NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De noodtoestand, een avondklok en traangas waren gisteren nodig om de orde in de Amerikaanse stad Seattle te herstellen. 'Hooligans tegen globalisering' verstoorden het WTO-beraad.

Door onze correspondent HANS BUDDINGH'

SEATTLE, 1 DEC. Steve Gudelman draagt een kartonnen bord bij zich met de tekst 'God staat aan onze kant'. Hoe de 20-jarige student uit Seattle dat zo zeker weet? "Omdat God aan de kant van mensen staat". Op 6th Avenue in het centrum van Seattle, op een steenworp afstand van het gebouw waar de handelsconferentie van de WTO moet plaatsvinden, klinkt monotoon tromgeroffel. Gudelman zegt dat hij "sinds twee maanden" de WTO heeft bestudeerd. Die studie heeft hem geleerd dat de WTO "winst boven mensen plaatst".

Even verderop staat een magere jongeman die 'Inlakas' heet, wat volgens hem 'Ik ben een ander zelf' betekent. Hij noemt zich "een student van het leven". De WTO is volgens Inlakas een "agent van de grote bedrijven" en vernietigt daarom "alle vormen van menselijk leven en het milieu". Een student filosofie uit Montreal protesteert tegen het "diep irrationele proces" bij de WTO. Een ander wil niet praten, want hij "haat de pers".

De demonstranten vormen in downtown Seattle een ondoordringbare keten voor iedereen die naar de WTO-conferentie wil. Sommige betogers hebben shawls voor hun gezicht en lijken op alles voorbereid. Hier en daar zijn krantenboxen op straat gesmeten. Het lijkt slechts een kwestie van tijd voor de 'hooligans tegen globalisering' tot actie zullen overgaan. Er wordt geschreeuwd naar de politie die in gevechtstenue en met gasmaskers op toekijkt. "Niemand erin en niemand eruit", schreeuwt een betoger. Uiteindelijk mogen alleen verslaggevers er door.

In het twee straten verder gelegen State Convention and Trade Center zijn om tien uur, het tijdstip waarop de openingsceremonie van de conferentie moet beginnen, nog bijna geen delegatieleden te bekennen. De lokale tv-stations laten non-stop beelden zien van de blokkades in de de straten rondom het conventiecentrum. Politiechef Norm Stamper verklaart tegenover een tv-verslaggever dat de politie de rechten zal beschermen van zowel de deelnemers aan de WTO-bijeenkomst als van degenen die ertegen demonstreren. Intussen zijn elders in Seattle ook de tienduizenden deelnemers aan de al wekenlang aangekondigde betoging van de Amerikaanse vakbonden in beweging gekomen. De meesten dragen de tekst 'No free trade but fair trade' met zich mee. Aan 6th Avenue en omgeving is dan de vlam al in de pan geslagen. Na pogingen van de politie de betogers met traangas uit de buurt van het conventiecentrum te houden, gaan groepen betogers over tot gewelddadigheden. Sommige van hen dragen het anarchistenteken op hun zwarte kleren. Een tv-verslaggever die een in rode shawl gehulde actievoerder vraagt waarom hij zo te keer gaat tegen de WTO, krijgt te horen dat het cool is. 'Fuck off', klinkt het daarna. Een aantal vreedzame betogers probeert nog vergeefs hen stoppen. Maar bij banken en winkels sneuvelen al ruiten. Krantenboxen vliegen door de lucht en vuilnisbakken worden in brand gestoken. Volgens een geëmotioneerde verslaggever van het tv-station Komo is dit in Seattle "in nog geen decennia gebeurd". Op een ander lokaal tv-kanaal maakt een verslaggeefster een overtrokken vergelijking met de demonstraties tijdens de Democratische conventie in Chicago in 1968, toen talrijke doden onder betogers vielen.

In Seattle blijft het nog bij een zestigtal arrestaties. De verdenkingen lopen uiteen van aanslagen en openlijke geweldpleging tot het beschadigen van eigendommen. Zeventien mensen lopen lichte verwoningen op.

Aan het eind van de middag kondigt burgemeester Paul Schell de noodtoestand en een avondklok af in een deel van het stadscentrum. mDe burgemeester profileert Seattle altijd graag als tolerante stad met een traditie van open publiek debat. In een welkomstbrief aan de deelnemers van de WTO-bijeenkomst had hij daar nog op gewezen. Bovendien is Seattle met bedrijven als Boeing en Microsoft zeer op internationale handel gericht. Nu voelt de stad zich in haar ziel getroffen. De situatie doet denken aan de massale acties voor burgerrechten en de antioorlogprotesten van de jaren '60 in Washington. Schell toont zich tijdens een gezamenlijke persconferentie met gouverneur Gary Locke aangeslagen. Op de vraag of de politie niet te lankmoedig is opgetreden antwoordt hij resoluut met "neen". Hij prijst betogers die op vreedzame wijze uiting aan hun kritiek hebben gegeven.

In het State Convention and Trade Center is de ministersbijeenkomst van de WTO dan inmiddels toch begonnen. Van de openingsprocedure is niets meer terechtgekomen. Minister van Buitenlandse Zaken Albright is dan ook al onverrichter zake naar Washington teruggevlogen.

Vandaag werd ze afgelost door president Clinton, in een stadscentrum vol glasscherven van ingetrapte winkelruiten en het vuil uit omvergeworpen afvalcontainers. In het zwaarbewaakte conferentiegebouw probeerden WTO- delegaties een agenda vast te stellen voor hun beraad dat de wereldhandel een nieuwe impuls moet geven. Een moeizame opgave, waarvoor gisteren al speciale werkgroepen waren ingeschakeld die voor een reeks van conflictpunten compromissen moeten aanreiken.

Zie ook:

Werkgroepen voor WTO-conflicten (8 november 1999)

( a d v e r t e n t i e s )