NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
Er zijn een hoop verkeerde redenen om als filmmaker de geschiedenis in te gaan. De 'eerste zwarte vrouwelijke regisseur die een Hollywoodfilm maakte' is er daar een van. Als toeschouwer ga je subiet op zoek naar 'het zwarte' of 'het vrouwelijke' en je blik wordt op voorhand vertroebeld door vooroordelen die er waarschijnlijk helemaal niets toe doen.

Beter zou het zijn om A Dry White Season (1989) van Euzhan Palcy het predikaat 'de derde Hollywoodfilm over apartheid waarin de hoofdrol voor een wit personage is weggelegd' (na Cry Freedom en A World Apart) mee te geven. Want dat geeft meteen de hypocrisie van datzelfde Hollywood aan: jonge, talentvolle Franse filmmaakster, na haar succesvolle debuut Rue cases nègres (1983) uit het Europese festivalcircuit weggeplukt, mag in Hollywood een film maken, kiest voor een zwarte film en mag als compromis een witte film over een zwart onderwerp maken. Wie zei dat de filmwereld eenvoudig was?

A Dry White Season roept het soort morele vragen op waar eigenlijk niemand mee geconfronteerd wil worden. Stel je bent een witte leraar in het Soweto van de jaren zeventig. Om je veilige en goed besproeide tuin met huis woeden scholierenprotesten en als bij een ervan de zoon van je zwarte tuinman wordt gearresteerd is je eerste reactie dat-ie dat wel aan zichzelf te danken zal hebben. Donald Sutherland, die toch al zo mooi transparant kan spelen dat hij helemaal doorschijnend wordt van witheid, geeft de morele Werdegang van deze Ben du Toit perfect gestalte. Op het moment dat hij de juiste vragen begint te stellen (en een held zou kunnen worden) is het eigenlijk al te laat. Het geeft de film iets stroperigs, maar ook iets authentieks. Je vermoedt dat het vaker zo gaat, dan met tromgeroffel.

Een curiosum in de film is het voor een Oscar genomineerde optreden van Marlon Brando, door de Amerikaanse criticus Roger Ebert destijds treffend een 'Shakespearian break' genoemd. Vilein, met ironie en plezier treedt hij op als advocaat voor een verloren zaak. Toch vermoed je ruim tien jaar later, dat ook zijn rol (de eerste sinds The Formula uit 1980), de producenten om marketingargumenten goed van pas kwam. Het maakt A Dry White Season 'de eerste film van met de eerste rol sinds' die zich een decennium later niet als meesterwerk laat bekijken.

Euzhan Palcy koos eieren voor haar geld en ging weer in eigen land gewaardeerde films maken.

A Dry White Season (Euzhan Palcy, 1989, VS). Ned.1, 22.51-0.33u.