NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het tijdperk van de privacy is voorbij. Mensen willen haar graag verkopen voor een paar airmiles. Ze verdringen zich voor camera's. Om beroemd te worden zitten nu zes mensen in de televisiekijkdoos van Big Brother. Bewakingscamera's op pleinen, stadions en in winkelcentra ontmoeten bijval, want dan kunnen die anonieme zinloos-geweld-plegers worden gepakt. De straat wordt veiliger, dat zijn de maatschappelijke bonuspunten.

Het wetenschapsprogramma Noorderlicht liet gisteren de stand van de herkenningskunde zien. Het spectaculairst was de Britse politiecomputer die meteen afging toen iemand, wiens foto in het bestand was opgeslagen, een bewakingscamera passeerde. Je denkt dan meteen aan Star Trek. Het duurt niet lang meer voor de bewakingsagent de aangetroffen verdachte met een druk op de knop door stralen verlamt, stel ik me voor. Maakt zo'n computer of de mens die daarachter zit nooit een fout? Zeker. En waar de computer werkt, staat die in contrast met de feilbaarheid van de menselijke overheid. Volgens de Britse politieman ploegt de computer al door 15 miljoen en binnenkort zelfs 30 40 miljoen gezichten per minuut. Binnenkort heeft niemand meer een identiteitsbewijs nodig. Het gezicht is genoeg. Wie een stadionverbod heeft, wordt er meteen uitgezet, zodra hij de camera bij de ingang passeert. Een politie-agent vertelde trots dat de criminelen in zijn wijk veel minder actief zijn omdat ze meteen worden betrapt. Iedereen zit binnen tv te kijken, de politie ook, en buiten waakt de camera. Zodra iemand een zonnebril op heeft, werkt het al niet meer en dat troostte me enigszins. Net als in een gevangenis moet je de illusie hebben dat je kunt ontsnappen. Wat biedt zo'n computerbewakingssysteem een mogelijkheden voor een heerser met boze bedoelingen. Hij hoeft geen "ijzeren gordijn" meer te bouwen.

Deze Noorderlicht maakte een serieuze indruk omdat de aangename commentaarstem van Tessel Pollman scènes aan elkaar praatte. Journalistieke uitleg bij beelden breekt de monotonie en is helderder dan minutenlang Engels neuzelende wetenschappers met ondertiteling. Zelden is het interviewmateriaal zo perfect dat commentaar overbodig is. Als beeldverhaal met al die visuele voorbeelden en herkenningen was de aflevering ook geslaagd.

Vrijwel onmiddellijk daarna viel ik in de grofkorrelige misdaadbeelden uit bewakingscamera's bij Opsporing Verzocht. Een rover met een pistool en een muts over het hoofd getrokken. Hadden we zijn baseballpetje al eens gezien? Ik wel, tientallen keren per dag. We moesten ook gezichten herkennen maar van Noorderlicht had ik geleerd dat het alleen bij bekenden werkt. Onbekenden worden slechts voor de helft correct van een foto herkend. Dus ze krijgen bij Opsporing Verzocht heel wat nutteloze tips. Bij mensen van een andere huidskleur moet het percentage valse herkenningen hoger zijn. Maar via camerabeelden hebben ze wel dertien van de veertien getoonde Rotterdamse voetbalvandalen opgespoord en berecht.

Ze zouden vaker oplossingspercentages van gepresenteerde zaken moeten geven. Het Britse Crime Watch, ook gisteravond te zien, somt zelfs de straffen op die in het verleden aan opgespoorde verdachten zijn uitgedeeld en geeft meer context over algemene ontwikkelingen in de misdaad. Het is onderhoudender dan de Nederlandse tegenhanger. Een serie spannende detectives zonder goede afloop. Misdrijven worden nagespeeld. Gisteren twee gewelddadige diefstallen, een woedende automobilist die twee vrouwen klemreed en sloeg, een autodiefstal met juwelenroof. De daders zijn acteurs en ik vraag me af of dat de kijkers niet in verwarring brengt. Zouden die spelers overdag niet 'herkend' worden?

De presentator blijft er optimistisch bij. "Diefstal is zes procent gedaald. Geweldsmisdrijven zijn zes procent gedaald en autodiefstal is een beetje minder. U helpt mee om het veiliger te maken", troost hij. Toch voelt na zo'n uitzending de wereld buiten de voordeur gevaarlijker aan.