr je tot in het extreme heeft gepusht door je met Mozart te vergelijken?

"Ik heb mijn balans redelijk snel gevonden. Maar ik heb ontdekt dat ik in veel dingen op hem lijk. Mijn moeder zegt nu nog wel eens: 'Je klinkt net als je vader'. Dat maakt een ontmoeting ook zo confronterend. Ik heb de helft van zijn genen, ik zie veel van mijn eigen benadering van het tennis terug in die van hem. In feite draag ik ook op de baan een deel van mijn vader met me mee. Mijn hang naar perfectionisme is van hem afkomstig. Mijn vader voedde me als tennisser op met het idee dat ik geen fouten mocht maken. Dat is nog steeds zichtbaar in mijn spel. Ik heb op belangrijke momenten nog altijd de neiging te behoudend te spelen, uit angst om fouten te maken. Dan wacht ik op een misser van de tegenstander en moet ik mezelf echt dwingen agressief te zijn. Geen fouten maken, dat is mijn karakter als tennisser."

Die opdracht van je vader heeft je belemmerd in je ontwikkeling?

"Ik kreeg het in elk geval mee, het heeft me ook veel geholpen in het tennis. Voor mijn coach Rohan Goetzke was het aanvankelijk wel een probleem, omdat ik geen fouten wenste te accepteren. Als ik niet open stond voor zijn aanwijzingen, was het lastig bepaalde dingen in mijn spel te veranderen, omdat het aanleren van nieuwe technieken nu eenmaal gepaard gaat met fouten. Ik heb over die dingen nooit met mijn vader kunnen praten. Mijn ouders scheidden toen ik vijftien jaar was en vanaf toen ging mijn moeder met me mee."

Is jouw jeugd bepalend geweest voor je haat/liefdeverhouding met de Davis Cup in de zin dat je niet voor je vader, niet voor volk en vaderland, maar alleen voor jezelf wilt tennissen?

"Interessante gedachte, al heb ik mijn ambivalente gevoelens ten opzichte van de Davis Cup nooit aan mijn jeugd gekoppeld. Ik heb het niet spelen in de Davis Cup nooit als landverraad gezien. Ik vind mijn eigen carrière inderdaad belangrijker. Bovendien heb ik toch ook iets voor mijn land betekend door Wimbledon te winnen. Ik beschouw de Davis Cup als een toernooi waarin ik voor Nederland graag wil presteren, maar niet ten koste van alles.

"Ik heb me afgemeld voor het duel met Ecuador omdat ik die wedstrijd op gravel een opoffering vond. Een wedstrijd in zo'n locatie kost me inclusief de voorbereiding drie, vier weken per seizoen. Voor de wedstrijden in de wereldgroep vind ik dat de moeite waard. Daarom heb ik nu ook toegezegd in april mee te gaan naar Australië als we Duitsland verslaan."

Met je opvoeding heeft het niets te maken?

Verzoenend: "Ik maak mijn ouders geen verwijten, ik wil niet roepen dat ik verkeerd ben opgevoed. Ik ben ervan overtuigd dat mijn vader het beste met me voor heeft gehad, zonder zijn invloed had ik wellicht nooit als jochie van 18 jaar de nationale Masters gewonnen. Natuurlijk zal ik Emma en straks mijn tweede kind niet zo snel dwingen een bepaalde sport te doen. Gelet op mijn ervaringen is dat wel het laatste wat ik ze wil aandoen. Maar wellicht zegt Emma later: 'Had die ouwe me maar wat meer onder druk gezet'. Zij mag in elk geval wel fouten maken, hoewel ik in veel opzichten een slecht voorbeeld ben voor mijn dochter. Ik ben al op mijn zestiende van school gegaan, ik hoop dat Emma haar opleiding wel afmaakt."

Jouw vader heeft toch de fout gemaakt door zijn idealen op jou te projecteren? "Dat gebeurt vaak met fanatieke sportouders. Ik kreeg als kind van drie jaar oud een tennisracket in mijn handen gedrukt. Dat heeft mijn vader niet gedaan omdat hij zijn kind haatte. Hij dacht nu eenmaal dat het goed was. In het begin vond ik het ook prachtig. Pas toen ik acht, negen jaar oud was, stuurde mijn vader me ook naar de baan als ik geen zin had. Gaandeweg heeft hij me meer gepusht. Maar dat is niet de reden, waarom we geen contact meer hebben. De oorzaak van ons conflict is dat ik niet kan accepteren dat we zulke verschillende persoonlijkheden zijn. Ik kan niet omgaan met mensen met wie ik geen affiniteit heb, zelfs niet als het mijn vader is.

