NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Favoriet bij de Doema- verkiezingen is een partij die nog maar pas bestaat. De partij Beer wordt in de peilingen opgestuwd door de oorlog in Tsjetsjenië en door een krachtige propagandacampagne.

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN

MOSKOU, 15 DEC. Met zijn felrode jas en brandweerhelm doet Sergej Sjoigoe denken aan de mascotte van een voetbaltoernooi. Hij voert een uit de hoed getoverde politieke partij aan die Medved (Beer) heet, en ook dat doet frivool aan. Maar Sjoigoe, tevens minister van Rampenbestrijding van Rusland, stevent intussen wel af op een monsterzege bij de Doema-verkiezingen van aanstaande zondag.

Zijn broodheren in het Kremlin kunnen nu al handenwringend terugkijken op een campagne die zijn weerga niet kent. Beer is in de peilingen in twee maanden vanuit het niets de een na grootste partij (17,6 procent) van Rusland geworden, vlak achter de communisten (19,0), en als de trend doorzet veroveren Sjoigoe en de zijnen tientallen van de 450 Doema- zetels.

Waar Beer al die Kamerleden vandaan moet halen is een raadsel. Van belang is dat premier Vladimir Poetin, door Jeltsin aangewezen als zijn kroonprins, een applausmachine in het parlement krijgt, die hem in juni 2000 de stembusrace om het Kremlin moet helpen winnen. Zo hebben de bedenkers van Beer - de kleine kring van Jeltsin-getrouwen - het althans bedacht.

Tot enkele maanden terug zocht deze zogeheten 'Familie' steeds wanhopiger naar uitwegen om de macht in Rusland in handen te houden, ook nadat de president over een half jaar in de coulissen van de geschiedenis zal verdwijnen.De oorlog tegen Tsjetsjenië bood uitkomst, zeker toen er in Moskou en andere Russische steden complete flatgebouwen met bewoners en al werden opgeblazen. "Tsjetsjeense terroristen" kregen de schuld, al zijn meer en meer waarnemers geneigd in die terreurgolf de cynische hand van het Kremlin zelf te zien.

Hoe het ook zij, minister Sjoigoe dook in die bange dagen telkens op als een redder tussen de reddingswerkers. In zijn oranje overall haalde hij soms nog enkele levenden onder het puin vandaan. Het publiek zag hem als "superbarrio", de (Mexicaanse) volksheld die gehuld in een wapperende cape de weerlozen verdedigt in een wetteloze omgeving. Ondanks zijn on- Russisch klinkende achternaam werd Sjoigoe eind september het boegbeeld van de haastig bijeen geraapte 'Partij van de Macht'.

"Reddingswerker moet Rusland redden", kopte de krant Segodnja schamper. De teneur was toen nog dat de Jeltsin-kliek zo diep gezonken was dat ze een rampenbestrijder nodig had om niet ten onder te gaan. Maar Sjoigoe blijkt een aansprekende lijsttrekker. Als langst zittende minister (sinds 1994), die vijf premiers zag komen en gaan, heeft hij het imago van een vakman die ver boven het politieke gekonkel staat. Sjoigoe is geen vergaderaar, maar een doener die zijn mobiele hulpbrigades bij aardbevingen en overstromingen over de hele wereld laat uitzwermen, van Japan tot Turkije. Op zijn departement in Moskou heerst de discipline van een brandweerkazerne.

Nummer twee op de lijst van Beer is de drievoudig Olympisch worstelkampioen Aleksandr Karelin. Met zijn 130 kilo en bijnamen als Aleksander de Grote en King Kong is deze Siberiër, die al veertien jaar ongeslagen is, de belichaming van de kracht van Rusland. Meer niet. Politieke ideeën heeft hij niet. Karelin: "Ik wil in de Doema om te kijken wat men daar zoal doet".

Toch is het geheim van Beer niet de louter combinatie van de reddingswerker en de worstelaar. Het geheim zit in de misselijk makende mediastrategie, waarin geen middel wordt geschuwd. De staatsomroep ORT, het tv-kanaal met het grootste bereik, is omgebouwd tot een non-stop bulderend propagandakanon dat inbeukt op de gevaarlijkste tegenstanders van de Kremlin-Familie, de Moskouse burgemeester Joeri Loezjkov en ex- premier Jevgeni Primakov. De eerste wordt beschuldigd van moord (op een Amerikaanse zakenman), de tweede van poging-tot-moord (op de Georgische president Sjevardnadze). Beiden zijn corrupt, doortrapt, laf en willen Rusland uitleveren aan de NAVO.

Nee, dan Sjoigoe en zijn beschermheer Vladimir Poetin, de architect van de strafexpeditie tegen de Tsjetsjenen. De militaire successen op de noordflank van de Kaukasus leveren Poetin ongekende populariteit op (45 procent wil hem vandaag de dag als president), en dat straalt ook af op Beer. "Als burger stem ik op Sjoigoe", heeft de premier al aangekondigd. Maar zijn steun gaat verder dan een stemadvies: Poetin heeft zijn belangrijkste mediamanipulator uitgeleend aan de campagne van Beer.

Tot vorige week verdraaide deze Michail Margelov dagelijks de feiten over de oorlog in Tsjetsjenië als hoofd van Rosinformytsentr, het speciaal daartoe opgerichte propagandacentrum. Nu coacht hij Sjoigoe, die zich verre houdt van verkiezingsoptredens in de klassieke zin van het woord. Op last van premier Poetin mag hij namelijk geen campagne meer voeren, want de minister is nodig als hulpverlener in Tsjetsjenië. Zo is hij dagelijks in het nieuws als het menselijke gezicht van de oorlog.

Niet alles loopt op rolletjes: maandag zou Sjoigoe in het bijzijn van cameraploegen een 'humanitaire corridor' voor vluchtelingen uit de belegerde hoofdstad Grozny open stellen. Hij had zeven trucks meegenomen om de eerste groep naar een tentenkamp over te brengen. Maar er kwam geen vluchteling opdagen uit angst voor de Russische bombardementen. Sjoigoe droop af met zijn gevolg van lege vrachtwagens.

Zo'n regiefout neemt niet weg dat de lijst van Beer inmiddels bijna twee maal zo populair is als de gevestigde Vaderland/Heel Rusland-partij van Loezjkov en Primakov, die in de peilingen is teruggezakt tot 9,2 procent. Gevraagd naar zijn politieke overtuiging hakkelde Sjoigoe wat over vaderlandsliefde en het belang van een sterke staat. "Het belangrijkst zijn concrete daden, zoals de militaire operatie in Tsjetsjenië. Premier Poetin verdient daarvoor alle steun."

( a d v e r t e n t i e s )