NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Veel te rozig beeld van dat poldermodel'

Staatssecretaris Hoogervorst is verrast dat het overleg met de sociale partners gisteravond zo snel werd afgebroken.

Door onze redacteuren GIJSBERT VAN ES en EGBERT KALSE

DEN HAAG, 24 NOV. Op de ochtend na een bewogen avond maakt staatssecretaris Hans Hoogervorst (Sociale Zaken, VVD) een enigszins verdoofde indruk. "Ik had wel een fors gesprek verwacht. Maar dat het zo'n clash zou worden, heb ik niet zien aankomen", zegt hij. En hoe nu verder? "Wij blijven achter ons voorstel staan, dat mag duidelijk zijn. Er zal wel een Kamerdebat komen, vrijdag wordt er gepraat in de Stichting van de Arbeid. Wat er verder te gebeuren staat, kan ik nu niet overzien. Eerst het stof maar 'ns laten neerdalen. Er is opeens zoveel emotie. Dan praat je lastig over de feiten." Hoogervorst grijpt terug naar afgelopen maart, toen de bewindslieden van Sociale Zaken hun mega-plan voor uitvoering van de sociale zekerheid met de Kamer bespraken. De Kamer maakte er gehakt van: het werd als 'halfslachtige privatisering' van de hand gewezen. Hoogervorst: "Vanaf dat moment was duidelijk dat we twee kanten op konden. Of volledige privatisering, of in publieke hand houden. Naar de privatisering, zoals voorgesteld in het veelbesproken SER-model, hebben we nog eens heel goed gekeken. Maar sinds het regeerakkoord was al duidelijk dat dat politiek gezien absoluut niet haalbaar zou zijn. Dus kwamen erop uit de uitvoeringstaken volledig in publieke hand houden."

De sociale partners roepen niettemin: SER-model!

"Het is jammer dat we kennelijk niet hebben kunnen duidelijk maken waarom dat model niet werkt. Je kunt moeilijk het recht op een uitkering laten beoordelen en 35 miljard gulden premiegeld laten innen door commerciële bedrijven die tegelijk een commerciële binding hebben met diezelfde werkgevers. Je kunt de belasting toch ook niet laten ophalen door geprivatiseerde instellingen die tegelijkertijd een commerciële relatie onderhouden met bedrijven die belasting moeten afdragen? Dat wringt, dat geeft minstens de schijn van belangenverstrengeling."

De sociale partners voelen zich 'buiten de deur gezet'.

"Dat beeld wordt nu opgeroepen, maar het is pertinent onjuist. Wij maken een helder onderscheid. Het innen van premies, het beoordelen van aanvragen voor uitkeringen, het verstrekken van uitkeringen: dat willen we in één hand houden, dat is volgens ons een publieke verantwoordelijkheid. De reïntegratie van werklozen en arbeidsongeschikten wordt geprivatiseerd. Op iedere bladzijde in ons voorstel maken we duidelijk dat de sociale partners een hele belangrijke rol kunnen spelen bij de reïntegratie. Ze kunnen dat op CAO-niveau regelen, ze hebben een belangrijke taak bij het afsluiten van Arbo- convenanten (afspraken over arbeidsomstandigheden, red.): er zijn diverse manieren waarop werkgevers en werknemers in het nieuwe systeem kunnen en moeten blijven meedoen."

De sociale partners voelen zich overvallen door een 'blauwdruk'.

"Wij hebben een voorstel gepresenteerd waar wij zelf achter staan. Dat zal niemand verbazen. Niemand zou ook van ons verwachten dat we eerst eens vijf modellen op tafel leggen, waarvan we zeggen: kiest u maar, welke had u gehad willen hebben. Ons voorstel is nadrukkelijk een voorlopige schets. Wij zijn niet voor niks bezig met een consultatieronde. Het voorstel is nog geen kabinetsstandpunt, het moet nog met de Kamer worden besproken. Er is volop gelegenheid om mee te praten en met tegenvoorstellen te komen. Maar dan moet men die ruimte wel nemen. De sociale partners hebben gisteren geweigerd met ons te praten. Zo komen we geen stap verder."

Ziet u mogelijkheden om de sociale partners tegemoet te komen?

"Ik ga daar nu niets over zeggen. Met de uvi's (uitvoeringsinstellingen, red. ) hadden we gisteren een pittig gesprek, maar het was tenminste een gesprek met argumenten. Die heb ik van de sociale partners niet gehoord. Het was alsof die van tevoren al hadden bedacht dat ze met een groot gebaar zouden weglopen. "

Het poldermodel is ontploft?

"Ach, over dat poldermodel bestaat inmiddels een veel te rozig beeld. Er wordt soms gedaan alsof het in dit land al sinds begin jaren tachtig pais en vree is aan het sociale front. Iedereen is vergeten dat we in de jaren tachtig en negentig ook enorme conflicten hebben gehad over verlaging van de uitkeringen, de WAO, privatisering van de Ziektewet. Het is moeilijk geweest toen, maar de sociale partners en het kabinet hebben de draad toch kunnen oppakken. Zo zal het nu ook wel weer gaan. Ik verwacht niet dat het Malieveld zal volstromen over deze kwestie."

De rollen lijken omgedraaid: een VVD-staatssecretaris komt op voor de publieke zaak en de vakbonden eisen privatisering.

"Interessant, ja. Collega De Vries en ik hebben tegen elkaar gezegd: we kunnen dit probleem alleen oplossen als we alle ideologie opzij schuiven en op zoek gaan naar praktische oplossingen. Dat hebben we gedaan. Mischien is ons probleem wel dat ons voorstel té helder is."

( a d v e r t e n t i e s )