"Dat klinkt natuurlijk tegenstrijdig, want ik ontken niet dat ik als zoon van mijn vader wel degelijk affiniteit met hem heb. Ik kan niet voor hem spreken, maar Petr handelt uit zijn denkwijze en daar wijkt hij niet vanaf. Ik ook niet en dat maakt het voor mij momenteel onmogelijk de band te herstellen, zeker zolang ik tennis. We hebben een geschiedenis met elkaar. Ik heb hem vierenhalf jaar geleden voor het laatst gesproken. Toen wilde mijn vader iets over mijn tennis zeggen. Ik antwoordde: 'Pa, ik heb al een coach'. Het zou anders zijn als hij als vader tot me had gesproken. Maar het ging weer alleen over het tennis.."

De wijze waarop hij nu zijn dochter Michaëla opvoedt tot tennisster zal je ook niet veel moed geven om de breuk te herstellen.

"Ik weet niet hoe het gaat. Maar ik hoorde van Schapers dat mijn vader bij haar wel rustig aan de kant zit. Bij mij was hij vreselijk fanatiek. Mijn vader wisselde zelfs van baanhelft met me, dan ging hij weer achter me staan om me te coachen."

Petr heeft zich regelmatig rancuneus over je uitgelaten. Dat heeft de kloof tussen jullie vermoedelijk vergroot.

Sarcastisch: "Ik had niet de behoefte hem na dergelijke uitspraken te bellen om een afspraak te maken. Ik heb ooit over mijn vader gezegd: 'Ik heb een perfecte relatie met hem, namelijk geen'. Ik heb me in de media altijd keurig tegenover hem opgesteld. Mijn vader is niet alleen een stugge, maar ook een emotionele man. In een interview in NRC Handelsblad werden grenzen overschreden, omdat hij dingen over mijn moeder zei zonder dat ze zich kon verweren. Dat heeft me diep geraakt."

Je moeder vertelde in een tv-programma van Paul Witteman dat ze zelfs een trauma aan het tennis had overgehouden.

"Mijn moeder heeft het daar heel moeilijk mee gehad. Ze leefde namelijk net zo intens als mijn vader en mijn sport was ook een deel van haar leven. Mijn moeder komt nu altijd kijken als ik in Nederland speel. Het tennis heeft weer een keurige plaats in haar leven gekregen. Mijn moeder is nu mijn meest gedreven fan."

Eens komt de dag dat je je kinderen ook aan hun opa wilt voorstellen of ben je bang dat je vader weer alleen over tennis kan praten?

"De kinderen zouden een reden kunnen zijn om vrede te stichten. Wellicht ben ik nu te a-sociaal, maar ik voel nog niet de behoefte het contact te herstellen. Het zou me nu te veel energie kosten. Misschien zoek ik Petr op als ik mijn carrière beëindigd heb. Ik heb Petr niet uit mijn leven verbannen, hij blijft mijn vader. Toch heb ik geen spijt gehad van mijn beslissing de banden te verbreken. Als dat wel gebeurt, zal ik niet tegen mezelf liegen. Dan wacht ik niet tot ik ben gestopt met tennis."

Staat dat afscheid nog gepland na de Spelen in Sydney?

Lachend: "Met dat idee heb ik lange tijd gespeeld. Ik hield me voor dat ik nog even moest doorzetten tot eind dit jaar. Van de 28 jaar dat ik nu leef sta ik er al 25 op een tennisbaan. Maar nu ik merk met hoeveel plezier ik het nieuwe tennisjaar ben ingegaan, heb ik die gedachte van me afgezet. Ik besef nu pas hoe diep het tennis in me zit. Ik wil heel graag nog een grandslam winnen en dan zie ik eind dit jaar wel hoe ik me voel. Beschouw deze woorden maar als een nieuwe liefdesverklaring aan mijn sport."

( a d v e r t e n t i e s )