NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
In Simek adverteert!, waar zomaar iedereen creatief mag doen, verscheen een meisje van achttien. Met mooie lange haren en de snelle, brabbelige dictie die die leeftijd kenmerkt. Simek, onvoorbereid ten behoeve van de spontaniteit, vroeg wat het ergste was wat haar was overkomen. Op haar vijfde was ze aangerand door een jongen uit de buurt, zei ze direct.

Was dat erg, vroeg Simek voorzichtig. Ja, alleen kon ze het zichzelf niet herinneren. Haar moeder had het pas veel later ontdekt. Het meisje had namelijk nachtmerries gekregen. Had ze er nog last van bij haar omgang met jongens? Nee, alleen als ze een slechte bui had, antwoordde ze.

Ik ken wel meer meisjes die jongens niet kunnen velen als ze een slechte bui hebben. Maar bij haar zal dat altijd verbonden zijn met een vergeten aanranding. Juist dat ze het zich niet kan herinneren bewijst dat het zich als een eeuwig trauma aan haar onderbewustzijn heeft vastgehecht. Het verhaal zal ze haar hele leven met zich meeslepen en met de kinderpokken in behandelkamers ophalen. En op televisie. Want het is de conventie dat je dat soort verhalen meteen voor de camera vertelt, zoals een sporter pocht over zijn zwaarste momenten. Het maakt interessant. De televisie verslindt die verhalen.

Gisteren had het kritische Rondom Tien een discussie over het gecultiveerde slachtofferschap. Presentator Cees Grimbergen had drie mensen kunnen vinden die hardop kanttekeningen durfden te plaatsen. Een keuringsarts van een rugcentrum, een voorzichtige Bijlmer-huisarts en PCM-directeur Jan Greven, wiens expertise mij onduidelijk bleef, behalve dat hij vragen durfde te stellen.

Ze waren genuanceerd maar kregen flink tegenspel van een hele serie zaakwaarnemers en slachtoffers van de Bijlmerramp. Al gauw ging het over verzekeringskwesties. Het is onmogelijk om in zo'n gesprek specifieke gevallen te weerleggen. Misschien hebben die toevallig wel gelijk. Maar dat Nederland een slachtofferprobleem heeft, blijkt uit het enkele feit dat bijna 1 miljoen mensen een WAO-uitkering heeft. Thuis tobben over kwalen wordt als ideale genezingsvorm gezien.

De vrouw van de whiplash-vereniging kende niemand die zijn klachten zou kunnen hebben verzonnen. En dan nog. "Mensen die alle aandacht nodig hebben, moeten die ook krijgen", zei ze. Ook de 170 slachtoffers van het skeelerongeluk in Amsterdam hadden zich verenigd om de organisatoren aan te pakken. Letselschade-advocaat Verkruisen trok professioneel de lichtste nuancering van de tegenpartij in het absurde. Hij stoorde zich vooral 'aan de dingen die niet gezegd worden'.

De zaakwaarnemers vonden dat er sprake was van een 'verharding' van de houding tegenover slachtoffers. Dat is niet verbazend, gezien de enorme aantallen. De ware zieken moeten dan lijden onder de imaginaire gevallen.

Het zaakwaarnemerschap voor slachtoffers wordt geprivatiseerd. Er zaten geen sjekkies draaiende hulpverleners in de zaal maar verzekeringsspecialisten, juristen en vertegenwoordigers van belangenverenigingen. Al die procedures hebben als bezwaar dat de patiënt zich op de eigen klachten moet concentreren om verhaal te krijgen. Pijn wordt beloond, niet zelfredzaamheid. Net als in Amerika wordt slachtofferschap een belangrijk onderdeel van het nieuwe verenigingsleven.

Later op de avond in het Uur van de Wolf een schitterende documentaire van Hans Heijnen over ouderwetse verenigingen, de twee fel concurrerende fanfares van het Noordlimburgse Thorn, de 'bokken' en de 'geiten'. Niet van die lokale carnavals-tetteraars maar gepassioneerde amateurgroepen die internationale prijzen winnen met blazers-stukken van Strawinsky of Mahler. Er werd Thorns gesproken met ondertiteling en Noord-Limburger Huub Stapel als verteller. Die Heijnen kan filmen. Prachtige beelden met harmonie-muziek.

Het dorp vergrijst, het oude centrum is toeristenpretpark geworden en de bewoners vroegen zich af hoe lang de muziek nog kon blijven. De 'geiten' en 'bokken' strijden om iets moois. Dat was nog eens een nieuw verhaal.