NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De kaping is voorbij. Maar de betrekkingen tussen India en Pakistan hebben weer eens een dieptepunt bereikt

Door onze correspondent ROB SCHOOF

ROTTERDAM, 3 JAN. De geweldloze afloop van de kaping van het toestel van Indian Airlines, in de laatste uren van de twintigste eeuw, markeerde direct het begin van een nieuwe serie vijandelijkheden tussen India en Pakistan. Beide landen begonnen het nieuwe tijdperk zoals het vorige was geëindigd: met een serie beschuldigingen die weinig openingen bieden voor vredelievende betrekkingen.

"Het is duidelijk dat (Pakistan) een terroristische staat is", zei de nationale veiligheidsadviseur van de Indiase regering, Brajesh Mishra, gisteren al in New Delhi, en hij legde een verband tussen Pakistan en de islamitische Kashmir-strijders die vlucht IC-814 in het Indiase luchtruim kaapten. "De autoriteiten steunen terrorisme." Hij voegde eraan toe dat de kapers allen de Pakistaanse nationaliteit hebben; bovendien bezit het merendeel van de militanten van wie de kapers de vrijlating hadden geëist, ook een Pakistaans paspoort, aldus Mishra.

Hoewel de Pakistaanse militaire regering in alle toonaarden ontkent de kapers toe te laten op zijn grondgebied, twijfelt niemand in India eraan waar de gezichtsloze mujahedeen zich naartoe spoedden nadat zij het vliegveld van Kandahar, de Zuid-Afghaanse stad waar het toestel zes dagen aan de grond stond, achter zich hadden gelaten. Niet alleen geografisch Kandahar ligt op enkele uren rijden van de Pakistaanse grens - maar ook politiek is Pakistan de meest voor de hand liggende bestemming. De islamitische strijders die vechten voor de onafhankelijkheid van het Indiase deel van Kashmir, net als de verdwenen kapers, hebben vrijwel allemaal hun hoofdkantoor in Pakistan, met name in Muzaffarabad, de hoofdstad van Pakistaans Kashmir. Hun wordt over het algemeen geen strobreed in de weg gelegd door de Pakistaanse autoriteiten. Ondanks de geweldloze afloop van het kapingsdrama kreeg de Indiase regering het in eigen land zwaar te verduren omdat zij gezwicht zou zijn voor het soort terrorisme dat honderdduizenden Indiase soldaten al tientallen jaren proberen te bestrijden. India gaf uiteindelijk toe aan de eisen van de kapers toen het zich realiseerde dat de Airbus van Indian Airlines zou kunnen worden opgeblazen bij een bestorming. Dat risico was te groot. Een bloedbad zou de internationale aandacht nog meer op de kwestie-Kashmir richtten, terwijl India dat ten koste van alles probeert te voorkomen.

Nu heeft de regering van premier Atal Behari Vajpayee alleen in eigen land te maken met forse kritiek. Maar gezien de betrokkenheid van Pakistaanse militanten hoefde Vajpayee niet al te lang na te denken over een zondebok Pakistan wordt wekelijks beschuldigd van allerlei gewelddadigheden binnen en buiten India. De kaping kan het internationale isolement van Pakistan alleen maar groter maken, zo stellen Indiase analisten. Desondanks maakt India zich sinds de vrijlating van de drie militanten grote zorgen dat het de boodschap heeft afgegeven dat de kaping van een vliegtuig nog steeds lonend kan zijn, al lijkt het middel volgens terrorisme-bestrijders ouderwets en al lang achterhaald.

De affaire zal niet alleen leiden tot een verdere uitbreiding van de toch al strenge veiligheidsmaatregelen op vliegvelden en andere kwetsbare openbare plaatsen, maar mogelijk ook tot een verharding van de strijd in Kashmir. Sinds de recente gevechten tussen Indiase troepen enerzijds en Pakistaanse troepen en islamitische militanten anderzijds zijn bij de guerrilla-oorlog in het Indiase deel van Kashmir enkele honderden slachtoffers gevallen, zowel aan de zijde van het leger als onder de militanten. Waarnemers sluiten een golf van wraakexercities van de Indiase troepen in Kashmir niet uit.

Pakistan krijgt na de kaping met een ander probleem te maken. Ook al stelden regeringsfunctionarissen in Islamabad dat de kapers "ongewenst" zijn op Pakistaans grondgebied en dat een kaping een "on-islamitisch" terreurmiddel is, zij kunnen weinig bezwaren hebben tegen de gevolgen. India heeft niet alleen gezichtsverlies geleden door te zwichten voor terreur, het land is ook veel kwetsbaarder gebleken dan het zelf dacht. Bovendien is de internationale gemeenschap zich opnieuw bewust de tijdbom die al meer dan vijftig jaar doortikt in Kashmir.

Zie ook:

Kaping na acht dagen voorbij (1 januari 2000)
Spanning India en Pakistan terug (28 december 1999)
India bereid te praten met kapers (27 december 1999)
Een zeer gecompliceerde kaping (27 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )