NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
Veel meer dan de titel kan ik me niet herinneren - en toch durf ik te beweren dat u de film die vanavond laat op Nederland 3 wordt uitgezonden niet mag missen. In mijn herinnering schuilt achter die titel een meesterwerk. Of dat klopt viel niet te verifiëren, want zelfs gespecialiseerde videotheken hebben hem niet op voorraad. Het beeld dat ik met de film associeerde blijkt bij nader inzien afkomstig uit La Terrazza - ook een film van Ettore Scola over vriendschap en desillusies, maar dan over vijf vrienden in plaats van drie.

Eigenlijk is de titel al genoeg.

C'eravamo tanto amati - Wij hielden zoveel van elkaar. Als zoveel lange Italiaanse filmtitels opent hij een wereld van nostalgie. Heimwee naar de gloriedagen van de Italiaanse film, en naar een Italië dat je alleen maar kent uit films, naar scootertjes en jurkjes in zwart- wit. Hoofdrollen voor Vittorio Gassman (ah!), Nino Manfredi (ah!) en Stefano Satta Flores (huh?). En voor Stefania Sandrelli, een jaar voordat ze zich voorgoed in mijn brein zou nestelen als de strijdlustige, o zo rechtvaardige onderwijzeres uit Novecento (anderen kozen voor die decadente, lijkbleke Dominique Sanda, maar die deugde niet).

C'eravamo tanto amati is een hommage aan de Italiaanse film, met gastrollen voor De Sica, Fellini en Mastroianni die zichzelf spelen. Het gaat over idealen die door de decennia heen veranderen in desillusies, aan de hand van drie vrienden uit het verzet die omzien in mildheid. Natuurlijk zijn dat ook de eigen desillusies van Ettore Scola, geboren in 1931 en, net als alle Italiaanse intellectuelen van zijn generatie, een verwoed kameraad onder partijsecretaris Berlinguer. Verbitterd is hij nooit geworden, misschien dankzij de films waar hij zijn engagement in kwijt kon. Wat de films van Scola zo prachtig maakt is de manier waarop hij het persoonlijke deel laat uitmaken van het grote geheel. Mooier en intenser dan in Una Giornata particolare of La Nuit de Varennes kan een filmmaker niet omgaan met de geschiedenis. Net naast de grote gebeurtenissen - het bezoek van Hitler aan Rome, de vlucht van Lodewijk XVI uit Parijs - toont hij mensen voor wie de geschiedenis niet meer is dan een decor. Scola toont de tijd via het invididu, en laat zien hoe onterecht het is om het verleden te reduceren tot hoogtepunten. Hopelijk klopt mijn herinnering, en doet hij dat vanavond ook.

C'eravamo tanto amati (Italië, 1975, Ettore Scola), Ned. 3, 0.13-2.15u.