NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Maarten Huygen
Seks wordt nooit meer wat het in de jaren zeventig is geweest. De huidige generatie jongeren betaalt de prijs voor de revolutie van de vorige in een sterk verhoogd risico voor geslachtsziekten, waaronder het dodelijke Aids. Elk nieuw contact kan eindigen in een vroege dood en zo is het voor de komst van penicilline ook altijd geweest.

Omdat de vrije moraal is gebleven, moeten mensen "zich beschermen" voor ze zich aan elkaar geven. Maar een condoom blijft een motie van wantrouwen. Er zit een voorbehoud in, strijdig met naakte overgave en dat is het probleem voor voorlichters. Het aanleggen van een condoom is onderdeel geworden van het schoolvak "verzorging", maar bij elke nieuwe peiling blijkt dat jongeren het nauwelijks in praktijk brengen. Hoe open en vrij de voorlichters ook proberen te zijn, de officiële moraal trek hem aan - blijft verschillen van de dagelijkse gang van zaken. Ook de televisie doet haar best om het condoom aan de man te brengen. Moraliseren geldt als ineffectief. 's Zomers wordt in vlotte tv-spotjes het juiste moment voor het uitpakken van het condoom aangegeven: vlak voor het paar helemaal naakt is. Maar in de soft pornofilms, later op de avond, doen ze het allemaal zonder. Ik heb heel wat voorlichtingsfilmpjes gezien waar allerlei soorten rubber worden uitgestald en op bananen worden uitgeprobeerd. Het is technisch en doet me teveel denken aan het testen van een bergbeklimuitrusting. Maar liefde is geen sport. De korte prijsdocumentaire De Tijd van je Leven die Veronica gisteren vertoonde, vind ik een gunstige uitzondering. De techniek overheerst niet in de gesprekken met twee jongens en twee meisjes over liefdesrelaties, los en vast. Het gaat over de dilemma's in hun dagelijkse leven en dus sluipt toch de moraal naar binnen. Seksueel gedrag is nu eenmaal niet waardevrij. De meisjes vertellen dat ze verliefd moeten zijn, willen ze aan seks beginnen. En allebei wachtten ze er wel een half jaar mee. Ook de jongens blijken minder vrijblijvend over seks, vriendschap en relaties te denken dan al die waardevrije condoomfilmpjes suggereren. Erik houdt een pleidooi voor monogamie, vertelt dat hij eeuwig spijt heeft van die ene keer dat hij vreemd was gegaan. Nu heeft hij geen vriendin. Hij preekt het dragen van een condoom maar doet het niet, blijkt als hem dat gevraagd wordt. Een meisje begon pas veel later de risico's van seks te beseffen. Jongeren die zulke dingen zeggen, hebben veel meer impact dan prekende ouderen.

Aids speelde wel een erg grote rol. Een van de jongens had aids en een van de meisjes was seropositief en dat is tamelijk uitzonderlijk bij heteroseksuelen. Aidslijder Sander was een keer zo maar met een meisje meegegaan, zonder condoom en dan is Aids statistisch gezien wel erg grote pech. Jenny had een vaste relatie gehad met een jongen die na twee jaar aan aids stierf. Wat voor les moet daar nu uit worden getrokken? Dat ze voortaan bij elke nieuwe liefde eeuwig een condoom moet gebruiken of dat de partners zich meteen moeten laten testen? Ze had al een half jaar gewacht. Op die vragen heb ik nooit een goed antwoord gezien. Haar vriendin zegt achteraf spijt te hebben dat ze nooit "veilig heeft gevreeën" met haar vaste relatie.

De dreiging met aids verliest aan betekenis omdat heteroseksuelen het niet zo vaak krijgen. Er wordt altijd gedaan of iedereen evenveel gevaar loopt maar de mensen weten wel beter. Goede voorlichting moet de echte risico's niet verhullen en bij hetero's is dat chlamydia. Ik mis een homo-campagne.

Mij was de documentaire ook te rommelig. De belichting en cameravoering waren slordig en veel feiten bleven in de lucht hangen. Ik wist vaak niet wie er aan het woord was. Ik vroeg me ook af hoe Sander voorkwam dat haar vriendin aids zou krijgen. Al die openheid in seksuele zaken is maar betrekkelijk.

Een domme verschrijving gisteren die ik me te laat realiseerde: de maker van het leuke Zaal over de Vloer heet geen Wim Zaal maar Rik Zaal.