NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Zes clubs in het betaalde voetbal hebben talentvolle buitenlandse jeugdspelers onder contract zonder dat die beschikken over een werk- en verblijfsvergunning.

Door onze redacteuren
KOEN GREVEN en GUIDO DE VRIES

ROTTERDAM, 17 NOV. "Als je Braziliaanse of Afrikaanse jongetjes niet voor hun zestiende of zeventiende naar Nederland haalt, dan zijn ze niet meer te betalen", zegt PSV-scout Piet de Visser (65) vanuit het Braziliaanse Salvador de Bahia. "Ik ga krottenwijken in die vol met talent zitten. Zo ontdekte ik Leonardo toen hij elf was. Ik haalde hem uit de goot en bracht hem naar Feyenoord. Hij is het grootste jeugdtalent van Nederland."

Maar of de 16-jarige Leonardo ooit het eerste elftal van Feyenoord haalt is de vraag. Twee jaar geleden tekende hij een achtjarig contract bij de Rotterdamse voetbalclub. Net als zeventien andere jongens van buiten de Europese Economische Ruimte (de EU aangevuld met Liechtenstein, Noorwegen en IJsland), die bij verschillende Nederlandse clubs onder contract staan, beschikt Leonardo echter niet over de vereiste werkvergunning.

In een onderzoek naar de naleving van de Wet arbeid vreemdelingen bij profclubs stuitte de Arbeidsinspectie op de misstanden bij de clubs. Werkvergunningen worden in de regel niet gegeven aan jongens onder de achttien en dus is werken verboden, oordeelde de inspectie.

De clubs hebben met verbazing gereageerd op het rapport van de Arbeidsinspectie. Tot voor kort gingen ze ervan uit dat de spelers op amateurbasis in de Nederlandse jeugdcompetities speelden. De voetballertjes - uit Brazilië, Sierra Leone, Kameroen en voormalig Joegoslavië - beschikken over een zogenoemd 'koelkastcontract'. Het geld dat ze verdienen wordt in een fonds gestort en pas uitbetaald op het moment dat ze volwassen zijn. Volgens de reglementen van Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) gelden de spelers ook als amateurs.

Maar sinds 19 oktober is duidelijk geworden dat de rechter daar anders over denkt. Vitesse moest zich voor de economische politierechter in Arnhem verantwoorden voor de Kameroeners Kalle Sone, Boue Kouoh Komol Ngolo en Emile Bertrand Mbamba (alledrie 17 jaar) die met een koelkastcontract in verschillende jeugdelftallen van de club speelden. Volgens de rechter was er sprake van 'arbeid' en daarvoor is een werkvergunning nodig. Vitesse werd veroordeeld tot een geldboete van 3.000 gulden. Met die uitspraak is ook duidelijk geworden dat op basis van de huidige situatie alle achttien buitenlandse minderjarige voetballers van buiten de Europese Unie hier 'illegaal arbeid' verrichten. De Braziliaanse NAC-spelers Sergio en Cristiano hebben na maandenlange onzekerheid deze maand alsnog een werkvergunning gekregen. Ze waren achttien geworden.

De minderjarige jongens werken hier niet alleen zonder vergunning, maar volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) beschikt ook geen van de talentjes over een geldige verblijfstitel. "Sommigen waren hier al een paar jaar illegaal. Pas afgelopen zomer zijn de meesten een procedure begonnen om hier te mogen blijven. We hebben alle aanvragen negatief beoordeeld. En het ziet er niet naar uit dat ze mogen blijven. De rechter zal binnen een paar weken of maanden uitspraak doen. Is dat oordeel ook negatief, dan kan je uit gaan zetten", aldus een IND- woordvoerder.

Scout Piet de Visser snapt niets van de Nederlandse regelgeving. "Ik ben zeer betrokken bij het lot van arme voetbalkinderen met talent. Als je die kunt helpen aan een goede toekomst, ga je ze toch niet weer wegsturen. Schandalig, moeten die jongens soms dan weer lijm gaan snuiven?"

Vooralsnog voetballen de achttien jongens nog bij hun Nederlandse clubs. En zo ook de drie Kameroeners van Vitesse. Bart van Meer, advocaat van Vitesse, heeft naar eigen zeggen een "juridische noodgreep" moeten uithalen. De koelkastcontracten van de drie zijn ontbonden en omgezet in een contract dat ingaat op hun achttiende levensjaar. Dan kunnen ze immers wel een verblijfsvergunning krijgen. Ze verblijven in Nederland op basis van een toeristenvisum. "Ze moeten dan wel elke drie maanden terug, maar het kan zo wel", aldus Van Meer.

De Arbeidsinspectie laat weten dat ook voor die constructie een werkvergunning nodig is. "Er is immers een verbintenis tussen de speler en de club. En bovendien als de jongens hier op een toeristenvisum zijn mogen ze geen arbeid verrichten. Ze mogen wel eens een keer op een zondag voetballen, maar elke dag trainen mag niet", aldus een woordvoerder.

De clubs hebben zichzelf overigens de ontstane situatie op de hals gehaald, oordeelt zowel de Arbeidsinspectie als de Vreemdelingendienst. In 1996 heeft de IND de clubs laten weten dat alleen verblijfsvergunningen kunnen worden afgegeven als er een door het ministerie van Onderwijs speciaal erkende opleiding voor de voetballertjes is. "Na drie jaar wachten is er afgelopen zomer een voorstel gekomen, maar dat voldeed niet. De procedures tegen de spelertjes gaan onderwijl gewoon door. We gaan niet zitten wachten." De clubs rest waarschijnlijk weinig anders dan hun talentjes in het buitenland zelf op te leiden totdat ze achttien jaar zijn. Zo is Ajax onlangs begonnen met het overnemen van buitenlandse verenigingen. De Amsterdammers hebben een meerderheidsbelang in het Zuid-Afrikaanse Ajax Cape Town, hebben grote zeggenschap bij het Ghanese Goldfields SC en bezitten dertig procent van de Belgische fusieclub Germinal Beerschot. Feyenoord heeft vorige maand in Ghana de Feyenoord Fetteh Football Academy geopend.

Voor Leonardo, in Brazilië opgehaald door De Visser, ziet de toekomst in Nederland er somber uit. Wellicht zal hij terug moeten keren naar zijn vaderland. Of zal hij in Ghana tot zijn achttiende verder moeten rijpen?

Zie ook:
Illegalen spelen bij profclubs (16 november 1999)

( a d v e r t e n t i e s )