NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het beschamendst is de Hollandse soldatenpolonaise in Zagreb, vlak na de massamoorden in Srebrenica. De documentaire A Cry from the Grave op BBC2 deed nog moeite om de uitbundigheid te verklaren. Maandenlang in spanning gezeten en nu waren ze vrij. Bij het meefeesten door vadertje Kok, minister Voorhoeve en Prins Willem Alexander werd niet eens stil gestaan.

De indrukwekkende film wordt op 6 december op Net 3 uitgezonden en analyseert bijna twee uur lang hoe Srebrenica en de Nederlandse troepen door iedereen in de steek waren gelaten. Nieuw waren Servische opnames van de verlammende angst van de slachtoffers. Een oude gevangen Moslim-man die onder druk van Servische soldaten zijn gevluchte zoon uit het bos moet roepen. "Nermin", schreeuwt hij trillend, terwijl de Serviërs hun vuurwapens klaar maken. Vader en zoon zijn nu dood maar nog niet geïdentificeerd. Te zien was hoe commandant Karremans door de Servische generaal Mladic werd bedreigd. Ook Nova vertoonde zaterdagavond een paar Servische videoscènes. "Wilt u uw kinderen terugzien?", vraagt Mladic. "Pardon?", vraagt Karremans. Mladic later: "U heeft maar één leven. Uw soldaten hebben ook maar één leven". Ik dacht aan de tv-reclames: "U leeft maar één keer". Een Nederlands leven heeft hoge marktwaarde.

Verliezer Karremans was niet tegen Mladic opgewassen. Een militair zou zijn angst niet mogen tonen maar de intimidatie is toch een verzachtende omstandigheid. Ik weet niet wat ik zou doen. Wat zouden de verantwoordelijke politici doen? We leven maar één keer.

In de Britse docu zei Karremans tegen Mladic dat de enclaves zouden worden opgeheven in het belang van de moslimbevolking, maar tegen de wens van de moslimregering. Hij geloofde Mladic maar al te graag dat de moslims niets zou overkomen. Het poldermodel in actie: Karremans hielp bij de sortering en liet bussen aanrukken en dan konden zijn soldaten naar huis. Hadden ze echt geen idee? De Nederlandse troepen speelden een bijrol en hadden misschien enkele tientallen moslims kunnen redden van de slachting door de bevelen minder letterlijk uit te voeren. Die wroeging over "had kunnen" veroorzaakt de oorlogstrauma's. "Om de een of andere reden heb je geen hersenen op zo'n moment", tobde Hasan Osmanovic, de tolk van de Nederlandse troepen die zag hoe zijn ouders werden afgevoerd. "Je bent zo gehoorzaam. Je doet gewoon wat ze zeggen. Niet alleen ik maar alle mensen op de basis." Onze jongens mochten terug. Een soort ANWB Alarmcentrale stond klaar met dozen Heineken. Ik kreeg heimwee naar de vrijblijvende overzichtelijkheid van De Toestand in de Wereld. De aanmatigende radiostem bij de zondagkoffie. Daar hebben we het allemaal van geleerd. Helaas viel de Avro-documentaire over mr. G.B.J. Hiltermann tegen. Die was kennelijk bedoeld als afscheid van een gewaardeerd personeelslid, niet als weging van zijn betekenis. Interessant waren de interviewfragmenten met minister Luns na het verlies van Nieuw-Guinea en met ex-premier Drees. Beide politici keken direct in de camera naar de kijker en nauwelijks naar de interviewer. Dat was toen kennelijk gebruik.

Hiltermann sprak aan zijn bureau over zijn heldendaden. "Ik zeg tegen de Israeliërs....". Elk woord ex cathedra. "Wie niet in God gelooft, is te dom voor woorden". Daar kon ik het mee doen. Hij memoreerde de aanstormende talenten die hij bij de Haagse Post zou hebben aangenomen, Rem Koolhaas, Simon Vinkenoog, Jan Vrijman, Remco Campert "toen nog dat kleine scribbeltje", Armando. Geen woord over de grote rol van zijn vrouw Sylvia Brandt Buys.

Eerder op Buitenhof was Michael Gorbatsjov moeilijk te stuiten in een onderhoudend uur met Paul Witteman. De historische figuur ontweek, stelde wedervragen en walste door als op een partijvergadering. Hij verdient alle eerbied want hij is bijna zo groot als onze Mr. G.B.J. Hiltermann.